Polska - największy w Unii Europejskiej hodowca karpi

Polska jest liderem produkcji karpi w Unii Europejskiej, z niemal 30 proc. udziałem w całkowitej produkcji tych ryb na terenie krajów unijnych. Według danych Europejskiego Obserwatorium Rynku w zakresie Rybołówstwa i Akwakultury (EUMOFA), rynek konsumpcyjny karpia w Polsce szacowany jest na ponad 21 000 ton. To bez wątpienia czyni nasz kraj prawdziwym królestwem karpi.

W około 70 000 ton karpi produkowanych na obszarze Unii Europejskiej, Polska ma udział niemal 30 proc. Produkujemy bowiem blisko 20 000 ton karpi konsumpcyjnych i około 9 000 ton materiału obsadowego i zarybieniowego. W zdecydowany sposób stawia to nasz kraj na pozycji lidera produkcji karpi wśród krajów unijnych. Drugie miejsce przypada Republice Czeskiej, która w zeszłym roku wyprodukowała 18 430 ton karpi, trzecie zaś Węgrom z niespełna 10 000 ton produkcji.

W Unii Europejskiej karp produkowany jest niemal w każdym kraju członkowskim, choć w grupie o produkcji przekraczającej 1000 ton rocznie mieszczą się: Polska, Czechy, Węgry, Niemcy, Francja, Litwa, Bułgaria, Rumunia i Chorwacja. W pozostałych krajach produkcja karpi ma znacznie mniejszy wymiar, choć wszędzie jest on obecny.

Karp rośnie 3 lata

Produkcja karpi w Polsce przebiega zasadniczo w trzyletnim cyklu. W pierwszym sezonie, wylęg karpia pochodzący ze sztucznych wylęgarni lub ze stawów tarliskowych, obsadzany jest w płytkich, nawożonych stawach narybkowych. Po osiągnięciu masy jednostkowej 1-5 g jest odławiany (najczęściej w lipcu, stąd też nazwa tej kategorii wiekowej „lipcówka”) i przesadzany do większych stawów, gdzie osiąga średnią masę 40-70 g. W drugim roku życia, narybek karpi przenoszony jest do większych i głębszych stawów, gdzie do jesieni osiąga średnią masę około 200-250 g, a wielkością zbliżony jest do rozmiaru męskiej dłoni. Ta wielkość jest określania mianem „kroczek”. Wiosną trzeciego roku, kroczki karpia obsadzane są w stawach towarowych, gdzie pod koniec trzeciego sezonu życia osiągają średnią masę 1,5 – 2,5 kg, są odławiane i przemieszczane do stawów magazynowych, skąd trafiają do sprzedaży.

Czym żywi się karpie hodowlane?

W czasie swojego życia, karpie odżywiają się początkowo najdrobniejszym planktonem, by stopniowo zbliżać się w kierunku dna, w którym wyszukują bezkręgowce stanowiące w coraz większym stopniu jego pokarm naturalny. W drugiej połowie cyklu produkcyjnego wprowadzane jest stopniowe dokarmianie karpia, głównie z wykorzystaniem pozyskiwanego lokalnie ziarna zbóż, stanowiącego energetyczny dodatek do wysokobiałkowego pokarmu naturalnego.

Ile karpi w stawie?

Wiele legend krąży w sieci odnośnie zgęszczenia karpi w stawach, natomiast w rzeczywistości, karpie dorastają w niezmiernie, jak na produkcję zwierzęcą komfortowych, warunkach. Dla każdego z nich przewidziano 10-15 m² powierzchni dna i około 10-15 m³ wody. W porównaniu z zagęszczeniami spotykanymi w stanowiskowym chowie ssaków lub nawet wolnowybiegowym chowie drobiu, to rzeczywiście dobre warunki.

Krótka historia karpia w Polsce

Choć karp trafił do Polski stosunkowo późno, bo w XII wieku dzięki zakonowi Cystersów, grunt okazał się na tyle podatny, że właśnie w naszym kraju miały miejsce najważniejsze dokonania związane z technologicznym doskonaleniem produkcji tych ryb. W 1573 r. Olbrycht Strumieński spisał i opublikował pierwszy podręcznik stawiarstwa i chowu karpia „O sprawie, sypaniu, wymierzaniu i rybieniu stawów”, napisany w języku narodowym, co stworzyło warunki do upowszechnienia wiedzy fachowej wśród osób nieznających łaciny.

Na przełomie wieków XV i XVI rozwój Krakowa i Wrocławia radykalnie zwiększył zapotrzebowanie na drewno, które pozyskiwano w bezpośrednim otoczeniu spławnych rzek odsłaniając obszary gruntów poleśnych. Słaba jakość tych gleb dyskwalifikowała je do produkcji polowej, jednakże była wystarczająca do tworzenia wzdłuż koryt rzecznych stawów rybnych, organizowanych w tzw. „klucze”.

W XIX wieku Thomas Dubisch, rządca rybacki dóbr Komory Cieszyńskiej, opracował system tzw. „przesadkowania” karpi, polegający na odrębnym chowie poszczególnych roczników ryb przesadzanych do coraz większych i coraz głębszych stawów. Obowiązujący do dzisiaj przesadkowy system produkcji karpi umożliwił bardziej harmonijny wzrost ryb i skrócił okres ich produkcji z 5-7 lat do 3-4 lat.

W 1880 r., na wielkiej wystawie rolniczej w Berlinie, Adolf Gasch, genialny hodowca karpia z Kaniowa niedaleko Bielska-Białej, został nagrodzony złotym medalem za wyhodowaną przez siebie linię karpia określonego mianem „karp polski”. Karp ten, zwany także galicyjskim, do dzisiaj prezentuje najbardziej pożądany wśród hodowców pokrój.