Miasta bezpieczne wobec zmiany klimatu – relacja z konferencji Eco-Miasto 2025

W przestrzeni Cambridge Innovation Center Warsaw, w samym sercu Varso Place, 22 października 2025 roku spotkali się przedstawiciele samorządów, nauki, administracji i organizacji społecznych, by wspólnie zastanowić się, jak przygotować polskie miasta na skutki zmiany klimatu. Hasłem przewodnim 12. edycji programu Eco-Miasto było „Adaptacja miast do zmiany klimatu – bezpieczeństwo miast”.

Wraz z postępującym ociepleniem klimatu miasta stają się pierwszą linią frontu – to one muszą zmierzyć się z coraz częstszymi falami upału, powodziami, suszami czy gwałtownymi burzami. Tegoroczna konferencja, organizowana przez UNEP/GRID-Warszawa i Ambasadę Francji w Polsce, stała się przestrzenią dialogu o tym, jak skutecznie reagować i jak budować miejską odporność na kryzysy środowiskowe.

Miasta w centrum przemiany

Konferencję otworzyła Maria Andrzejewska, dyrektor generalna UNEP/GRID-Warszawa, przypominając, że współczesne wyzwania klimatyczne wymagają podejścia systemowego i współpracy międzysektorowej. Zwróciła uwagę, że według najnowszego raportu Europejskiej Agencji Środowiska, Europa ociepla się szybciej niż inne regiony świata, a stan środowiska stale się pogarsza. – W 12. edycji Eco-Miasta skupiamy się na adaptacji, bo to dziś kluczowy wymiar zarządzania ryzykiem. Chcemy wspierać miasta, które już podejmują działania, i tworzyć przestrzeń wymiany doświadczeń między nimi – mówiła.

Głos zabrał również Étienne de Poncins, ambasador Francji w Polsce, który podkreślił, że skutki zmiany klimatu nie znają granic. – Ostatnie lato przyniosło Francji pożary i powodzie – podobne doświadczenia mają dziś polskie miasta. Adaptacja do tego, co nieuniknione, to wspólne wyzwanie naszych krajów. Program Eco-Miasto doskonale wpisuje się w ideę solidarności klimatycznej i w ducha współpracy zapisany w traktacie z Nancy – mówił.

W podobnym tonie wypowiedział się Mikołaj Dorożała, podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska i Główny Konserwator Przyrody. Zwrócił uwagę na związek między gospodarką a stanem środowiska, akcentując wagę ochrony bioróżnorodności także w miastach. – Utrata różnorodności biologicznej ma wymiar ekonomiczny. To już nie problem przyszłości, ale teraźniejszości – zarówno dużych, jak i małych miast. Dziś myślenie o adaptacji jest myśleniem o gospodarce, a nie o abstrakcyjnej ekologii. Nie ma człowieka bez przyrody – w jakim stanie jest przyroda, w takim stanie będziemy i my – podkreślił.

O praktycznym wymiarze miejskiej adaptacji opowiedziała Magdalena Młochowska, dyrektor koordynator ds. zielonej Warszawy. Stolica, jak przypomniała, już kilka lat temu opracowała własny plan adaptacji – zanim jeszcze stało się to obowiązkiem ustawowym. – Chcieliśmy, by ten dokument był nie tylko formalnością, ale realnym narzędziem działania. Adaptacja to nie tylko infrastruktura – to również edukacja, rozbetonowywanie przestrzeni i tworzenie miejsc chłodu. W Warszawie działa ich już ponad sto, a takie projekty jak Pola Mokotowskie czy Szuwary Warszawskie pokazują, że zieleń to nasza tarcza ochronna – mówiła.

Adaptacja jako obowiązek i inwestycja

Podczas kolejnych wystąpień i dyskusji zwracano uwagę, że w świetle nowych przepisów wszystkie miasta powyżej 20 tys. mieszkańców będą musiały opracować i regularnie aktualizować swoje plany adaptacji do zmiany klimatu. Jak zauważył Szymon Tumilewicz, zastępca dyrektora Departamentu Strategii i Odporności Klimatycznej w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, obowiązek ten wynika nie tylko z unijnych regulacji, ale przede wszystkim z realnych strat ekonomicznych. – Polska gospodarka traci każdego roku około sześciu miliardów złotych z powodu skutków zmiany klimatu. W samej Europie w ciągu ostatnich 30 lat straty sięgnęły 800 miliardów euro – a jedna czwarta tej sumy przypada na ostatnie cztery lata. Miasta muszą więc działać szybko i mądrze, zwłaszcza w zakresie gospodarowania wodą i zazieleniania przestrzeni – mówił.

Energia i odporność jako dwie strony jednego wyzwania

Druga część konferencji skupiła się na bezpieczeństwie energetycznym miast i wdrażaniu unijnej dyrektywy EPBD, dotyczącej charakterystyki energetycznej budynków. Eksperci zgodzili się, że efektywność energetyczna to fundament odporności klimatycznej.

Jacek Kisiel, zastępca dyrektora Biura Ochrony Powietrza i Polityki Klimatycznej w Urzędzie m.st. Warszawy, zwrócił uwagę na wyzwania stojące przed samorządami w związku z transpozycją unijnych przepisów Dyrektywy Unii Europejskiej – stają się rzeczywistością, z którą musimy się oswoić. Problem w tym, że często brakuje jasnych narzędzi i wsparcia dla miast. A to właśnie samorządy są kluczowe w procesie modernizacji energetycznej budynków i ograniczania emisji – wyjaśnił.

O potrzebie współpracy między miastami mówił z kolei Krzysztof Fal, dyrektor rozwoju programów w fundacji WiseEuropa. – Trzy czwarte Europejczyków mieszka w miastach, które odpowiadają za ponad 70% emisji CO₂. Każde miasto zmaga się z podobnymi wyzwaniami – dlatego partnerstwa miejskie, wymiana doświadczeń i wspólne programy energetyczne mogą stać się „świętym Graalem” dekarbonizacji i adaptacji. Wspólnota doświadczeń to dziś najcenniejsze narzędzie zmian – zaznaczył.

Wspólnota dla klimatu

Konferencja była kolejnym dowodem na to, że program Eco-Miasto, realizowany od ponad dekady przez UNEP/GRID-Warszawa i Ambasadę Francji w Polsce, stał się trwałą platformą współpracy i wymiany dobrych praktyk między samorządami. Współorganizatorem tegorocznego wydarzenia było Miasto Stołeczne Warszawa, a partnerem – fundacja WiseEuropa. Patronat honorowy objęły Ministerstwo Klimatu i Środowiska oraz Związek Miast Polskich.

Zwieńczeniem konferencji była gala konkursu Eco-Miasto 2025, podczas której nagrodzono najbardziej zaangażowane samorządy. Uhonorowane miasta pokazały, że transformacja klimatyczna może być źródłem innowacji, rozwoju i lepszej jakości życia – o ile opiera się na wiedzy, współpracy i odwadze w działaniu.

Ta edycja programu Eco-Miasto pokazała wyraźnie: adaptacja to nie tylko reakcja na zagrożenie, ale inwestycja w przyszłość. A przyszłość polskich miast zależy od tego, jak dobrze dziś nauczą się współpracować – ze sobą, z nauką i z naturą.

Organizatorzy: Ambasada Francji w Polsce, UNEP/GRID-Warszawa

Partnerzy programu: Renault Group,  Nhood Services Poland  

Współorganizator konferencji: m.st. Warszawa

Partner konferencji: WiseEuropa

Patronat honorowy: Ministerstwo Klimatu i Środowiska, Związek Miast Polskich

Patronat medialny: Rzeczpospolita, ESGinfo.pl, foodfakty, ESGtrends, ecoEkonomia.pl, economista

Miasta nagrodzone za adaptację do zmiany klimatu!  Znamy zwycięzców Eco-Miasto 2025 

22 października 2025 roku w Cambridge Innovation Center Warsaw odbyła się gala wręczenia nagród 12. edycji konkursu Eco-Miasto. Wydarzenie towarzyszyło konferencji „Adaptacja miast do zmiany klimatu – bezpieczeństwo miast”, gromadząc przedstawicieli samorządów, administracji, nauki i biznesu. 

Program Eco-Miasto, realizowany od 2013 roku przez UNEP/GRID-Warszawa i Ambasadę Francji w Polsce, promuje miejskie innowacje ekologiczne i wspiera samorządy we wdrażaniu zrównoważonych rozwiązań w obszarach takich jak efektywność energetyczna, zrównoważona mobilność, gospodarka wodna, gospodarka obiegu zamkniętego czy zielono-błękitna infrastruktura. 

Nagrody wręczali organizatorzy: ambasador Francji w Polsce Étienne de Poncins oraz dyrektor generalna UNEP/GRID-Warszawa Maria Andrzejewska. – Celem programu Eco-Miasto jest wzmocnienie idei zrównoważonego rozwoju poprzez współpracę i wymianę doświadczeń między krajami i miastami. Adaptacja do zmiany klimatu to dziś nie tylko wyzwanie – to nowa konieczność. Nagrodzone projekty pokazują, że może być ona źródłem innowacji i inwestycją w przyszłość, jeśli opiera się na zaufaniu i współdziałaniu mieszkańców, samorządów i instytucji – podkreśliła Maria Andrzejewska. 

Ambasador Francji dodał – Skutki zmiany klimatu są rzeczywistością, którą odczuwają miasta zarówno w Polsce, jak i we Francji. Pożary, powodzie, susze – to wspólne doświadczenie, które wymaga wspólnej odpowiedzi. Program Eco-Miasto doskonale ilustruje ducha współpracy, jaki został zapisany w Traktacie z Nancy i pokazuje, że nasze kraje mogą razem tworzyć zrównoważone, odporne ośrodki miejskie – mówił Étienne de Poncins. 

Laureaci Eco-Miasto 2025 

Nagrody przyznano w dwóch klasach – dla miast powyżej i poniżej 100 tys. mieszkańców – w pięciu kategoriach.

