Kartony do płynnej żywności – bezpieczne, funkcjonalne i przyjazne środowisku

Kartony do płynnej żywności to popularne opakowania, wykorzystywane do pakowania takich produktów jak mleko, soki czy napoje roślinne. Dzięki swojej budowie i materiałom, z których są wykonane, gwarantują całkowite bezpieczeństwo zapakowanych w nie produktów spożywczych, jednocześnie wpisując się w założenia gospodarki obiegu zamkniętego.

Płynne artykuły spożywcze wymagają trwałego opakowania, które skutecznie ochroni je przed niekorzystnym wpływem czynników zewnętrznych (np. światła, tlenu, drobnoustrojów) oraz przed utratą cennych wartości odżywczych. Opakowania kartonowe spełniają wszystkie te wymagania, dlatego doskonale nadają się do pakowania takich produktów jak mleko, soki, napoje roślinne oraz wiele innych. Wybieranie produktów w kartonach do płynnej żywności, zarówno z punktu widzenia producenta żywności jak i konsumenta, niesie za sobą wiele korzyści.

Kartony są idealne dla pakowania pełnowartościowej, niskoprzetworzonej i wrażliwej żywności. Produkty przechowywane w opakowaniach kartonowych w pełni zachowują swoje wartości odżywcze i smakowe, zarówno przy zastosowaniu technologii aseptycznej, jak i nieaseptycznej.

Kartony to bardzo funkcjonalne opakowania - posiadają różne pojemności oraz kształty, dzięki czemu nadają się pakowania różnych produktów i spełniają oczekiwana wszystkich grup konsumenckich. Nie posiadają ostrych krawędzi, nie tłuką się, są łatwe do otwarcia i ponownego zamknięcia, są też ustawne na półkach i w lodówce. Z perspektywy konsumenta to wygodne i łatwe w użytkowaniu opakowania.

Wielowarstwowe, z surowca odnawialnego 

Kartony do płynnej żywności w przeważającej mierze są wykonane z papieru (ok. 75%) – surowca w pełni odnawialnego, który pochodzi z certyfikowanych i odpowiedzialnie zarządzanych upraw leśnych, co oznacza, że każde ścięte drzewo jest zastępowane nowymi nasadzeniami. Z jednego ściętego drzewa uzyskuje się masę celulozową potrzebną do wyprodukowania aż 12 000 jednolitrowych kartonów. Papier zapewnia stabilność i wytrzymałość opakowania oraz dostarcza dużą powierzchnię zadruku dla komunikatów marketingowych. Warstwa aluminium (ok. 4%) chroni przed światłem, dostępem tlenu i drobnoustrojami, a warstwa polietylenu (ok. 21%) zapewnia szczelność opakowania i ochronę przed wpływem czynników zewnętrznych.

Niska emisja CO²

Opakowanie jest niezbędnym elementem systemu dystrybucji produktów spożywczych i wpływa na jego ślad węglowy. W przypadku kartonów do płynnej żywności stanowią one jedynie ok. 5% wagi całego ładunku (w karton o wadze 28-32 gramów można zapakować 1 litr produktu). Kartony są także wygodne do paletyzowania, a ich zwarta forma pozwala na minimalne zużycie przestrzeni transportowej i magazynowej. Przypomnijmy, że dodatkowo produkty pakowane w technologii aseptycznej nie wymagają chłodzenia. Wszystko to oznacza oszczędność energii podczas magazynowania, transportu oraz przechowywania i w efekcie - niższą emisję CO2 w całym cyklu życia kartonu (w porównaniu do innych opakowań stosowanych dla produktów płynnych).

