Kiełki wzbogacane a nowa żywność. Hydroponika. Sprawa w TSUE. Jest opinia rzecznika generalnego!

hydroponiczne kiełki gryki w roztworze substancji odżywczej zawierającym spermidynę

WPROWADZENIE
W Aktualnościach IGI FOOD LAW z 23 maja 2022 r[1]. informowaliśmy o tym, że do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wpłynął wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczącym wyjaśnienia czy żywność uzyskana w wyniku procesu, w którym roztwór wodny bogaty w spermidynę jest stosowany w celu uprawy kiełków gryki i wytworzenia z nich wzbogaconej biologicznie mąki, z której przygotowuje się suplement diety, może być uznana za „nową żywność” w rozumieniu rozporządzenia 2015/2283[2].

Spermidyna jest biogenną poliaminą występującą w różnych stężeniach w komórkach organizmów zwierzęcych i roślinnych.

Gryka (Fagopyrum esculentum) jest rośliną zielną z rodziny rdestowatych, z której otrzymuje się nasiona wykorzystywane do spożycia przez ludzi i zwierzęta. Nie należy do rodziny wiechlinowatych.

Przedmiotem wątpliwości jest status jako nowej żywności mąki z kiełków gryki o wysokiej zawartości spermidyny, która stanowi składnik suplementu diety.

Wniosek odnosi się do kilku niezmiernie ważnych dla określania statusu kwestii:

• pojęcia „procesu produkcji”, również w kontekście definicji żywności
• zastosowania syntetycznego lub nie składnika wzbogacającego
• zastosowanie procesu produkcji w produkcji żywności w ogóle czy w produkcji konkretnego środka spożywczeg

19 stycznia br. została opublikowana Opinia Rzecznika Generalnego w tej sprawie[3]. Zgodnie z opinią:

1. Hydroponiczna uprawa nasion gryki w roztworze wodnym zawierającym syntetyczną spermidynę w celu zebrania kiełków, osuszenia ich i wytworzenia mąki wysoce wzbogaconej biologicznie spermidyną stanowi część procesu produkcji.
2. Wzbogacanie biologiczne spermidyną zmienia skład i wartość odżywczą mąki z kiełków gryki do tego stopnia, że staje się ona nową żywnością. Zwiększone spożycie spermidyny może być korzystne dla zdrowia, ale nadmierne jej spożycie może być szkodliwe dla komórek, jak wynika ze wspomnianych badań naukowych. W związku z tym uprzednie zezwolenie na sporny produkt zgodnie z rozporządzeniem 2015/2283 jest niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa żywności i zapobieżenia zagrożeniom dla konsumenta.
3. Rzecznik jest zdania, że na potrzeby oceny statusu nowej żywności ze względu na proces produkcyjny, znaczenie ma to, czy proces produkcji był stosowany w odniesieniu do konkretnego (rodzaju) środka spożywczego, a nie w produkcji żywności w ogóle.
4. Następnie zgodnie z Opinią stosowanie w uprawie hydroponicznej roztworu wodnego bogatego w syntetyczną spermidynę nie jest procesem tożsamym z nawożeniem a kiełki gryki kiełkujące w roztworze bogatym w spermidynę nie mogą być uznane za „roślinę przed dokonaniem zbiorów” i należy uznać je za żywność.
5. Syntetyczny lub naturalny charakter spermidyny nie ma znaczenia dla tego, czy mąka z kiełków gryki kiełkujących w roztworze spermidyny zostanie zakwalifikowana jako nowa żywność.

ZNACZENIE DLA FIRM
Kolejnym etapem w sprawie będzie narada sędziów oraz przyjęcie i ogłoszenie wyroku, o czym Państwa niezwłocznie poinformujemy (zapraszamy do bezpłatnej subskrypcji NEWSLETTER IGI FOOD LAW).

Jeśli TSUE przychyli się w swoim wyroku do sposobu interpretacji wpisów zaproponowanych przez Rzecznika Generalnego, wszystkie produkty w tym suplementy diety zawierające mąkę z kiełków gryki o wysokiej zawartości spermidyny uzyskaną w ramach procesu produkcji opisanego we wniosku nie będą mogły znajdować się na rynku (bez okresu przejściowego).

W Polsce jest wiele różnych suplementów diety zawierających spermidynę różnego pochodzenia np. z soi. Są również te zawierające spermidynę z kiełków gryki.

Pojawiają się pytania:

1. Czy obecność takich produktów na rynku jest zgodna z przepisami?
2. Czy wymagają zezwolenia na NF przed wprowadzeniem na rynek?
3. I czy…. stosowanie przepisów w tym zakresie jest nadzorowane i kontrolowane szczególnie, ze względu na fakt, że „nadmierne jej spożycie [spermidyny] może być szkodliwe dla komórek” (pkt 55. Opinii)

Aktualnie ekstrakt z zarodków pszennych (Triticum aestivum) bogaty w spermidynę jest uznany na poziomie unijnym za nową żywność i uwzględniony w unijnym wykazie.

Zgodnie z warunkami stosowania ww. ekstrakt może być stosowany w suplementach diety przeznaczonych dla osób dorosłych, z wyjątkiem kobiet w ciąży i karmiących piersią w ilości odpowiadającej maksymalnie 6 mg spermidyny/dzień.

[1] https://igifoodlaw.com/nowa-zywnosc-czy-wzbogacenie-kielkow-w-skladnik-ktory-tez-naturalnie-w-nich-wystepuje-ma-znaczenie-dla-statusu-nowej-zywnosci-sprawa-w-tsue/ 

[2] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2283 z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie nowej żywności, zmieniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 258/97 Parlamentu Europejskiego i Rady oraz rozporządzenie Komisji (WE) nr 1852/2001 (Dz. U. UE. L. z 2015 r. Nr 327, str. 1 z późn. zm.).

[3] Rzecznicy generalni wspomagają Trybunał. Ich zadaniem jest przedstawianie, w sposób całkowicie bezstronny i niezależny, opinii prawnej, określanej jako „opinia rzecznika generalnego” w sprawach, które zostaną im przydzielone. https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7024/pl/

Słowa kluczowe: