Opinia EFSA w sprawie górnego tolerowanego poziomu spożycia selenu

Na prośbę Komisji Europejskiej panel EFSA ds. żywienia, nowej żywności i alergenów pokarmowych (NDA) został poproszony o wydanie opinii naukowej na temat górnego tolerowanego poziomu spożycia (UL) selenu.

W dniu 19 października 2000 r. Komitet Naukowy ds. Żywności (SCF) wydał opinię w sprawie górnego tolerowanego poziomu spożycia selenu.

SCF ustalił górny tolerowany poziom spożycia na poziomie 300 μg selenu dziennie dla dorosłych, który obejmował spożycie selenu ze wszystkich źródeł pożywienia, w tym suplementów. SCF dokonał ekstrapolacji UL od dorosłych do dzieci na podstawie masy ciała w następujący sposób: 1–3 rok życia – 60 μg Se/dzień; 4–6 lat – 90 μg Se/dzień; 7–10 lat – 130 μg Se/dzień; 11–14 lat – 200 μg Se/dzień; 15-17 lat – 250 μg Se/dzień.

W dniu 18 grudnia 2019 r. Urząd przyjął opinię w sprawie „Bezpieczeństwa biomasy Yarrowia lipolytica wzbogaconej selenem jako nowej żywności zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2015/2283”. W swojej opinii Urząd zauważył, że nowo pojawiające się dane, w tym wyniki szeroko zakrojonych, randomizowanych, kontrolowanych badań populacyjnych, udostępnione w ostatnich latach, uzasadniają ponowną ocenę górnych tolerowanych poziomów spożycia dla selenu ustalonego w 2000 r.

W związku z tym Komisja Europejska zwróciła się do Urzędu o ponowną ocenę bezpieczeństwa stosowania selenu oraz o przedstawienie skorygowanych górnych dopuszczalnych poziomów spożycia, które prawdopodobnie nie stwarzają ryzyka wystąpienia niepożądanych skutków spożycia tego składnika odżywczego dla wszystkich grup ludności.

Przeprowadzono systematyczny przegląd literatury w celu zidentyfikowania dowodów dotyczących nadmiernego spożycia selenu i skutków klinicznych oraz potencjalnych biomarkerów, ryzyka chorób przewlekłych i upośledzonego rozwoju neuropsychologicznego u ludzi. Łysienie, jako wczesna obserwowalna cecha i dobrze ugruntowany niekorzystny efekt nadmiernej ekspozycji na selen został wybrany jako krytyczny punkt końcowy, na którym opiera się górny tolerowany poziom spożycia dla selenu.

W oparciu o dostępne dane dotyczące spożycia, jest mało prawdopodobne, aby dorośli konsumenci przekraczali górny tolerowany poziom spożycia, z wyjątkiem osób regularnie stosujących suplementy diety zawierające wysokie dzienne dawki selenu lub regularnie spożywających orzechy brazylijskie. Nie odnotowano żadnego ryzyka przy obecnym poziomie spożycia selenu w krajach europejskich z pożywienia (z wyłączeniem suplementów diety) u niemowląt i dzieci, a spożycie selenu wynikające z naturalnej zawartości pożywienia nie budzi obaw. Suplementy zawierające selen u niemowląt i dzieci należy stosować ostrożnie, w oparciu o indywidualne potrzeby.

Tolerowane górne poziomy spożycia dla selenu ustanowione przez EFSA:

 Źródło: EFSA