Osiągnięcie obowiązkowych w 2030 roku poziomów recyklingu oraz zapewnienie wymaganej ilości wysokiej jakości recyklatów do produkcji opakowań wymagać będzie kilkukrotnego wzrostu zdolności przetwórczych i wydajności zakładów recyklingu materiałów w skali Europy. Wnioskami na temat analizy czekającej rynek ogromnej transformacji w tej dziedziny podzieliła się z polskimi firmami Dana Mosora, konsultantka w CEFLEX podczas majowego webinaru Stowarzyszenia Natureef.

Inicjatywa Circular Economy for Flexible Packaging (CEFLEX) skupiająca europejskie firmy i organizacje reprezentujące cały łańcuch wartości w dziedzinie opakowań elastycznych przeprowadziła ocenę pięciu obiecujących klas technologii recyklingu – oraz sposobów ich współpracy w celu zwiększenia wartości różnych strumieni odpadów. Uzyskane informacje mają pomóc w zaspokojeniu rosnącego zapotrzebowania na wysokiej jakości recyklaty, poszerzeniu możliwości ich zastosowania na rynku końcowym, a także poprawie wskaźników recyklingu.

Nowe technologie pod lupą naukowców

- Aby zrealizować wizję CEFLEX Mission Circular i ambitne cele zawarte w rozporządzeniu PPWR - w tym 55-proc. wskaźnik recyklingu opakowań elastycznych do 2035 roku - musimy nadal wprowadzać innowacje i wspierać technologie, które znacząco podnoszą jakość materiałów. Dzięki temu możliwe będzie wykorzystanie recyklatów w bardziej wymagających zastosowaniach oraz zwiększenie wskaźników recyklingu poprzez przetwarzanie złożonych strumieni odpadów, z którymi obecne metody nie są sobie jeszcze w stanie poradzić – mówi Dana Mosora.

Pięć nowych technologii recyklingowych, z którymi CEFLEX wiąże nadzieje w tym kontekście to:

• zaawansowane czyszczenie na mokro z tarciem (Advanced Wet Friction Washing)
• delaminacja (delamination)
• usuwanie farb (deinking)
• ekstrakcja (extraction)
• rozpuszczanie (dissolution)

Są one rozwijane przez firmy i instytucje branżowe w Europie. Organizacja, wspólnie z naukowcami z Uniwersytetu w Gandawie przygotowała kryteria ich oceny i zbadała, jak mogą być wykorzystane w celu zwiększenia poziomów recyklingu, poprawy jakości recyklatów oraz jakie synergie mogą wynikać z ich stosowania.

Zdążyć przed 2030 rokiem

Szczegółową analizę poszczególnych technologii CEFLEX opublikował 21 maja w raporcie „New Recycling Technologies: Advancing Circularity in Flexible Packaging”.

Jego autorzy stwierdzają, że zaawansowane technologie dekontaminacji, połączone z recyklingiem mechanicznym i fizycznym, mają potencjał, aby zwiększyć wskaźniki recyklingu, poprawić jakość recyklatów i przesunąć punkt ciężkości branży z recyklingu ilościowego na recykling materiałów o wysokiej jakości, zgodnych z zasadami gospodarki o obiegu zamkniętym. Pomimo trudności rynkowych w szerszym sektorze recyklingu, wyspecjalizowani dostawcy technologii i rozwiązań dążą do zwiększenia skali swojej działalności, planując osiągnięcie zdolności produkcyjnych na poziomie od 50 tys. do 200 tys. ton na technologię do roku 2030. Sama technologia rozpuszczania mogłaby osiągnąć wydajność rzędu 250 tys. ton, przy przewidywanym popycie ze strony branży opakowaniowej, motoryzacyjnej i kosmetycznej napędzanym wysoką jakością uzyskiwanego surowca wtórnego.

Po zakończeniu fazy demonstracyjnej i pełnym wdrożeniu, innowacje te mogą odegrać decydującą rolę w realizacji celów PPWR dotyczących wskaźników recyklingu i zawartości materiałów z recyklingu.

Jednak skalowanie tych technologii na czas, aby osiągnąć cele na rok 2030, nie będzie łatwe. Poważne bariery stanowić będzie dostęp do odpowiedniego strumienia odpadów, inwestycje w instalacje na skalę komercyjną, jasne regulacje i odpowiednie tempo zatwierdzania procesów zgodnych z wymaganiami dotyczącymi kontaktu z żywnością, a także płynna integracja z istniejącą infrastrukturą recyklingową.

Cele recyklingu osiąga się w całym łańcuchu wartości opakowań

- Aby je pokonać potrzebne są strategiczne działania w całym łańcuchu wartości sektora opakowaniowego, zaczynając od wdrożenia wytycznych dotyczących projektowania opakowań z myślą o recyklingu (Design for Recycling), które zwiększy wskaźniki recyklingu i zoptymalizuje surowiec dla nowych procesów przetwarzania odpadów. Kwestie te opisane są w PPWR i, co potwierdzają nasze obserwacje i bezpośrednie rozmowy, są obiektem zainteresowania i prac wielu polskich firm – dodaje Jaśmina Solecka, prezes Stowarzyszenia Natureef zrzeszającego 60 polskich producentów opakowań, żywności i firm recyklingowych.

Autorzy raportu CEFLEX zwracają tez uwagę na konieczne przyspieszenie rozwoju technologii oraz inwestycji w inteligentne sortowanie i technologie separacji polimerów, a także na rozwój polityki, mechanizmów finansowych i zachęt, które będą wspierać inwestycje w nowe technologie.

- Przejście na model recyklingu opartego o jakość, a nie ilość to szansa konkurencyjna, aby wyznaczać kierunki w zakresie zrównoważonych, ekonomicznie opłacalnych i odpowiedzialnych środowiskowo rozwiązań w dziedzinie opakowań. Jednak pełne wykorzystanie w tym celu potencjału nowych technologii wymaga pilnych działań. Nie traćmy czasu! – apeluje Dana Mosora.

Raport CEFLEX „New Recycling Technologies. Advancing Circularity in Flexible Packaging” dostępny jest na stronie https://ceflex.eu/resources/​