Recykling kartonów do płynnej żywności

Kartony do płynnej żywności są recyklingowalne i poddawane w Polsce recyklingowi. Aby było to możliwe, należy je wyrzucać do żółtego pojemnika, oznaczonego jako „metale i tworzywa sztuczne”. Dlaczego właśnie do tego pojemnika? Ponieważ kartony po mleku, sokach czy napojach roślinnych to opakowania wielomateriałowe, które zgodnie z jednolitym systemem selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych, wprowadzonym w całej Polsce w 2017 r., mają być selektywnie zbierane razem z metalami i tworzywami sztucznymi. Niestety na razie brak w systemie oznaczeń na pojemnikach do selektywnej zbiórki obligatoryjnej informacji o odpadach wielomateriałowych (obok metali i tworzyw sztucznych), która z pewnością ułatwiłaby konsumentom poprawną segregację. Być może wejście systemu kaucyjnego, które oznacza wyłączenie części opakowań z systemu pojemnikowego, będzie dobrym momentem na pozytywną zmianę w tym obszarze.

Poprawnie posegregowane kartony trafiają do papierni, gdzie odbywa się ich recykling. To prosty proces mechaniczny: opakowania umieszcza się w hydropulperze, gdzie zalewane są wodą w temperaturze otoczenia i poddawane ruchowi wirowemu przez ok. 30 min. W wyniku procesów tarcia i działania wody, wszystkie warstwy kartonu zostają od siebie skutecznie oddzielone. Odzyskane włókno celulozowe wykorzystywane jest do produkcji m.in. tektury falistej, kartonów dla e-commerce i opakowań zbiorczych dla handlu.

W Polsce istnieje wydajna infrastruktura do recyklingu zużytych kartonów do płynnej żywności, która umożliwia poddanie recyklingowi wszystkich tego typu opakowań wprowadzanych na nasz rynek. Nowoczesna instalacja do recyklingu kartonów po mleku, sokach i napojach roślinnych, która została otworzona w 2023 r. w Ostrołęce, potroiła moce recyklingowe w naszym kraju z 25 tys. do 75 tys. ton i uczyniła Polskę potencjalnie regionalnym centrum recyklingu kartonów po płynnej żywności. Możliwe jest przetworzenie wszystkich kartonów dostępnych na polskim rynku oraz przyjęcie dodatkowych wolumenów z państw sąsiadujących.

Zamykanie obiegu surowców

Mając zapewniony maksymalny potencjał recyklingu, branża producentów kartonów do płynnej żywności czeka na jedno – zapewnienie odpowiednich ram prawnych, które umożliwią wysokie poziomy selektywnej zbiórki zużytych kartonów po płynnej żywności i co za tym idzie – wysokie poziomy recyklingu, zgodne z wymaganiami unijnych przepisów PPWR. Okazją do stworzenia tych ram jest obecna dyskusja o Rozszerzonej odpowiedzialności producenta, która będzie skutkować wprowadzeniem w Polsce takowego systemu. System ROP powinien być wydajny, tworzyć narzędzia uszyte pod wyzwania poszczególnych grup i rodzajów opakowań, takie jak np. cele recyklingu w ramach frakcji wielomateriałowej, powinien wreszcie umożliwić osiąganie wysokich poziomów zbiórki w ramach systemu gminnego. Koszty (opłaty) w ramach systemu ROP powinny uwzględniać dostępność technologii recyklingu, przydatność do recyklingu, ale także np. odnawialność surowca.

Podsumowując, kartony do płynnej żywności wpisują się w założenia gospodarki o obiegu zamkniętym na wszystkich etapach ich cyklu życia: od produkcji, poprzez dystrybucję i handel, po konsumpcję, selektywną zbiórkę odpadów i recykling. Są to opakowania recyklinowalne i poddawane recyklingowi, co więcej - istnieje infrastruktura umożliwiająca recyklingowanie wszystkich kartonów wprowadzanych na rynek (brakującym ogniwem jest wydajny system ROP, który umożliwi wysokie poziomy zbiórki). Są to także - lub przede wszystkim – opakowania, jakich potrzebują producenci żywności, aby pakować żywność bezpiecznie, funkcjonalnie i efektywnie.