Zapisz się do newslettera
Najważniejsze informacje dla branży spożywczej!
Zapisz się na newsletter FoodFakty i bądź na bieżąco:
Kiełki wzbogacane. Nowa żywność NOVEL FOOD. Wyrok TSUE.
12.06.2023
W wyroku z 25 maja 2023 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał, że mąka z kiełków gryki o wysokiej zawartości spermidyny jest nową żywnością.
WPROWADZENIE
Sprawa trafiła na ścieżkę sądową w wyniku sporu dwóch firm.
Firma Optimize Health produkuje suplement diety zawierający mąkę z kiełków gryki o wysokiej zawartości spermidyny, uzyskiwaną z wykorzystaniem procesu, w którym nasiona gryki kiełkują w roztworze zawierającym syntetyczną spermidynę. Firma TLL produkuje środki spożywcze o wysokiej zawartości spermidyny w procesie polegającym na ekstrakcji spermidyny z kiełków zarodków pszennych bez kiełkowania.
Firma TLL uznała, że konkurent dopuścił się czynu nieuczciwej konkurencji, bo wprowadził do obrotu nową żywność bez zezwolenia.
Sprawa trafiła do TSUE, który ostatecznie udzielił odpowiedzi na jedno z pięciu zadanych pytań (ze względu na odpowiedź na pytanie pierwsze nie było (niestety) konieczności udzielania odpowiedzi na kolejne pytania).
Pytanie skierowane do TSUE:
Czy art. 3 ust. 2 lit. a) ppkt (iv) rozporządzenia [2015/2283[1]] należy interpretować w ten sposób, że »mąka z kiełków gryki o wysokiej zawartości spermidyny« stanowi nową żywność, jeżeli jedynie mąka z kiełków gryki o niezwiększonej zawartości spermidyny była stosowana w znacznym stopniu w Unii Europejskiej do spożycia przez ludzi przed dniem 15 maja 1997 r. lub posiada po tym dniu historię bezpiecznego stosowania żywności, niezależnie od tego, w jaki sposób spermidyna dostaje się do mąki z kiełków gryki?
TSUE dokonał analizy warunków kategorii nowej żywności, do której przypisana została mąka z wzbogacanych kiełków gryki czyli art. 3. ust. 2 pkt iv)
(iv) żywność składająca się, wyekstrahowana lub produkowana z roślin lub ich części, z wyjątkiem żywności posiadającej historię bezpiecznego stosowania żywności w Unii i składającej się, wyekstrahowanej lub produkowanej z rośliny lub odmiany tego samego gatunku uzyskanych:
– tradycyjnymi metodami rozmnażania stosowanymi do produkcji żywności w Unii przed dniem 15 maja 1997 r., lub
– nietradycyjnymi metodami rozmnażania, które nie były stosowane do produkcji żywności w Unii przed dniem 15 maja
TSUE określił nowy standard w zakresie dowodów historii bezpiecznego stosowania.
TSUE powołując się na opinię rzecznika generalnego określił jak należy rozumieć pojęcie bezpiecznego stosowania żywności”: „Brak jest bowiem jakichkolwiek podstaw do uznania, że pojęciu „histori[i] bezpiecznego stosowania żywności” należy przypisać odmienne znaczenie w zależności od tego, czy zostaje ono użyte w odniesieniu do państwa trzeciego na podstawie art. 3 ust. 2 lit. b) rozporządzenia 2015/2283, czy też do państwa Unii na podstawie art. 3 ust. 2 lit. a) ppkt (iv) tego rozporządzenia.
Konsekwencją takiej wykładni jest zastosowanie w obu przypadkach 25 letniego okresu na potwierdzenie bezpiecznego stosowania.
Data 15 maja 1997 roku miałaby odnosić się do uznania żywności za nową żywność, ale okres 25 lat miałby być wystarczający do udowodnienia historii bezpiecznego stosowania w UE.
Przyjęcie za podstawę 25 letniego okresu ma sens (ale może wymagać zmiany przepisów).
