Ftalany i inne plastyfikatory: priorytety do ponownej oceny EFSA

Komisja Europejska zwróciła się do EFSA o przeprowadzenie prac przygotowawczych w celu ponownej oceny zagrożeń dla zdrowia związanych z plastyfikatorami, takimi jak ftalany, podobne substancje strukturalnie oraz substancje stosowane w celu zastąpienia ftalanów w materiałach przeznaczonych do kontaktu z żywnością (FCM).

Opinia naukowa EFSA koncentruje się na plastyfikatorach stosowanych w różnych rodzajach materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością (np. tworzywach sztucznych, gumie i tuszach) w całym łańcuchu żywnościowym (np. sprzęt do przetwarzania żywności i opakowania). W procesie identyfikacji i ustalania priorytetów uwzględniono informacje dostarczone przez ECHA i państwa członkowskie UE. Informacje zwrotne pozyskane z dwóch konsultacji publicznych dostarczyły dodatkowego wkładu i pomogły dokładniej wyjaśnić uzasadnienie włączenia substancji do procesu ustalania priorytetów.

Opinia EFSA

Priorytetowo potraktowano tylko substancje dopuszczone do stosowania w materiałach przeznaczonych do kontaktu z żywnością na poziomie UE lub krajowym.

Pięć substancji sklasyfikowanych jako rakotwórcze, mutagenne, działające szkodliwie na rozrodczość Kat. 1 (zgodnie z CLP) lub jako substancje zaburzające gospodarkę hormonalną, trwałe, wykazujące zdolność do bioakumulacji i toksyczne, bardzo trwałe/bardzo zdolne do bioakumulacji (zgodnie z REACH) zostały umieszczone w „grupie wykluczenia”. Priorytetyzacja opierała się na dacie ostatniej oceny ryzyka w kontekście FCM, przy czym substancje ocenione przed 2001 r. zostały umieszczone w grupie o wysokim priorytecie, substancje ocenione w latach 2001–2011 w grupie o średnim priorytecie oraz substancje ocenione po 2011 r. grupa o niskim priorytecie. Na poziomie UE 76 substancji podzielono na 59 substancji o wysokim priorytecie, 14 o średnim i 3 o niskim priorytecie. W przypadku źródła autoryzowanego na poziomie krajowym podział z 72 substancji wynosi odpowiednio 66, 3 i 3. Wyniki dalszych wezwań do uzyskania danych na poparcie oceny narażenia zostaną wykorzystane do ostatecznego rankingu.

Co dalej?

Jeszcze w tym półroczu EFSA poprosi o dane na temat występowania priorytetowych substancji w żywności i materiałach przeznaczonych do kontaktu z żywnością, aby zebrać dane w dopracowaniu rankingu priorytetów i oszacowaniu narażenia na potrzeby oceny ryzyka.

Protokół naukowy dotyczący oceny narażenia na substancje priorytetowe w przejrzysty sposób określa z góry podejście, jakie naukowcy EFSA zamierzają zastosować do wyszukiwania i selekcji danych, a także do integrowania i analizowania dowodów dotyczących oszacowania narażenia (w tym narażenia dietetycznego, ogólnego i wkładu w narażenie ze strony FCM).

Prace te EFSA wykonywała w ścisłej współpracy z ECHA, w ramach której pilotuje działania mające na celu ułatwienie wdrożenia Strategii KE na rzecz Zrównoważonego Rozwoju Chemii, np. podejście „Jedna substancja, jedna ocena”.

Więcej:

• Identyfikacja i priorytetyzacja oceny ryzyka ftalanów, substancji strukturalnie podobnych i substancji zastępczych potencjalnie stosowanych jako plastyfikatory w materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością
• Protokół oceny narażenia w ramach oceny ryzyka ftalanów, substancji strukturalnie podobnych i substancji zastępczych potencjalnie stosowanych jako plastyfikatory w materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością

Źródło: EFSA