Prawidłowe ciśnienie krwi dorosłego człowieka definiuje się jako skurczowe ciśnienie krwi 120 mm Hg i rozkurczowe ciśnienie krwi 80 mm Hg. Z kolei nadciśnienie jest definiowane jako skurczowe ciśnienie krwi równe lub powyżej 140 mm Hg i / lub rozkurczowej krwi ciśnienie równe lub powyżej 90 mm Hg [1]. Ciśnienie krwi to siła wywierana przez krew na ściany naczyń krwionośnych. Jest ono zależne do pracy serca i oporu naczyń krwionośnych. Mówi się, że nadciśnienie tętnicze i choroby serca są ogólnoświatowymi problemami zdrowotnymi. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) sugeruje, że wzrost produkcji żywności przetworzonej wpływa na zwiększoną podaż soli w diecie ludzi na całym świecie, co w konsekwencji powoduje wzrost zachorowania na nadciśnienie [8].

Brak kontroli podwyższonego ciśnienia może doprowadzić do zawału, powiększenia lub niewydolności serca. Konsekwencją nadciśnienia może być także udar mózgu, niewydolność nerek czy ślepota. Raporty WHO informują, że choroby sercowo-naczyniowe stanowią przyczynę około 30% zgonów na świecie [2].

Szacuje się, że zachorowalność na nadciśnienie tętnicze wg WHO w 2025 r. będzie na poziomie 1 mld 650 mln osób powyżej 25 lat [2]. Wśród najważniejszych czynników ryzyka rozwoju nadciśnienia można wyróżnić [1]:

• spożywanie żywności, która zawiera duże ilości soli i tłuszczu (głównie       tłuszcze nasycone i trans);
• zbyt mała podaż owoców i warzyw  w diecie;
• duże spożycie alkoholu;
• brak aktywności fizycznej w ciągu dnia;
• palenie tytoniu;
• stres.

Konopia siewna a nadciśnienie

Wśród konopi wyróżnia się 3 podgatunki [7]:

• Konopie indyjskie (Cannabis sativa indica Lam.)
• Konopie dzikie (Cannabis sativa ruderalis J.)
• Konopie siewne (Cannabis sativa sativa L.)

Kannabinoidy są to substancje wytwarzane przez konopie. Najpopularniejszym a zarazem najbardziej znanym jest związek THC (Δ9-tetrahydrokannabinol), który wykazuje działanie psychoaktywne i lecznicze. Jeżeli zawartość THC w roślinie nie przekracza 0,2 % to mówimy o konopiach siewnych, z kolei wartość powyżej 0,2 % THC informuje nas, że mamy do czynienia z konopiami indyjskimi [6,7]. Najwięcej kontrowersji budzą konopie indyjskie, gdyż z tego podgatunku produkuje się marihuanę, haszysz i inne psychoaktywne produkty. Dodatkowo uważa się, że olej RSO, który jest wytwarzany z konopi indyjskich może  być skuteczny w przypadku chorób nowotworowych [6].

Stosowanie produktów z konopi cały czas budzi kontrowersje, jednakże ich historia w Polsce sięga XVII w. Głównie wykorzystywano je do produkcji oleju, który znalazł zastosowanie w przemyśle do produkcji mydła i oświetlania pomieszczeń domowych. Na przestrzeni lat przypisywano mu działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne. Nasiona konopi siewnych są bogate w białko (20-25%). Dodatkowo w swoim składzie zawierają kwas fitynowy, cholinę, trigoneliny, lecytynę, chlorofil, witaminę K, witaminę E, żelazo, wapń, cynk, fosfor, magnez. Witamina E odgrywa istotną rolę w przypadku krążenia krwi, gdyż wpływa na naczynia krwionośne i ich elastyczność. Olej z konopi siewnych jest bogatym źródłem NNKT i stosunek kwasów omega 6: omega 3 kształtuje się na poziomie 3,5:1. Z nasion konopi siewnej wytwarza się lecznicze olejki z kannabidiolem (CBD), które nie są psychoaktywne [5, 6]. Współcześnie coraz częściej poszukuje się nowych naturalnych sposobów na obniżenie ciśnienia tętniczego krwi.

