EFSA podwyższyła limity pozostałości imazalilu w owocach cytrusowych

Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) opublikował w sierpniu 2025 r. opinię naukową dotyczącą zmian w najwyższych dopuszczalnych poziomach pozostałości (NDP) imazalilu w owocach cytrusowych. Imazalil to fungicyd szeroko stosowany po zbiorze, chroniący owoce przed rozwojem chorób grzybowych podczas transportu i przechowywania. Najnowsze dane toksykologiczne i badania pozostałości pozwoliły EFSA na zaproponowanie podwyższenia wartości granicznych dla tej grupy owoców.

Nowe limity dla cytrusów

Dotychczasowe NPD dla imazalilu w cytrusach wynosiły od 4 do 5 mg/kg w zależności od gatunku. EFSA, po ocenie nowych danych dostarczonych przez wnioskodawcę, który złożył wniosek do władz Niderlandow, zaproponowała ustanowienie jednolitego limitu 7 mg/kg dla całej grupy owoców cytrusowych – obejmującego pomarańcze, mandarynki, cytryny, limonki i grejpfruty.

Ustalona wartość wynika z badań pozostałości po różnych metodach stosowania środka (m.in. kąpiel, natrysk, woskowanie). Nowy limit ma zapewnić lepszą harmonizację regulacyjną i odzwierciedlać realne pozostałości stwierdzane w praktyce produkcyjnej.

Ocena ryzyka dla konsumentów

EFSA przeprowadziła pełną analizę krótkoterminowego i długoterminowego narażenia konsumentów na pozostałości imazalilu i jego metabolitów. Wnioski są jednoznaczne – nawet przy wyższym NDP spożycie owoców cytrusowych nie powoduje przekroczenia dopuszczalnych wartości dziennego pobrania (ADI) ani dawki ostrej (ARfD). Tym samym bezpieczeństwo konsumentów jest zachowane.

Warto podkreślić, że EFSA zweryfikowała również toksykologiczny profil metabolitów imazalilu (R014821, FK-772, FK-284) i uznała, że ich działanie toksyczne nie stanowi dodatkowego zagrożenia.

Konsekwencje dla producentów i eksporterów

Podwyższenie limitu do 7 mg/kg jest korzystną wiadomością dla producentów cytrusów, ponieważ:

• zwiększa elastyczność stosowania imazalilu po zbiorze,
• zmniejsza ryzyko przekroczeń w badaniach kontrolnych,
• ułatwia handel międzynarodowy dzięki harmonizacji poziomów w całej grupie owoców cytrusowych.

Zmiana ta oznacza także większą pewność dla eksporterów spoza UE, którzy kierują swoje produkty na rynek europejski.

Perspektywy dla innych upraw

EFSA jednocześnie odniosła się do innych gatunków: dla bananów zaproponowano wdrożenie normy Codex (3 mg/kg), decyzja należy jednak do Komisji Europejskiej, w przypadku melonów brak jest pełnego wsparcia danymi, dlatego wymagana będzie decyzja zarządcza, czy utrzymać obecne wartości czy obniżyć limit do granicy oznaczalności.

Opinia EFSA stanowi podstawę do wprowadzenia zmian w unijnych regulacjach dotyczących pozostałości pestycydów. Producentom zaleca się monitorowanie kolejnych kroków legislacyjnych Komisji Europejskiej i dostosowanie praktyk w łańcuchu produkcji i dystrybucji owoców cytrusowych.

Podwyższenie NPD dla cytrusów do 7 mg/kg pokazuje, że regulacje mogą zmieniać się nie tylko w kierunku zaostrzania, ale również dostosowywania do rzeczywistych danych naukowych i praktyki handlowej – zawsze przy zachowaniu bezpieczeństwa konsumentów.

Źródło: https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.2903/j.efsa.2025.9614​