Afera Listerii w mrożonkach - sprawozdanie z audytu przeprowadzonego na Węgrzech w celu oceny systemu oficjalnych kontroli dotyczących bezpieczeństwa mikrobiologicznego

Kryzys z 2018 roku

Afera związana z obecnością Listerii w mrożonkach z węgierskiej fabryki w 2018 roku  przetoczyła się przez wiele krajów europejskich, w tym Polskę i odbiła szeroko na opinii publicznej. Przyniosła również ogromne straty finansowe i wizerunkowe. Czy rozwiązano problem u źródła ?

Zespół FoodFakty.pl jako pierwszy kompleksowo zajął się tematem i szeroko komunikował przebieg kryzysu, ale również wnioski i ustalenia końcowe EFSA. Dla przypomnienia podajemy Państwu linki do wcześniejszych artykułów:

Listeria w mrożonkach - wyjaśnienie przyczyny

Komunikat GIS: wycofanie mrożonych warzyw z uwagi na potencjalne ryzyko występowania w nich bakterii Listeria monocytogenes

Listeria w mrożonkach – rekomendacje EFSA

Kolejne śmiertelne przypadki - Listeria w pięciu krajach UE związana z mrożonymi warzywami

Dla osób zainteresowanych tematyką Listerii serdecznie polecamy użycie pola Szukaj w górnej części ekranu i wpisania frazy - Listeria

Raport końcowy

W dniu 07.11.2029 Komisja Europejska DG (SANTE) ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności opublikowała raport końcowy i wyniki audytu na Węgrzech, który odbył się w dniach 7–16 maja 2019 r. zgodnie z przepisami rozporządzenia (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r.

Cele audytu

• ocena systemu kontroli urzędowych w zakresie higieny żywności, zapobiegającemu skażeniu mikrobiologicznemu w produkcji żywności niepochodzącej od zwierząt, w szczególności produkcji podstawowej, produktów mrożonych, kiełków i nasion przeznaczonych do kiełkowania;
• ocena stopnia, w jakim działania naprawcze przedstawione służbom Komisji w odpowiedzi na zalecenia poprzedniego sprawozdania z audytu Dyrekcji Generalnej ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności (DG SANTE 2016/8727) zostały wdrożone oraz ich skuteczność w usuwaniu stwierdzonych niedociągnięć.

Główne obserwacje

Ogólnie rzecz biorąc, na Węgrzech istnieje system rejestracji producentów i przetwórców żywności pochodzenia niezwierzęcego oraz rejestracji i zatwierdzania zakładów produkujących kiełki. Kontrole urzędowe są poparte próbkami urzędowymi pobranymi na poziomie produkcji, przetwarzania i sprzedaży detalicznej. W odniesieniu do próbek urzędowych dostępna jest odpowiednia zdolność i pojemność laboratorium.

Jednakże, planowanie oparte na analizie ryzyka wykazało poważne niedociągnięcia w zakresie priorytetów kontroli urzędowych żywności niepochodzącej od zwierząt oraz organizacji takich kontroli, w tym brak nadzoru. Ponadto system nie pozwala inspektorom na zdobycie i utrzymanie wystarczającego doświadczenia w tej dziedzinie w celu przeprowadzenia skutecznych kontroli. Ma to znaczący wpływ zarówno na wdrożenie kontroli urzędowych, jak i na ich skuteczność. W rezultacie rzadko wykrywane są niezgodności i poważnie wpływa to na egzekwowanie odpowiednich wymagań.

Pomimo poważnego wybuchu epidemii Listeria monocytogenes związanego z mrożoną kukurydzą przetwarzaną na Węgrzech właściwe organy nie podjęły środków w celu poprawy systemu kontroli urzędowych dotyczących obowiązków podmiotów działających na rynku spożywczym. Obecny system nie jest w stanie w wystarczającym stopniu zweryfikować, czy żywność pochodzenia niezwierzęcego jest produkowana w warunkach zgodnych z rozporządzeniem (WE) nr 852/2004, aby zapobiec zanieczyszczeniu patogenami.

W rezultacie kontrole urzędowe i egzekwowanie przepisów nie byłyby w stanie przyczynić się do zapobiegania dalszym możliwym skażeniom Listeria monocytogenes w mrożonej żywności pochodzenia zwierzęcego ani do ograniczenia ryzyka wprowadzania do obrotu produktów niezgodnych z wymogami.

Niemniej jednak, w odniesieniu do działań następczych po poprzednim audycie, podjęte działania były skuteczne w usuwaniu stwierdzonych wówczas braków, w szczególności w odniesieniu do nasion do kiełkowania. Raport zawiera zalecenia dla właściwych organów mające na celu usunięcie stwierdzonych niedociągnięć i usprawnienie wdrażania środków kontroli.

Pełny raport dostępny pod linkiem: http://ec.europa.eu/food/audits-analysis/country_profiles/details.cfm?co_id=HU