Girgih i in. (2014) przeprowadzili badania nad efektami leczenia i profilaktycznego działania hydrolizatu białek z nasion konopi w przypadku nadciśnienia. Hydrolizat białek z nasion konopi był bezpośrednio hydrolizowany poprzez zastosowanie symulowanego trawienia przewodu pokarmowego przez enzymy trawienne, najpierw z 4 % pepsyną (pH 7,5, 37oC, 2 h), a następnie pankreatyną (pH 7,5, 37oC, 4 h). Dzięki temu powstał hydrolizat białek konopi jako źródło peptydów wywołujących efekt hipotensyjny (obniżający ciśnienie tętnicze). Peptydy te cechują się wysoką aktywnością przeciwutleniającą, która może wpływać na poprawę sprawności śródbłonka naczyń krwionośnych m.in. w zakresie jego zdolności do działania na substancje mające wpływ na regulację ciśnienia krwi. Karmienie przez 4 tygodnie dorosłych szczurów z nadciśnieniem spontanicznym (SHR) hydrolizatem białek z nasion konopi spowodowało znaczące obniżenie ciśnienia tętniczego krwi z 145 mm Hg do 119 mm Hg [4]. Otrzymane wyniki sugerują, że hydrolizat białek z nasion konopi może być przydatnym składnikiem do produkcji żywności funkcjonalnej oraz nutraceutyków, które zapobiegają i leczą nadciśnienie tętnicze. Dodatkowo peptydy roślinne pochodzące z nasion konopi mogą być skutecznymi środkami przeciwutleniającymi. Uważa się, że nasiona konopi przemysłowych zapewniają wysokiej jakości składniki odżywcze, zwłaszcza aminokwasy, które można wyodrębnić do wykorzystania jako potencjalne narzędzia terapeutyczne w leczeniu przewlekłych chorób u ludzi [3].

W 2017 r. Jadoon i in. zbadali czy pojedyncza dawka kannabidiolu obniża ciśnienie krwi u zdrowych ochotników w randomizowanym badaniu krzyżowym. Dziewięciu zdrowym ochotnikom płci męskiej podano 600 mg kanabidiolu (CBD) i porównano je z efektami podania placebo. Parametry sercowo-naczyniowe monitorowano za pomocą finometru i laserowego Dopplera. Dowiedziono, że podanie CBD zmniejszyło spoczynkowe ciśnienie skurczowe i rozkurczowe krwi (ilość krwi pompowanej przez lewą komorę serca w jednym skurczu). Porównując podanie placebo, spożycie CBD wiązało się ze zmniejszonym poziomem ciśnieniem krwi. W przypadku CBD zostało zaobserwowane przyśpieszone tętno, choć nie wystąpiły żadne efekty niepożądane w trakcie badań lub bezpośrednio po nich. Jednakże konieczne są dalsze badania w celu ustalenia, czy CBD odgrywa jakąkolwiek rolę w leczeniu zaburzeń sercowo-naczyniowych, takich jak nadciśnienie [9].

Bibliografia:

[1] Day, W. H. (2013). A global brief on hypertension. World health day. International Society of Hypertension.

[2] Baszczuk, A., Kopczyński, Z., Musialik, K. (2014). Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego na świecie i w Polsce. Forum Zaburzeń Metabolicznych (Vol. 5, No. 4, pp. 141-147).

[3] Girgih, A. T., He, R., Malomo, S., Offengenden, M., Wu, J., Aluko, R. E. (2014). Structural and functional characterization of hemp seed (Cannabis sativa L.) protein-derived antioxidant and antihypertensive peptides. Journal of Functional Foods, 6, 384-394.

[4] Girgih, A. T., Alashi, A., He, R., Malomo, S., Aluko, R. E. (2014). Preventive and treatment effects of a hemp seed (Cannabis sativa L.) meal protein hydrolysate against high blood pressure in spontaneously hypertensive rats. European Journal of Nutrition, 53(5), 1237-1246.

[5] Główczewska-Siedlecka, E., Madra-Gackowska, K., Nowacka, K., Kędziora-Kornatowska, K. (2016). Konopie siewne i ich zastosowanie ze współczesnej geriatrii. Journal of Education, Health and Sport, 6(10), 34-39.

[6] Kaniewski, R., Pniewska, I., Kubacki, A., Strzelczyk, M., Chudy, M., Oleszak, G. (2017). Konopie siewne (Cannabis sativa L.)–wartościowa roślina użytkowa i lecznicza. Postępy Fitoterapii, 18(2), 139-144.

[7] https://www.cannabismed.pl/pl/n/8

[8] https://www.medicalnewstoday.com/articles/150109.php

[9] Jadoon, K. A., Tan, G. D.,  O’Sullivan, S. E. (2017). A single dose of cannabidiol reduces blood pressure in healthy volunteers in a randomized crossover study. JCI insight, 2(12).

Słowa kluczowe: nadciśnienie, badania, prewencja, konopie, CBD, konopia siewna