• Efektywność Energetyczna

Nagrodzone zostały Warszawa i Koło.  

Warszawa została uhonorowana za systemowe podejście do zarządzania energią w budynkach publicznych i wdrożenie miejskiego Systemu Zarządzania Energią obejmującego 87 placówek oświatowych. Jury doceniło też inwestycje w fotowoltaikę i szeroką edukację energetyczną mieszkańców. 

Koło nagrodzono za budowę ciepłowni geotermalnej, konsekwentną termomodernizację obiektów publicznych i wykorzystanie energii odnawialnej, zwłaszcza instalacji fotowoltaicznych, wspartych działaniami edukacyjnymi dla mieszkańców. 

Wyróżnienia: Bydgoszcz, Kozienice, Janikowo. 

• Zrównoważona mobilność

Jury nie przyznało nagrody w klasie powyżej 100 tys. mieszkańców 

Nagrodę dla miasta poniżej 100 tys. mieszkańców otrzymał Malbork. Jury doceniło Malbork za elektryfikację transportu publicznego, wprowadzenie bezpłatnej komunikacji miejskiej oraz rozwój infrastruktury rowerowej i pieszej. Nagrodę przyznano również za działania promujące ekologiczne formy przemieszczania się. 

Wyróżnienia: Gdańsk, Gdynia, Wałbrzych. 

• Zielono-błękitna infrastruktura

Nagrody otrzymały Gdynia i Tarnowskie Góry 

Gdynia otrzymała nagrodę za kompleksowe działania wzmacniające zielono-błękitną infrastrukturę oraz zaangażowanie mieszkańców w projekty edukacyjne, w tym inicjatywę „Klimat w szkołach metropolii”, angażującą 40 szkół w działania proklimatyczne. 

Tarnowskie Góry nagrodzono za projekt „Tarnogórzanie łapią deszcz”, w ramach którego mieszkańcy otrzymali ponad 270 zbiorników na wodę opadową, a także za konsekwentne działania edukacyjne promujące adaptację do zmian klimatu. 

Wyróżnienie otrzymał Zamość. 

• Gospodarka wodna

Nagrody otrzymały: Bydgoszcz i Janikowo 

Bydgoszcz doceniono wdrożenie nowoczesnych technologii retencji i monitorowania strat wody, inteligentny system sterowania przepływami oraz kampanie edukacyjne promujące racjonalne korzystanie z zasobów wodnych. 

Janikowo uhonorowano za edukacyjne kampanie „Kropla mniej” i „Deszcz zostaje u mnie”, promujące oszczędzanie wody i retencję przydomową oraz za modernizację sieci kanalizacyjnej. 

• Gospodarka obiegu zamkniętego

Nagrodzone zostały Gdynia i Kępno 

Jury doceniło Gdynię za rozwinięty system punktów selektywnej zbiórki odpadów, w tym odbiór tekstyliów bezpośrednio z domów, oraz aktywny udział w międzynarodowych projektach promujących gospodarkę cyrkularną. 

Kępno nagrodzono za innowacyjny punkt napraw „Klamotowisko”, jadłodzielnię i zbiórkę tekstyliów u źródła – inicjatywy ograniczające marnowanie zasobów i wspierające lokalną społeczność. 

Wyróżnienia otrzymały Opole, Kędzierzyn-Koźle. 

Nagrody specjalne od partnerów programu 

Nagrodę Nhood Services Poland wręczyli Agnieszka Gutowska, szefowa marketingu i komunikacji, oraz Grzegorz Kwiecień, Senior Project Manager. Nagrodę--bon szkoleniowy o wartości 12 tysięcy złotych otrzymała Warszawa. 

Nagrodę Renault Group, którą wręczył Fabien Goulmy, dyrektor zarządzający na Europę Wschodnią Renault Group, otrzymały Malbork, Gdańsk i Gdynia. Nagrodą sa symboliczne kluczyki do elektrycznych samochodów dostawczych. 

Miasta, które inspirują 

Nagrodzone projekty miejskie wykazały, że adaptacja miast do zmiany klimatu, będąc inwestycją w bezpieczną przyszłość, może się stać źródłem innowacji, zwiększając jakość życia mieszkańców i stając się trampoliną lokalnego rozwoju. Wdrażając strategie oparte na współpracy, miasta budują odporność na ekstremalne zjawiska pogodowe i tworzą bardziej zintegrowane społeczności. 

Przegląd laureatów tej edycji konkursu Eco-Miasto, i 11 poprzednich dostępne są na geoportalu programu: https://www.eco-miasto.pl/pl/laureaci

Organizatorzy: Ambasada Francji w Polsce, UNEP/GRID-Warszawa 

Partnerzy programu: Renault Group,  Nhood Services Poland  

Patronat honorowy: Ministerstwo Klimatu i Środowiska, Związek Miast Polskich 

Patronat medialny: Rzeczpospolita, ESGinfo.pl, foodfakty, ESGtrends, ecoEkonomia.pl, economista