Makroalgi – szansa na zrównoważone źródło białka czy chemiczne zagrożenie? Stanowisko EFSA

Zmiany w nawykach żywieniowych Europejczyków, wynikające z potrzeby ograniczenia spożycia produktów pochodzenia zwierzęcego, skłaniają do poszukiwania nowych, bardziej zrównoważonych źródeł białka. Jednym z obiecujących rozwiązań mogą być makroalgi, czyli popularne w Azji wodorosty, które zyskują coraz większe zainteresowanie także w Europie. Badania przeprowadzone w ramach programu EU-FORA rzucają światło na korzyści i potencjalne ryzyka.

Czym są makroalgi?

Makroalgi to wielokomórkowe rośliny morskie, które dzielą się na trzy główne grupy: czerwone (Rhodophyta), brązowe (Phaeophyta) i zielone (Chlorophyta). Ich hodowla i zbiór są uznawane za przyjazne dla środowiska – nie wymagają użycia słodkiej wody, nawozów ani pestycydów. Chociaż ich konsumpcja w Europie jest jeszcze niewielka, rosnące zainteresowanie alternatywnymi źródłami białka stwarza szansę na zwiększenie ich znaczenia w globalnym systemie żywnościowym.

Korzyści zdrowotne

Makroalgi są bogate w cenne składniki odżywcze, takie jak nienasycone kwasy tłuszczowe, magnez, potas oraz bioaktywne związki, takie jak przeciwutleniacze i polisacharydy. Dzięki temu mogą wspierać zdrowie, dostarczając składników istotnych z punktu widzenia diety. Co więcej, ich pozytywny odbiór przez konsumentów może przyspieszyć proces ich wdrażania do codziennych nawyków żywieniowych.

Ryzyka chemiczne

Jednym z kluczowych wyzwań związanych z makroalgami jest wysokie zróżnicowanie poziomów jodu pomiędzy poszczególnymi gatunkami. Jod, choć niezbędny dla zdrowia, w nadmiarze może powodować poważne komplikacje, takie jak problemy z tarczycą. Ponadto, wzrost konsumpcji makroalg może prowadzić do zwiększonego narażenia na metale ciężkie, takie jak kadm i arsen, co podkreśla potrzebę ustanowienia regulacji prawnych dotyczących ich zawartości w produktach spożywczych.

Europejskie badania nad makroalgami

W ramach programu EU-FORA Dr Łukasz Woźniak z Instytutu Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego w Warszawie przeprowadził analizę ryzyk i korzyści związanych z konsumpcją makroalg. Badania obejmowały analizę składu chemicznego 26 próbek makroalg, m.in. pod kątem zawartości metali ciężkich, biogennych amin oraz kwasów tłuszczowych. Wyniki wskazują, że obecny poziom konsumpcji w Europie nie stanowi zagrożenia zdrowotnego, jednak potencjalny wzrost spożycia wymaga dalszych badań.

Zrównoważone źródło białka na przyszłość

W kontekście rosnącej potrzeby zrównoważonej produkcji żywności makroalgi stanowią interesującą alternatywę. Dzięki swoim właściwościom odżywczym i środowiskowym mogą odegrać kluczową rolę w przyszłości globalnej diety. Jednak aby w pełni wykorzystać ich potencjał, konieczne są dalsze badania, szczególnie nad regulacją zawartości szkodliwych substancji i promowaniem gatunków o optymalnym składzie odżywczym.

Program EU-FORA – klucz do innowacji w bezpieczeństwie żywności

Badania Dr. Woźniaka to jeden z przykładów owocnej współpracy w ramach programu EU-FORA, który od 2017 roku szkoli ekspertów ds. oceny ryzyka w żywności. Inicjatywa ta pozwala na wymianę doświadczeń i rozwój wiedzy, wspierając cele Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności.

Makroalgi to nie tylko obiecujące źródło żywności, ale także wyzwanie dla naukowców i producentów, aby zapewnić ich bezpieczne i zrównoważone wprowadzenie na rynek europejski.

Źródło: EFSA