Owady – żywność przyszłości?

W niektórych częściach świata (Afryka, Azja, Ameryka Łacińska, Australia) spożywanie owadów to powszechna praktyka, a także część tradycyjnej kultury. Być może już niedługo pojawią się one również na talerzach Europejczyków - nad zmianami w tej sprawie aktualnie pracuje Komisja Europejska.

W 2009 roku FAO (Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa) poparła projekt, dotyczący rozwoju na szeroką skalę hodowli owadów, celem zaspokojenia potrzeb związanych z bezpieczeństwem żywnościowym ponad 9 miliardów ludzi.

Owady to żywność niedoceniana - są bogatym źródłem białka. Niektóre gatunki charakteryzują się wyjątkowo korzystnym składem aminokwasowym oraz wysoką zawartością cennych witamin i składników mineralnych. Jednocześnie jest to żywność uboga w węglowodany. Obecnie nasza wiedza na temat ich wartości odżywczej nie jest jeszcze pełna, jednak, w związku z rosnącym zapotrzebowaniem na żywność, wskazane jest prowadzenie kolejnych badań dotyczących tego tematu.

Najczęściej spożywane na świecie gatunki owadów to: świerszcze, koniki polne i szarańcza (larwy i dorosłe osobniki), pszczoły, osy, mrówki (Hymenophera), wołki i chrząszcze (larwy).

Według ANSES (francuskiej Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Żywności, Środowiska i Pracy) na świecie, w 130 krajach wśród 3000 grup etnicznych spożywanych jest aż 2086 gatunków owadów. Niektóre z tych krajów, takie jak Tajlandia czy Chiny, opracowały systemy masowej produkcji owadów do celów spożywczych.

W Europie zainteresowanie konsumpcją owadów wzrasta. W rozwijaniu hodowli jadalnych owadów na szeroką skalę widzą potencjał różne kraje m. in. Holandia i Francja. Owady te miałyby trafić na rynek z przeznaczeniem do spożycia przez ludzi lub jako pasza dla zwierząt.

Zgodność z wymogami prawnymi – niezbędna przed wprowadzeniem do obrotu

Jak każdy produkt spożywczy owady przeznaczone do spożycia przez ludzi będą musiały spełniać ogólne przepisy prawa żywnościowego, celem zapewnienia ich bezpieczeństwa jako środka spożywczego.

Aktualnie Unia Europejska przygotowuje się do wdrożenia Rozporządzenia nr 2015/2283 z dnia 25 listopada 2015 roku w sprawie nowej żywności, które z dniem 1 stycznia 2018 roku uchyli Rozporządzenie nr 1997/257 o nazwie „nowa żywność”. Nowe rozporządzenie ma  być, przede wszystkim, rozszerzone o regulacje dotyczące dopuszczania do obrotu owadów na terenie Unii Europejskiej. Obecnie sytuacja na rynku wspólnotowym jest niejednorodna – pojedyncze państwa (Wielka Brytania, Belgia, Dania, Holandia) zaakceptowały obrót niektórymi gatunkami owadów.

Zgodnie z regulacjami prawnymi, które wchodzą w życie z dniem  1 stycznia 2018 owady oraz ich części są klasyfikowane jako „nowa żywność”, ponieważ nie ma dowodów na ich powszechne spożywanie w Unii Europejskiej przed 1997 rokiem. Wprowadzenie na rynek owadów wymaga jednak, jak w przypadku każdego rodzaju nowej żywności, uzyskania uprzednio odpowiedniej zgody. Wedle założeń nowego rozporządzenia zgoda ta będzie wydawana przez Komisję Europejską po otrzymaniu pozytywnej opinii EFSA (Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności), odpowiedzialnej za przeprowadzenie naukowej oceny ryzyka spożywania danego typu nowej żywności. Owady, które nie uzyskają zgody, wydawanej przez Komisję Europejską, nie będą mogły być dopuszczone do obrotu przez pojedyncze państwa Unii Europejskiej. Dodatkowo, rozporządzenie poprzez wprowadzenie odpowiednich procedur dotyczących wydawania zezwoleń, ma usprawnić proces wdrażania nowej żywności na rynek europejski. Mimo, iż wspomniane rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2018 roku, przedsiębiorcy mogą już składać wnioski  o wydanie zezwoleń na obrót nową żywnością, do której zaliczać się będą również owady oraz ich części.

Źródło:

Materiały redakcyjne