W ramach operacji OPSON X władze 72 krajów miały na celu walkę z podrobioną, zafałszowaną i niespełniającą norm żywnością oraz napojami, co doprowadziło do zajęcia 15 451 ton nielegalnych produktów o wartości około 54 mln EUR. Operacja koordynowana przez Europol i Interpol trwała od grudnia 2020 r. do czerwca 2021 r. i została wsparta również przez: Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF), Dyrekcję Generalną ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności (DG SANTE), Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO), krajowe organy regulacyjne ds. żywności i partnerów z sektora prywatnego.
OPSON X w skrócie
Operacja OPSON to największa światowa operacja skoncentrowana na walce z zafałszowaną i podrobioną żywnością oraz napojami.
OPSON X w liczbach:
- Przejęcie 15 451 ton nielegalnych produktów o wartości około 53,8 mln EUR
- Około 68 000 kontroli
- 663 nakazy aresztowania
- 2 409 przeszukiwań
- Likwidacja 42 grup przestępczych
Przykłady przypadków
Handel małżami nienadającymi się do spożycia przez ludzi: osiem aresztowań, 7 przedsiębiorstw objętych dochodzeniem, konfiskata 120 000 EUR, 25 pojazdów i 12 statków. Działania hiszpańskiej Gwardii Cywilnej (Guardia Civil) i portugalskiej Gwardii Narodowej (Guarda Nacional Republicana), wspierane przez Europol
Fałszowanie napojów alkoholowych - sieć przestępcza wykorzystywała barwniki do zmiany jakości napojów: 14 aresztowań, konfiskata 47 660 litrów whisky i 9 550 litrów alkoholu do wytwarzania oszukańczych produktów. Operacja prowadzona przez Guardia Civil i organy celne, wspierane przez Europol.
Podrabianie wina - operacja włoskich karabinierów (NAS Carabinieri), wspierana przez policję szwajcarską i Europol.
W trakcie OPSON X prowadzono kilka ukierunkowanych działań, dotyczących kontroli: miodu, alkoholi, mięsa końskiego.
Miód – fałszowanie syropem kukurydzianym i trzciną cukrową
W ukierunkowanych działaniach dotyczących fałszowania miodu wzięły udział następujące kraje: Austria, Belgia, Bułgaria, Cypr, Czechy, Francja, Niemcy, Grecja, Włochy, Liechtenstein, Litwa, Portugalia, Serbia, Hiszpania, Szwajcaria, Wielka Brytania (Szkocja), Stany Zjednoczone.
Fałszywy miód jest w obiegu od lat 70-tych, kiedy to syrop kukurydziany o wysokiej zawartości fruktozy stał się powszechnie dostępny. Aby zwiększyć ilość i nielegalne zyski, przestępcy dodają do prawdziwego miodu znacznie tańszy syrop kukurydziany i trzcinę cukrową. Działalność ta ma wpływ na rynek, który zostaje zalany podróbkami, których cena jest znacznie niższa niż cena produktu oryginalnego. W związku z tym pszczelarze zmuszeni są do stopniowego obniżania cen produktów oryginalnych. Może to zagrozić ich działalności, prowadząc do zmniejszenia produkcji i populacji pszczół, które utrzymują.
Wyspecjalizowane organy ds. bezpieczeństwa żywności przeprowadziły kontrole na rynkach wewnętrznych, w tym w zakresie bezpośredniej sprzedaży zwierząt gospodarskich, zbierania i przetwarzania produktów pszczelich, handlu hurtowego, dystrybutorów, depozytów, targowisk ulicznych, handlu detalicznego i produkcji żywności gotowej do spożycia. Organy te prowadziły głównie analizy ukierunkowane na wykrycie dodatku syropu cukrowego i kukurydzianego.
W rezultacie przeprowadzono 495 kontroli, a 7% produktów było niezgodnych, co oznacza około 51 000 kg zafałszowanego miodu.
Podrabianie alkoholu
W ukierunkowanych działaniach dotyczących podrabiania alkoholu i wina wzięły udział następujące kraje: Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Francja, Niemcy, Grecja, Węgry, Irlandia, Włochy, Łotwa, Litwa, Luksemburg, Holandia, Macedonia Północna, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, Hiszpania, Wielka Brytania (Szkocja).
Podrabianie alkoholu pozostaje poważnym zagrożeniem dla konsumentów, a jednocześnie negatywnie wpływa na legalnych producentów. OLAF koordynował działania ukierunkowane na oszustwa związane z alkoholem i winem.
Wyniki:
- Konfiskata 1,7 mln litrów wina, piwa i napojów alkoholowych
- Większość naruszeń związanych z winem i wódką
- Zgłaszano również oszustwa związane z bezpieczeństwem żywności i naruszenia podatkowe
Sprzedaż nielegalnego mięsa końskiego
Kraje uczestniczące: Belgia, Chorwacja, Dania, Francja, Irlandia, Włochy, Hiszpania.
W ramach operacji OPSON IX uruchomiono specjalny projekt wspierający władze krajowe w zwalczaniu nielegalnej sprzedaży koniny. Działania następcze podczas OPSON X doprowadziły do wszczęcia trzech nowych dochodzeń w krajach UE.
Źródło: https://www.europol.europa.eu/newsroom/news/15-000-tonnes-of-illegal-food-and-beverages-market