Projekt Globalnej Strategii Bezpieczeństwa Żywności WHO 2022-2030

W 2020 r. podczas 73. Światowego Zgromadzenia Zdrowia przyjęto rezolucję zatytułowaną „Wzmacnianie wysiłków na rzecz bezpieczeństwa żywności”. W rezolucji państwa członkowskie zwróciły się do WHO o aktualizację Globalnej Strategii Bezpieczeństwa Żywności WHO w celu sprostania obecnym i pojawiającym się wyzwaniom, włączenie nowych technologii i uwzględnienie innowacyjnych podejść do wzmocnienia systemów bezpieczeństwa żywności oraz przedłożenie raportu, który zostanie rozpatrzony w 2022 roku podczas 75. Światowego Zgromadzenia Zdrowia.

Projekt Globalnej Strategii Bezpieczeństwa Żywności WHO 2022-2030

Sekretariat WHO przygotował projekt Światowej Strategii Bezpieczeństwa Żywności WHO, korzystając ze wsparcia organu doradczego WHO - Technicznej Grupy Doradczej (TAG) ds. Bezpieczeństwa Żywności: Bezpieczniejsza żywność dla lepszego zdrowia. Obecny projekt strategii odzwierciedla informacje zwrotne otrzymane w wyniku wszechstronnego procesu konsultacji z państwami członkowskimi i instytucjami rządowymi, agencjami ONZ i innymi organizacjami międzyrządowymi, instytucjami akademickimi, organizacjami pozarządowymi, podmiotami sektora prywatnego oraz osobami pracującymi w dziedzinie zdrowia publicznego i bezpieczeństwa żywności.

Wizją projektu strategii jest zapewnienie wszystkim ludziom dostępu do bezpiecznej i zdrowej żywności, tak aby zmniejszyć obciążenie chorobami przenoszonymi przez żywność. Projekt strategii, obejmujący pięć powiązanych ze sobą i wzajemnie wspierających się priorytetów strategicznych, ma na celu zbudowanie perspektywicznych, opartych na dowodach, skoncentrowanych na ludziach i opłacalnych kosztowo systemów bezpieczeństwa żywności ze skoordynowanym zarządzaniem i odpowiednią infrastrukturą.

Draft określa 5 priorytetów:

• Wzmocnienie krajowych systemów kontroli żywności
• Identyfikacja i reagowanie na wyzwania w zakresie bezpieczeństwa żywności wynikające z globalnych zmian i transformacji systemów żywnościowych
• Poprawa wykorzystania informacji dotyczących łańcucha żywnościowego, dowodów naukowych i oceny ryzyka przy podejmowaniu decyzji dotyczących zarządzania ryzykiem
• Wzmacnianie zaangażowania zainteresowanych stron i informowanie o ryzyku
• Promowanie bezpieczeństwa żywności jako istotnego elementu w krajowym, regionalnym i międzynarodowym handlu żywnością

Bezpieczeństwo żywności dzisiaj

Niebezpieczna żywność zawierająca szkodliwe poziomy bakterii, wirusów, pasożytów, substancji chemicznych lub fizycznych wywołuje ostre lub przewlekłe schorzenia, będące wynikiem ponad 200 chorób, począwszy od biegunki, poprzez nowotwory, aż po trwałe kalectwo lub śmierć. Szacuje się, że około 600 mln - prawie 1 na 10 ludzi na świecie - zachorowało po spożyciu skażonej żywności, co skutkuje globalnie blisko 420 tys. przedwczesnych zgonów rocznie. Niebezpieczna żywność w nieproporcjonalnie dużym stopniu dotyka wrażliwe grupy społeczne, zwłaszcza niemowlęta, małe dzieci, osoby starsze i osoby z obniżoną odpornością.

Co więcej, globalizacja dostaw żywności oznacza, że populacje na całym świecie są coraz bardziej narażone na nowe zagrożenia, takie jak rozwój oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe (AMR) u patogenów przenoszonych przez żywność, który jest przyspieszany przez niewłaściwe stosowanie środków przeciwdrobnoustrojowych w lekach dla ludzi, produkcji zwierzęcej i roślinnej. Szacuje się, że do 2050 r. zagrożonych będzie 10 mln istnień ludzkich, a łączna wartość strat wyniesie 100 mld USD z powodu wpływu oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe, jeśli nie zostaną podjęte proaktywne rozwiązania.

Odżywianie i bezpieczeństwo żywności są ze sobą ściśle powiązane i mają zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia pozytywnych efektów zdrowotnych wynikających z systemów żywnościowych. Żywność musi być bezpieczna, dostępna, osiągalna, pożywna, akceptowalna kulturowo i spożywana regularnie w celu zapewnienia wzrostu, zdrowia i dobrego samopoczucia. Niebezpieczna żywność zwiększa infekcje i zatrucia, tworząc błędne koło chorób, niedożywienia i niepełnosprawności, szczególnie dotykając grupy wrażliwe. 

Rysunek ilustruje ścisłe powiązania pomiędzy bezpieczeństwem żywnościowym i chorobami przenoszonymi drogą pokarmową oraz ich wpływie na zdrowie i żywienie ludzi.

Bezpieczeństwo żywności: integralną częścią Celów Zrównoważonego Rozwoju

Bezpieczeństwo żywności ma zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia wielu celów zrównoważonego rozwoju, w tym położenia kresu ubóstwa i głodu, a także promowania zdrowia i dobrobytu.

Pomimo znaczenia bezpieczeństwa żywności dla zdrowia publicznego i jego wkładu w realizację Celów Zrównoważonego Rozwoju, do chwili obecnej nie istnieje żaden globalny system monitorowania, który byłby uznany i uzgodniony na poziomie międzynarodowym. Istnieje zatem pilna potrzeba opracowania mechanizmu pomiaru wpływu wszystkich działań na rzecz bezpieczeństwa żywności podejmowanych przez WHO, państwa członkowskie i inne zainteresowane strony, w celu informowania o ich działaniach i inwestycjach. To, co nie jest mierzone, nie może być zarządzane.

Zapoznaj się z draftem projektu:

https://cdn.who.int/media/docs/default-source/food-safety/who-global-strategy-food-safety-2022-2030.pdf?sfvrsn=66cdef40_17&download=true

Źródło: WHO