Pomidor na dobre zasiedlił Europejskie pola uprawne już w XVI wieku. Sprowadzona z Ameryki Południowej roślina (Solanum lycopersicum) od wieków jest jednym z najchętniej konsumowanych oraz przetwarzanych przez przemysł warzyw. Pomidory w niemalże 94% składają się z wody, posiadają ok. 2% błonnika, 2% cukrów, 0,8% białka, resztę natomiast stanowią składniki mineralne, witaminy oraz inne związki organiczne. Jednym ze związków występujących w pomidorach jest likopen odznaczający się m.in. właściwościami przeciwutleniającymi, przeciwnowotworowymi i przeciwzakrzepowymi.

W związku z powyższymi zaletami, uprawa pomidorów jest bardzo atrakcyjnym źródłem dochodu. Zwiększona skala produkcji, ograniczona przestrzeń pod uprawy oraz rosnące wymagania konsumenckie niejako zmuszają wielu przedsiębiorców oraz zespoły badawcze na całym świecie do prowadzenia prac nad modyfikacjami genetycznymi tej rośliny a prowadzone badania brzmią zachęcająco:

Pikantne pomidory

W publikacji z 2019 roku autorstwa E. A. Naves, badacze opublikowali badania w których przedstawili sposób na otrzymanie pikantnych pomidorów. Porównanie genomu tych roślin z genomem papryki wykazało obecność w komórkach pomidora zestawu genów niezbędnych do produkcji kapsaicynoidów. Dlaczego więc warzywa te nie mają pikantnego smaku? Wynika to z faktu, że w skutek ewolucji w obrębie kilku kluczowych genów doszło do mutacji, która wpłynęła znacząco na stopień ekspresji kapsaicynoidów. Połączenie znajomości sekwencji kodujących z narzędziem jakim jest inżynieria genetyczna, z dużym prawdopodobieństwem niebawem pozwoli naukowcom na otrzymanie nowych, pikantnych odmian pomidorów.

Pomato – czyli hybryda ziemniaka i pomidora

Pomimo licznych różnic genetycznych wspólna przynależność do jednej rodziny – psiankowatych – pozwoliła na stworzenie hybrydy pomidora oraz ziemniaka. Historia zaczyna się w Kenii, gdzie grupa więźniów w 2010 roku rozpoczęła prace mające na celu zmniejszenie poziomu niedożywienia wśród mieszkańców regionu. Uprawa roślin tego typu wiąże się ze zmniejszeniem powierzchni uprawnej, ponieważ pomidory, jako owoce rosną w części nadziemnej, natomiast ziemniaki w części podziemnej. Rośliny takie nie wykazują żadnych różnic w  smaku bądź zapachu a dodatkowym autem tworzenia takich roślin transgenicznych jest ich zwiększona odporność na bakterie, grzyby oraz szkodniki. Kenijczycy jednak nie byli pierwszymi osobami, które zajęły się owym problemem. Badania nad stworzeniem hybryd tych dwóch roślin trwają co najmniej od 1978 roku.

Pomidory o kwiatowym zapachu

Jedną z kolejnych modyfikacji wykonanych w celu wzbogacenia pomidorów w dodatkowe właściwości jest modyfikacja w kierunku produkcji związków zapachowych - szczególnie geraniolu - alkoholu terpenowego, który to charakteryzuje się intensywnym aromacie pelargonii. W próbie 37 badanych, aż 60% osób wolało pomidory o intensywniejszym zapachu. Taka zmiana w kodzie genetycznym pomidora może korzystnie wpłynąć na naszą relację z tym warzywem, ponieważ w związku z uprzemysłowieniem upraw, obecnie wielu konsumentów skarży się na utratę aromatu oraz smaku powszechnie dostępnych pomidorów.

Powyższe przypadki nie przedstawiają wszystkich badań jakie prowadzi się w kierunku stworzenia roślin transgenicznych. Nieustannie trwają próby udoskonalania upraw w celu zminimalizowania kosztów, polepszenia wydajności i funkcjonalności pożywienia oraz zwiększenia odporności roślin na różnego rodzaju choroby i szkodniki.

Literatura:

V. Bergougnoux, Biotechnology Advances, Vol. 32, 2014, s. 170-189

M. Hernández, E.M. Suárez, R. Rodríguez, C. Díaz Romero, Food Chemistry, Vol. 106, 2008, s. 1046-1056

S. Agarwal, A.V. Rao, CMAJ, Vol. 163, 2000, s. 739–744

G. Melchers, M. D. Sacristan, A. A. Holder, Carlsberg Res. Commun., Vol. 43, 1978, s. 203-218

Lall R, Thomas G, Singh S, Singh A, Wadhwa G. Bioinformation., Vol. 9, 2013, s. 923–928

E. R. Naves, L. Silva, R. Sulpice, W. L. Araújo, A. Nunes-Nesi, L. E. P. Peres, A. Zsögön, Trends in plant science, Vol. 1754, 2019, 12 s.

www.scientificamerican.com/article/gm-tomato-tastes-better/

www.businessdailyafrica.com/Corporate-News/-/539550/1175460/-/vuxi9d/-/index.html

Słowa kluczowe: biotechnology