25 lat ciągłego (bezpiecznego) stosowania żywności w UE wydaje się odpowiednim warunkiem co ma potwierdzenie w odniesieniu do procedury dla tradycyjnej żywność z państw trzecich. Od 15 maja 1997 minęło 26 lat. Wartą rozważenia jest opcja, aby punktem odniesienia zarówno dla uznania żywności za nową żywność jak i dla udowodnienia historii bezpiecznego stosowania w UE, nie była data wejścia w życie rozporządzenia 258/97, ale okres 25 lat.
Przyjęcie interpretacji TSUE dotyczące historii bezpiecznego stosowania rodzi jednak pytanie, o to czy w przypadku gdy żywność nie była stosowana przed 15 maja 1997 (czyli jest nową żywnością), ale ma 25 lat historii bezpiecznego stosowania (tj. od 1998 r), to czy może być wprowadzana do obrotu, ze względu na art. 6. ust 2 Rozporządzenia 2015/2283 (zakaz wprowadzania do obrotu bez autoryzacji i wpisania do wykazu).
W sprawie C‑141/22[2] TSUE orzekł, że: Artykuł 3 ust. 2 lit. a) ppkt (iv) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2283 z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie nowej żywności, […]należy interpretować w ten sposób, że żywność taka jak mąka z kiełków gryki o wysokiej zawartości spermidyny, której nie stosowano w znacznym stopniu w Unii Europejskiej do spożycia przez ludzi przed dniem 15 maja 1997 r., stanowi „nową żywność” w rozumieniu tego przepisu, ponieważ, po pierwsze, uzyskuje się ją z rośliny, po drugie, nic nie wskazuje na to, by jej bezpieczeństwo zostało potwierdzone na podstawie danych dotyczących składu oraz na podstawie doświadczeń związanych z ciągłym stosowaniem tej żywności przez co najmniej 25 lat w zwyczajowej diecie przez znaczącą liczbę osób w co najmniej jednym państwie Unii, i, po trzecie, w każdym wypadku nie uzyskuje się jej metodami rozmnażania w rozumieniu wspomnianego przepisu.
ZNACZENIE DLA FIRM
Każda żywność, która spełnia definicję nowej żywności, która nie ma historii bezpiecznego stosowania przez co najmniej 25 lat w diecie przez znaczącą liczbę osób w co najmniej jednym państwie Unii Europejskiej, nie może być wprowadzona do obrotu na terenie UE bez uzyskania zezwolenia i wpisania do unijnego wykazu.
Producent, który wprowadził mąkę z kiełków gryki o wysokiej zawartości spermidyny musi wycofać produktu z rynku. Podobnie powinien postąpić każdy podmiot branży spożywczej, który nie jest w stanie udokumentować historii bezpiecznego spożycia każdego innego środka spożywczego w okresie wyżej opisanym.
Zgodnie z art. 121 ust. ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia:
W przypadku wątpliwości, czy żywność wprowadzana do obrotu była dotychczas stosowana w celu żywienia ludzi, podmiot działający na rynku spożywczym jest obowiązany przedstawić, na żądanie właściwego organu urzędowej kontroli żywności, dokumentację potwierdzającą historię stosowania tej żywności oraz określającą, w jakiej postaci żywność ta lub jej składniki były stosowane w celu żywienia ludzi w państwach członkowskich Unii Europejskiej przed dniem 15 maja 1997 r.
Chętnie odpowiemy na pytania dotyczące stosowania wymagań w zakresie nowej żywności i wszystkich innych kwestii związanych z prawem żywnościowym. igifoodlaw@igifoodlaw.com
O sprawie informowaliśmy na bieżąco:
[1] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2283 z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie nowej żywności, zmieniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 258/97 Parlamentu Europejskiego i Rady oraz rozporządzenie Komisji (WE) nr 1852/2001 (Dz. U. UE. L. z 2015 r. Nr 327, str. 1 z późn. zm.)
Słowa kluczowe: #foodsafety, #sermidine, foodlaw, novelfood