Czekolada rozłożona na czynniki pierwsze

Wszystko rozpoczęło się od wstępnego zsekwencjonowania genomu drzewa kakaowego w 2010 roku przez producentów słodyczy Mars Inc., Departament Rolnictwa USA (USDA-ARS) i przedsiębiorstwo informatyczne IBM. Z nasion kakaowca produkowane jest kakao - najważniejszy składnik czekolady. Aż 70% tego surowca pozyskiwane jest z 4 krajów Afryki Zachodniej. Sama produkcja kakao stanowi źródło utrzymania 40-50 mln ludzi. Poznanie genomu pozwoliło na wyprowadzenie linii odporniejszych na choroby i zmiany klimatyczne oraz dające większe plony. W tym celu sekwencja genomu została upubliczniona.

Zdobycze nauki w domu każdej afrykańskiej rodziny

Sekwencjonowanie kakao było relatywnie niedrogim i szybkim przedsięwzięciem. Z tego względu dyrektor rolny Marsa - Howard Shapiro podjął współpracę z afrykańskimi władzami na temat opisania genomów upraw sierocych. Uprawy sieroce nie są ważne dla handlu międzynarodowego i dlatego są stosunkowo mało badane przez naukę. Są jednak ważne regionalnie - stanowią dietę i element kultury Afrykańczyków w tym przypadku. W 2011 roku utworzono Konsorcjum Afrykańskich Upraw Sierocych (AOCC - African Orphan Crops Consortium) i wspólnie ze społeczeństwem wytypowano 101 istotnych gatunków roślin i drzew. Wśród nich znalazły się m. in.: baobab, nerkowiec, proso, soczewica i dynia. Informacje o aktualnym postępie badań dostępne są na stronie AOCC.

Globalne bezpieczeństwo żywności

Celem AOCC jest sekwencjonowanie, składanie i opisanie genomów tradycyjnych upraw, co umożliwi poprawę ich wartości odżywczych oraz odporności na susze i szkodniki. Ponadto Konsorcjum ma na celu włączenie upraw osieroconych do nurtu systemów zaopatrzenia w żywność i rozwijanie nowych rynków produkcji oraz konsumpcji. Może być to kluczowy krok w walce z niedożywieniem, niedoborami mikroelementów, chronicznym głodem i występowaniem przewlekłych zaburzeń odżywiania na kontynencie. AOCC przyczyniło się do powstania Afrykańskiej Akademii Hodowli Roślin, w której opracowywane są programy hodowlane oparte na genetyce, statystyce i projektowaniu eksperymentalnym. W przyszłości planowane są podobne programy, które wprowadzonoby na terenie Indii oraz Chin.

Źródła:
1. Chang et al., 2018: The draft genomes of five agriculturally important African orphan crops. GigaScience, 8(3). https://doi.org/10.1093/gigascience/giy152

2. Strona AOCC: http://africanorphancrops.org/

3. Strona USDA-ARS: https://www.ars.usda.gov/news-events/news/research-news/2010/sequencing-of-cacao-genome-will-help-us-chocolate-industry-subsistence-farmers-in-tropical-regions/ 

4. Campaign for Fair Chocolate: https://makechocolatefair.org/ 

Słowa kluczowe: sekwencjonowanie, uprawy sieroce, Afryka