Nowe zasady znakowania opakowań zaproponowane przez Komisję Europejską utrudnią segregację odpadów i zwiększą koszty producentów - ostrzegają eksperci stowarzyszenia Natureef i popierają apel branży opakowaniowej o ich zmiany.

Już w 2028 roku wszystkie opakowania wprowadzane do obrotu w Unii Europejskiej będą musiały posiadać jednolite oznakowanie dotyczące segregacji odpadów. Znikną m.in. trójkątne symbole informujące o materiale opakowaniowym stosowane dobrowolnie na podstawie Ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz. U. z 2025 r. poz. 870). Zastąpią je zharmonizowane etykiety, które mają ułatwić sortowanie i zwiększyć poziomy recyklingu odpadów opakowaniowych w całej Unii.

Zmiany wynikają z Rozporządzenia PPWR (Packaging and Packaging Waste Regulation, Rozporządzenie (UE) 2025/40), która bywa określana mianem „opakowaniowej konstytucji UE”. Zespół ekspertów Stowarzyszenia Natureef uważnie śledzi prace nad nowymi zasadami znakowania. W marcu 2025 r. Wspólne Centrum Badawcze Komisji Europejskiej (Joint Research Centre - JRC) opublikowało drugi raport dotyczący prototypowego oznakowania, natomiast na przełomie maja i czerwca dobyły się otwarte konsultacje.

– Uwagę zwraca propozycja zastosowania aż dziesięciu kolorów dla oznaczenia frakcji odpadów, w tym kilku nowych, dotychczas niestosowanych, jak magenta, pomarańczowy czy fioletowy. Projekt obejmuje także nowe grafiki reprezentujące opakowanie lub jego element, powiązane bezpośrednio z wykazem materiałów oraz rodzajów i kategorii opakowań wyszczególnionych w załączniku II do PPWR. Zaproponowano także nowe ikony identyfikujące opakowanie, uzupełnione o informację tekstową– mówi dr inż. Karolina Wiszumirska, Dyrektor ds. Innowacji Stowarzyszenia Natureef, wykładowca Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu.

Według Stowarzyszenia Natureef dodatkowe kolory i obowiązkowe teksty na etykietach to nie tylko większe koszty dla producentów, ale także obciążenie dla środowiska. Problemem jest także czytelność etykiet – obowiązek umieszczania napisów może prowadzić do konieczności stosowania wielojęzycznych wersji. W praktyce oznacza to nawet 24 warianty językowe jednego opakowania.

– Biorąc pod uwagę, że wielu konsumentów wciąż ma trudności z prawidłową segregacją odpadów w ramach pięciu podstawowych frakcji, rozszerzanie systemu o kolejne może budzić obawy i niezadowolenie konsumentów – dodaje dyrektor Natureef.

Protest branży opakowaniowej

Jednak propozycje przygotowane przez JRC na zlecenie Komisji Europejskiej spotkały się z szerokim sprzeciwem branży. W czerwcu przeciwko planowanym propozycjom zaprotestowało blisko 70 europejskich organizacji reprezentujących producentów opakowań i branże pokrewne. Sygnatariuszem listu jest m.in. Ceflex – konsorcjum Circular Economy for Flexible Packaging,

Autorzy otwartego pisma wskazują, że różne zasady etykietowania opakowań obowiązujące w poszczególnych państwach członkowskich prowadzą do nieefektywności operacyjnych, wyższych kosztów oraz dezorientacji konsumentów. Mogą zagrozić realizacji celów środowiskowych i gospodarczych zawartych w rozporządzeniu PPWR oraz strategii jednolitego rynku.

– W obrębie Unii Europejskiej działają zróżnicowane systemy zbiórki odpadów, a brak jednolitej - w zakresie odpadów opakowaniowych - utrudnia ich skuteczną identyfikację i segregację. W niektórych regionach stosowane nazewnictwo bywa niezrozumiałe dla konsumentów, a sposób zbierania odpadów opakowaniowych znacząco różni się od rozwiązań przyjętych w Polsce – podkreśla Karolina Wiszumirska.

Ryzyko chaosu i dodatkowych kosztów

Nowe znakowanie będzie obowiązkowe od 12 sierpnia 2028 r. lub w ciągu 24 miesięcy od publikacji aktu wykonawczego. Firmy muszą przygotować się do tego już dziś.

- Dla przedsiębiorstw posiadających w portfolio setki, a nawet tysiące produktów, wdrożenie nowych zasad znakowania opakowań będzie dużym wyzwaniem organizacyjnym i logistycznym – zauważa Karolina Wiszumirska.

Zgodnie z art. 12 rozporządzenia PPWR, oprócz obowiązkowej zharmonizowanej etykiety, firmy mogą umieszczać na opakowaniach kody QR lub inne cyfrowe nośniki danych, zawierające informacje o przeznaczeniu każdej części składowej opakowania. To rodzi szereg praktycznych pytań.

Przykładowo: jak oznakować opakowanie złożone z kilku materiałów, takich jak plastikowa tacka z nasuwaną tekturową opaską? Czy nowe znaki muszą być umieszczane na wszystkich elementach opakowania? W obliczu takich wątpliwości kluczowe będzie zapewnienie jasnych wytycznych, które pozwolą producentom działać zgodnie z przepisami, a konsumentom – skutecznie sortować odpady.

Branża oczekuje korekt

Stowarzyszenie Natureef, podobnie jak europejscy partnerzy, apeluje o uproszczenie systemu i zmianę proponowanego oznakowania. Branża oczekuje, że Komisja Europejska uwzględni głosy producentów i ekspertów, tak aby nowe przepisy faktycznie wspierały recykling, zamiast go komplikować.

List otwarty organizacji branży opakowaniowej:

https://www.europen-packaging.eu/news/joint-industry-statement-on-wsl/