Kiedy zażywać suplementy diety?

W Polsce w ciągu kilku ostatnich lat obserwuje się wzrost popularności suplemen­tów diety, zarówno wśród osób zdrowych, jak i chorych. Suplementy diety są to środki spożywcze, których celem jest uzupełnienie normalnej diety, będące skoncentrowanym źródłem witamin lub składników mineralnych lub innych substan­cji wykazujących efekt odżywczy lub inny fizjologiczny.

Istnieje wiele substancji, które mogą występować w suplementach diety. Naj­większą grupę stanowią produkty witaminowo-mineralne. Składnikami suple­mentów diety są również inne substancje, jak np. aminokwasy, kwasy tłuszczowe, błonnik pokarmowy, luteina, probiotyki i prebiotyki oraz produkty pochodzenia roślinnego.

Osoby w starszym wieku mogą być zainteresowane stosowaniem suplementów diety

W Polsce osoby w wieku podeszłym (starszym) czyli powyżej 60. roku życia sta­nowią blisko 23% społeczeństwa. Według prognozy demograficznej GUS. W 2050 roku osoby w wieku starszym będą stanowiły już 40% społeczeństwa. Wraz z wiekiem dochodzi do wielu zmian w organizmie, które mogą utrudniać wchłanianie niektórych składników odżywczych oraz przyczyniać się do rozwoju wielu chorób, tj. otyłości, chorób układu sercowo-naczyniowego, cukrzycy typu 2, osteoporozy, nowotworów. Dlatego też stosowanie suplementów diety w określonych i przypadkach, po konsultacji z lekarzem lub dietetykiem, może być uzasadnione.

Szczególnie dotyczy to osób. które:                                               

• stosują dietę o wartości energetycznej poniżej 1500 kcal/dzień (dieta taka może nie w pełni dostarczyć wszystkich niezbędnych składników do organizmu),
• stosują dietę nieurozmaiconą, nieracjonalną,
• mają nietolerancje lub alergie pokarmowe (np. nietolerancja laktozy, która przy wykluczeniu produktów mlecznych, może prowadzić do niedoborów wapnia w organizmie),
• z uwagi na preferencje smakowe, nie spożywają niektórych produktów (np. ryb będących źródłem kwasów omega-3).

U osób w wieku starszym zalecana jest suplementacja diety witaminą D oraz może być wskazana suplementacja wapniem, witaminami: B₂, B₆, B_12, kwasem foliowym, E, C oraz kwasami omega-3. Należy przy tym zaznaczyć, że decyzja o suplementacji powinna być analizą nawyków żywieniowych, stanu ogólnego pacjenta, przeciwskazaniami zdrowotnymi, przebytymi i występującymi chorobami oraz stosowanymi lekami. Według rekomendacji dla Europy Środkowej, w Polsce osoby powyżej 65. roku życia, powinny suplementować dietę witaminą D w dawce 800-2000 IU/dobę, w zależności od masy ciała, przez cały rok, z uwagi na obniżoną efektywność syntezy skórnej. Maksymalna dobowa dawka witaminy D w tej grupie nie powinna przekraczać 4000 IU/dobę. U osób otyłych powyżej 65. roku życia zaleca się natomiast zwiększenie suplementacji do 1600-4000 IU/dobę w zależności od stopnia otyłości, a maksymalna dobowa dawka w tej grupie nie powinna przekroczyć 10 000 IU/dobę.

Należy również pamiętać o możliwości interakcji suplementów diety z lekami lub żywnością oraz o możliwości ich przedawkowania, szczególnie przy stosowaniu kilku suplementów jednocześnie. Dlatego też nie zaleca się podejmowania decyzji o suplementacji bez konsultacji ze specjalistą.

Produkty te mogą stanowić jeden ze sposobów racjonalizacji żywienia, w szczególności wykorzystywany do zwalczania niedoborów witamin i składników mineralnych. Należy jednak zaznaczyć, iż suplementy diety nie mogą być stosowane jako substytut zróżnicowanej diety.

Autor: Katarzyna Stoś, Instytut Żywności i Żywienia

Źródło: Materiały prasowe IŻŻ, III Narodowy Kongres Żywieniowy