"Our Food 2024" – Co raport brytyjskich agencji żywności mówi europejskim producentom?
Raport "Our Food 2024: An annual review of food standards across the UK" to coroczny przegląd stanu bezpieczeństwa i jakości żywności w Wielkiej Brytanii, przygotowany przez Food Standards Agency (FSA) oraz Food Standards Scotland (FSS). Tegoroczna edycja jest szczególna – FSA świętuje 25-lecie, a FSS 10-lecie działalności. Dokument podsumowuje kluczowe wyzwania, trendy i zagrożenia dla brytyjskiego rynku żywności, opierając się na szerokim wachlarzu danych – zarówno własnych, jak i pochodzących od władz lokalnych, służb sanitarnych czy innych agencji rządowych.
Celem raportu jest transparentne informowanie opinii publicznej, biznesu i decydentów o stanie brytyjskiego systemu żywnościowego. Autorzy podkreślają, że bezpieczeństwo żywności to kluczowy element zdrowia publicznego i zaufania konsumentów. Raport powstał również jako narzędzie wsparcia dla polityk publicznych – zwłaszcza w kontekście walki z otyłością, chorobami dietozależnymi i zmianami klimatu. Ma inspirować do dalszych działań na rzecz bezpiecznej, zdrowej i zrównoważonej żywności.
W ciągu ostatnich 25 lat wydarzenia takie jak kryzys BSE i incydent z mięsem końskim pokazały, jak ważne są silne, niezależne regulacje. System żywnościowy, w tym działające w nim przedsiębiorstwa, nadal stawia czoła ryzykom i naciskom, a rolą agencji rządowych jest sprawdzenie, czy nadal dostarcza on produkty konsumentom w bezpieczny sposób, a jednocześnie pomaga firmom spożywczym się rozwijać.
Najważniejsze wnioski – istotne dla unijnych i polskich producentów żywności
- Presja na ceny i dostępność żywności
W 2024 roku ceny żywności w Wielkiej Brytanii rosły wolniej niż ogólna inflacja, ale 21% gospodarstw domowych nadal doświadczało tzw. niepewności żywnościowej.
Konsumenci coraz częściej zwracają uwagę na cenę i dostępność produktów – to kluczowy czynnik przy podejmowaniu decyzji zakupowych.
Wzrost cen i presja inflacyjna mogą wpływać na preferencje konsumentów, np. wybór tańszych marek czy ograniczenie zakupów produktów premium, w tym importowanych z UE.
- Zmiany w handlu międzynarodowym i nowe regulacje
Import żywności i pasz do Wielkiej Brytanii wzrósł o 9,5% – to największy wolumen od dekady.
Wielka Brytania wprowadziła dodatkowe kontrole dla 15 nowych grup produktów pochodzenia niezwierzęcego, uznanych za wysokiego ryzyka (tzw. high-risk foods of non-animal origin).
Dla części produktów kontrole zostały złagodzone, ale dla dwóch grup – zaostrzone.
Zawarto nowe porozumienia handlowe (np. z Nigerią) i przystąpiono do umowy CPTPP (partnerstwo transpacyficzne). Oznacza to większą konkurencję na rynku brytyjskim dla producentów z UE, w tym z Polski.
- Wysokie wymagania dotyczące bezpieczeństwa i autentyczności żywności
Liczba incydentów związanych z bezpieczeństwem żywności utrzymuje się na stabilnym poziomie, ale największym zagrożeniem pozostają patogeny mikrobiologiczne.
Produkty mięsne, suplementy diety i żywność wzbogacana są najczęściej zgłaszane jako problematyczne.
Spada liczba próbek żywności pobieranych do badań przez władze lokalne, co może zwiększać ryzyko przeoczenia nieprawidłowości.
Wzmacniana jest walka z przestępczością żywnościową – w 2024 roku prowadzono 29 śledztw i 108 interwencji.
- Nowe technologie i innowacje
Wielka Brytania wdraża nowe regulacje dla produktów pochodzenia komórkowego (cell-cultivated) oraz organizmów precyzyjnie modyfikowanych (precision-bred).
To sygnał dla unijnych producentów, że brytyjski rynek otwiera się na innowacje, ale wymaga spełnienia wysokich standardów bezpieczeństwa i transparentności.
Wnioski dla polskich i unijnych producentów
- Konieczność ścisłego monitorowania zmian regulacyjnych w UK – zwłaszcza dotyczących kontroli granicznych i listy produktów wysokiego ryzyka.
- Rosnąca konkurencja ze strony krajów spoza UE – podpisywanie nowych umów handlowych przez UK może utrudnić dostęp do rynku brytyjskiego.
- Wysokie oczekiwania w zakresie bezpieczeństwa, autentyczności i etykietowania – należy dbać o transparentność łańcucha dostaw, zgodność z brytyjskimi wymaganiami i gotowość do ewentualnych inspekcji.
- Szansa dla innowacyjnych produktów – UK jest otwarta na nowości (np. żywność komórkowa), ale wymaga dowodów bezpieczeństwa i jakości.
Raport "Our Food 2024" to cenne źródło wiedzy dla wszystkich, którzy chcą eksportować żywność do Wielkiej Brytanii. Pokazuje, jak dynamicznie zmienia się tamtejszy rynek – zarówno pod względem regulacji, jak i preferencji konsumentów. Dla polskich i unijnych producentów kluczowe jest śledzenie zmian, elastyczność i gotowość do spełnienia wysokich standardów jakości oraz bezpieczeństwa.