W Polsce aresztowano sześć osób podejrzanych o oszustwa związane z dystrybucją żywności przeznaczonej dla osób potrzebujących i uchodźców

Prokuratura Europejska (EPPO) opublikowała 22 lipca 2025 r. informację prasową o zatrzymaniu w Polsce sześciu osób (członków organizacji religijnej), podejrzanych o oszustwa związane z dystrybucją unijnej żywności przeznaczonej dla uchodźców i osób najbardziej potrzebujących. Grupa sprzedawała część produktów spożywczych dla własnego zysku do punktów handlu detalicznego zarówno w Polsce, jak i za granicą. Do zatrzymań doszło po szeregu przeszukań w różnych miejscach w Polsce.

Szczegóły śledztwa i zarzuty

Policja zatrzymała sześć osób na polecenie Prokuratury Europejskiej w Katowicach. Podejrzani (czterej mężczyźni i dwie kobiety, członkowie organizacji religijnej) zostali oskarżeni o udział w zorganizowanej grupie przestępczej, oszustwa i fałszowanie dokumentów. Sąd Rejonowy Katowice-Wschód podjął decyzję o zastosowaniu tymczasowego aresztowania wobec wszystkich sześciu osób 17 lipca 2025 roku.

Śledztwo jest nadzorowane przez EPPO, a prowadzi je Komenda Wojewódzka Policji w Katowicach. Funkcjonariusze z wielu jednostek policji w Polsce, w tym z Bydgoszczy, Gdańska, Kielc, Łodzi, Olsztyna, Poznania, Radomia, Szczecina, Warszawy i Wrocławia, przeprowadzili łącznie 34 przeszukania. Obejmowały one domy, biura i magazyny należące do podejrzanych, a także parafię zarządzaną przez głównego podejrzanego oraz punkty, gdzie żywność z programu była nielegalnie sprzedawana.

Nieprawidłowości i oszustwa w dystrybucji żywności

Organizacja religijna, która jest przedmiotem dochodzenia, otrzymała około 2500 ton żywności o wartości ponad 3,7 mln euro (15,8 mln złotych). Żywność ta miała trafić do osób dotkniętych ubóstwem i wykluczeniem społecznym, w tym uchodźców i osób w kryzysie bezdomności, w ramach Programu Fundusze Europejskie na Pomoc Żywnościową na lata 2021–2027. Program jest współfinansowany w 90% z Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, a dostawy żywności realizował Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR). Dodatkowo, na podstawie umów z KOWR, organizacja otrzymała ponad 500 tys. euro (2,2 mln złotych) na pokrycie kosztów administracyjnych i transportowych, również ze środków unijnych.

Zgromadzony materiał dowodowy wskazuje, że zamiast bezpłatnie przekazywać żywność potrzebującym, organizacja sprzedawała jej część dla zysku do punktów handlu detalicznego zarówno w Polsce, jak i za granicą. Podejrzewa się, że członkowie organizacji wykorzystywali fakt, że uchodźcy i osoby bezdomne mogły otrzymać pomoc żywnościową bez pośrednictwa Miejskich Ośrodków Pomocy Społecznej, co ułatwiało wyłudzanie środków od polskiej agencji płatniczej. W tym celu tworzono fikcyjne dokumenty potwierdzające przekazanie żywności i fałszowano podpisy rzekomych odbiorców. Na podstawie sfałszowanych dokumentów ustalano wysokość dotacji zgodnie z umowami zawartymi z KOWR.

Ponadto dochodzenie wykazało, że niektórzy regionalni partnerzy organizacji religijnej, odpowiedzialni za dystrybucję części paczek żywnościowych, nie posiadali odpowiedniej infrastruktury do realizacji zadań programu, w tym niezbędnych chłodni.

Zabezpieczenie majątkowe i dalsze działania

Prokuratura Europejska zabezpieczyła majątek podejrzanych na potrzeby pokrycia szacowanych strat w budżecie UE. Zajęto nieruchomości o łącznej wartości około 350 tys. euro (1,5 mln złotych) i udziały w prywatnej spółce o wartości 117,5 tys. euro (500 tys. złotych).

Polskie organy ścigania wszczęły postępowanie w kwietniu 2025 r., a pod koniec maja sprawę przejęła Prokuratura Europejska w Katowicach. Od czasu rozpoczęcia działalności EPPO w Polsce (styczeń 2025 r.) są to pierwsi podejrzani, wobec których postawiono zarzuty przez delegowanych europejskich prokuratorów. Obecnie Prokuratura Europejska ma dwa biura w Polsce – w Katowicach i Warszawie.

Prokuratura Europejska to niezależny organ ścigania UE, odpowiadający za prowadzenie dochodzeń, ściganie i stawianie przed sądem osoby odpowiedzialne za przestępstwa, które uderzają w interesy finansowe UE. Osoby objęte śledztwem uważa się za niewinne do czasu prawomocnego orzeczenia winy przez właściwy sąd.

Źródła:

1. Prokuratura Europejska
2. Komenda Wojewódzka Policji w Katowicach

Zespół FoodFakty na bieżąco prowadzi monitoring zafałszowań żywności, suplementów diety i opakowań w bazie Probase 360. Klienci bazy codziennie otrzymują alert o produktach zafałszowanych i mogą niezwłocznie podejmować działania prewencyjne oraz korzystać z modułu analitycznego bazy.

Dowiedz się więcej o Strefie Managera FoodFakty i narzędziach ProBase 360.