Izomery trans w żywności – większa świadomość konsumentów dzięki e-Bazie IŻŻ

Narządzie dla konsumentów i producentów

W ubiegłą środę 25.04.2018 w siedzibie Instytutu Żywności i Żywienia odbyła się konferencja prasowa poświęcona pionierskiemu projektowi wirtualnej bazy zawartości kwasów tłuszczowych trans w żywności. Dzięki nowemu przedsięwzięciu IŻŻ Polacy zyskają łatwy dostęp do informacji o produktach, które mogą być potencjalnym źródłem tych szkodliwych substancji w diecie. Konsumentom pozwoli to na dokonywanie bardziej świadomych wyborów żywieniowych, dietetykom i naukowcom ułatwi opracowywanie jadłospisów i prowadzenie badań, a producentom umożliwi przegląd kategorii produktów, w których niezdrowe składniki wciąż występują w wysokich ilościach.

Stan zapalny, miażdżyca i nowotwory

Izomery trans różnią się od pozostałych kwasów tłuszczowych budową chemiczną, która sprawia, że mają one niekorzystne działanie dla człowieka. Naukowcy są zgodni, że substancje te przyczyniają się do powstawania w organizmie chronicznego stanu zapalnego, a co za tym idzie zwiększają ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego, miażdżycy, nowotworów, cukrzycy typu II i reakcji alergicznych. Mogą również mieć związek z zaburzeniami płodności i laktacji oraz depresją. Głównymi źródłami izomerów trans są przemysłowe tłuszcze, obecne przede wszystkim w produktach przetworzonych, daniach typu „fast food” czy wyrobach ciastkarskich, choć trzeba zaznaczyć, że występują one również naturalnie w produktach mlecznych i mięsie przeżuwaczy.

Im mniej, tym lepiej

Ze względu na ich szkodliwy wpływ na organizm, Instytut Żywności i Żywienia zaleca ograniczenie spożycia izomerów trans do poziomu tak niskiego, jak to tylko możliwe. W żadnym wypadku nie powinno ono przekraczać ustalonej przez WHO górnej granicy 1% energii z diety. Dlatego, jak zaznacza dyrektor IŻŻ prof. dr hab. Mirosław Jarosz, „niezmiernie ważna jest informacja jaka jest ich zawartość w poszczególnych produktach.” Dzięki upublicznionej właśnie e-Bazie izomerów trans, dane te są dostępne dla każdego konsumenta. Utworzona w ramach zadania 3.1.7 Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020 „Baza danych dotyczących izomerów trans w środkach spożywczych” stanowi intuicyjne narzędzie, służące ułatwieniu dokonywania świadomych wyborów żywieniowych.

Ile izomerów trans w kebabie?

„Aktualnie znajdują się w niej dane z 7 kategorii środków spożywczych, każda kategoria zawiera od kilku do kilkunastu podkategorii i/lub grup produktów. Na dziś dysponujemy danymi z analiz 568 produktów (…), a docelowo planowane jest utworzenie około 20 kategorii”, mówi dr hab. n. farm. Hanna Mojska, prof. nadzw. IŻŻ. Baza wyposażona jest w łatwą w obsłudze wyszukiwarkę, dzięki której możemy zapoznać się zarówno z zawartością izomerów trans w całej grupie produktów (np. kebabach), jak i w poszczególnych produktach (np. w kebabie drobiowym). „Korzystanie z bazy pozwala na sprawdzenie średniej (a także minimalnej i maksymalnej) zawartości izomerów trans w 100 g produktu, w porcji i w całym produkcie”, dodaje Tomasz Szymański z IŻŻ.

Źródło: https://www.izomery.izz.waw.pl/

e-Baza pierwsza na świecie

Choć aktualnie obowiązujące w Polsce prawo nie pozwala producentom na informowanie o zawartości izomerów trans, wielu przedsiębiorców z sektora spożywczego podejmuje dobrowolne działania zmierzające do obniżenia poziomu tych substancji w żywności. Nowe narzędzie IŻŻ z pewnością przyczyni się do dalszych postępów w tym zakresie, ponieważ „obniżenie spożycia izomerów trans kwasów tłuszczowych w diecie można osiągnąć poprzez redukcję ich zawartości w produktach spożywczych”, podkreśla dr inż. Katarzyna Stoś, prof. nadzw. IŻŻ. Opracowana przez Instytut e-Baza jest pierwszym na świecie tak kompleksowym rozwiązaniem w zakresie danych o zawartości izomerów trans w żywności.

Źródło: Opracowane na podstawie materiałów prasowych Instytutu Żywności i Żywienia