Zapisz się do newslettera
Najważniejsze informacje dla branży spożywczej!
Zapisz się na newsletter FoodFakty i bądź na bieżąco:
Kultura Bezpieczeństwa Żywności częścią rozporządzenia UE
13.08.2020
Komisja Europejska opublikowała projekt zmiany rozporządzenia (WE) nr 852/2004 w sprawie higieny środków spożywczych, który obejmuje również zarządzanie alergenami i redystrybucję żywności oraz kulturę bezpieczeństwa żywności. Oczekuje się, że Komisja Codex Alimentarius przyjmie rewizję swojego standardu dotyczącego ogólnych zasad higieny środków spożywczych w ciągu najbliższych kilku miesięcy. Przyjęcie rozporządzenia przez Komisję zaplanowane jest na III kw. 2020 r.
Zmiana rozporządzenia (WE) nr 852/2004 ma na celu:
- poprawić bezpieczeństwo żywności w UE, dostosowując normy UE do nowych norm międzynarodowych (system WHO Codex);
- zapewnić podjęcie odpowiednich środków w zakresie bezpieczeństwa żywności, gdy żywność jest przekazywana na cele charytatywne;
- zmniejszyć marnotrawienie żywności w ramach Europejskiego Zielonego Ładu.
Kultura Bezpieczeństwa Żywności – ogólną zasadą i jakie zmiany?
Zdaniem Komisji Europejskiej uwzględnienie w przepisach unijnych ogólnych wymagań dotyczących kultury bezpieczeństwa żywności jest konieczne ze względu na oczekiwania konsumentów i partnerów handlowych, że żywność produkowana w UE spełnia taką normę. Niniejsza aktualizacja rozporządzenia wprowadza koncepcję kultury bezpieczeństwa żywności jako ogólną zasadę. A celem kultury bezpieczeństwa żywności jest zwiększenie świadomości i poprawa zachowań pracowników w zakładach.
Część nowych przepisów nakładać będzie na kierownictwo i wszystkich pracowników przedsiębiorstw obowiązek przestrzegania odpowiedniej kultury bezpieczeństwa żywności, która obejmuje jasny podział obowiązków, odpowiednie szkolenia i nadzór, kontrole weryfikacyjne mają być przeprowadzane terminowo i skutecznie, a dokumentacja ma być aktualna.
Konsultacje społeczne odnośnie zmiany rozporządzenia
Do 6 sierpnia zainteresowane strony mogły przesyłać swoje opinie dotyczące włączenia kultury bezpieczeństwa żywności do przepisów. Ze strony przemysłu zgłoszono sporo obaw, podczas gdy środowisko akademickie przyjęło projekt z zadowoleniem.
Kultura Bezpieczeństwa Żywności - sprzeciw branży a krok naprzód
Organizacja Independent Retail Europe, która reprezentuje grupy niezależnych detalistów, stwierdziła, że jest to niejednoznaczne, a zobowiązanie powinno być powiązane z wdrożeniem wymagań dotyczących analizy zagrożeń i krytycznych punktów kontroli (HACCP).
Wprowadzenie kultury bezpieczeństwa żywności w czasach COVID-19 jest ważniejsze niż kiedykolwiek, ale powinno opierać się na konkretnych środkach, takich jak zapewnienie, że odpowiednie środki są wydawane na czyszczenie i przygotowanie sklepów w normalnych godzinach pracy – uważają przedstawiciele IRE.
Kontrowersyjny, wg IRE, jest zapis w projekcie zmiany rozporządzenia, że „wdrażanie kultury bezpieczeństwa żywności powinno uwzględniać charakter i rozmiar przedsiębiorstwa spożywczego”. To sformułowanie można interpretować jako pozwalające na mniej ambitny poziom zaangażowania w bezpieczeństwo żywności dla mniejszych przedsiębiorstw, a wg IRE zaangażowanie w bezpieczeństwo żywności powinno być takie samo dla wszystkich operatorów - od hipermarketów po sprzedawców na targowiskach.
Z kolei COCERAL, europejskie stowarzyszenie reprezentujące handel zbożami, ryżem, paszami, nasionami oleistymi, oliwą z oliwek, olejami i tłuszczami oraz dostawami produktów rolnych, stwierdziło, że globalna harmonizacja jest kluczem do równych szans i rozwoju tej samej kultury bezpieczeństwa żywności na całym świecie.
Zdaniem stowarzyszenia COCERAL – wszystkie wymienione punkty są już częścią obecnego podejścia biznesowego i działań w ramach HACCP. Komisja musi wziąć pod uwagę rzeczywiste koszty dla zaangażowanych podmiotów gospodarczych, mając na uwadze w szczególności małe i średnie przedsiębiorstwa, i spróbować uniknąć nakładania obciążeń ekonomicznych na sektor, który już mocno ucierpiał w następstwie COVID-19. Ze względu na harmonizację organy kontroli urzędowej na poziomie państw członkowskich powinny przyjąć wspólne ramy oceny zgodności z wymogami kultury bezpieczeństwa żywności.
Konfederacja przemysłu spożywczego - FoodDrinkEurope, stwierdziła, że przepisy dotyczące kultury bezpieczeństwa żywności wydają się być zbyt niejasne, aby można je było egzekwować w rozsądny sposób. Naszym zdaniem ani kraje trzecie, ani konsumenci nie oczekują, że firmy mają określoną kulturę bezpieczeństwa żywności, zweryfikowaną przez władze. Obecnie nie ma zgody w zakresie prywatnych standardów, w jaki sposób można zweryfikować kulturę bezpieczeństwa żywności.
Centrum Łącznikowe dla Przemysłu Mięsnego w UE CLITRAVI stwierdziło, że Komisja wprowadza ten temat bez znajomości konsekwencji, a przemysł mięsny w Europie jest „bardzo zaniepokojony” włączeniem takich wymagań do rozporządzenia. Prace nad kulturą bezpieczeństwa żywności, która wywodzi się z branżowych, prywatnych standardów, wciąż trwają, ponieważ są to kwestie związane z ludzkim zachowaniem, a nie wymogiem technicznym, takim jak HACCP - podkreśla CLITRAVI.
Grupa wezwała Komisję Europejską do wycofania wniosku, który ma zostać przyjęty w trzecim kwartale 2020 r., dodając, że wszelkie aktualizacje przepisów rozporządzenia powinny poczekać, aż zakończą się prace nad Kodeksem.
W opinii Food Consulting Strategically dodanie koncepcji kultury bezpieczeństwa żywności do istniejących przepisów dotyczących higieny żywności jest znaczącym krokiem naprzód.
Reprezentantka świata nauki – prof. Pieternel Luning z Wageningen University jest zdania, że poprawka stwarza możliwości i nie będzie dodatkowym obciążeniem. Poprawka zwiększy świadomość znaczenia kultury bezpieczeństwa żywności. Zwracanie uwagi na kulturę bezpieczeństwa żywności w branży spożywczej nie tylko przyniesie korzyści dla zapewnienia bezpiecznej żywności, ale także doprowadzi do zwiększenia zaangażowania i motywacji pracowników oraz ogólnie do lepszych wyników biznesowych - powiedziała.
Społeczność naukowa we współpracy z przemysłem spożywczym stoi przed wielkim wyzwaniem, aby opracować narzędzia i ulepszyć mapy drogowe w celu wzmocnienia kultury bezpieczeństwa żywności dostosowanej do specyficznego kontekstu podmiotów działających na rynku spożywczym w łańcuchach dostaw żywności.
