Siarczyny - obawy o bezpieczeństwo konsumentów, ale brak danych

Spożycie siarczynów w diecie może stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa konsumentów środków spożywczych zawierających te dodatki, podsumowali eksperci EFSA w zaktualizowanej ocenie dwutlenku siarki (E220) i siarczynów (E221-228). Luki w danych dotyczących toksyczności oznaczały, że nie można było potwierdzić zakresu niektórych niekorzystnych skutków zdrowotnych.

Siarczyny występują naturalnie w naszych ciałach, a także w żywności, takiej jak jabłka, ryż, cebula i kapusta, oraz w napojach, takich jak wino.

Siarczyny są dodawane jako konserwanty i przeciwutleniacze (na przykład w celu zapobiegania brązowieniu) do szeregu artykułów spożywczych, w tym suszonych owoców i warzyw, produktów na bazie ziemniaków, piwa i napojów słodowych, wina i soków owocowych. Mogą być również stosowane do zatrzymania trwającej fermentacji podczas procesu produkcji wina.

Próg bezpieczeństwa

Dr Maged Younes, przewodniczący panelu EFSA ds. dodatków do żywności i środków aromatyzujących: „Dostępne dane dotyczące toksyczności były dla nas niewystarczające do ustalenia dopuszczalnego dziennego spożycia (ADI). Zamiast tego obliczyliśmy marginesy narażenia (MOE), biorąc pod uwagę spożycie w diecie i dawkę związaną z efektami neurotoksycznymi w testach na zwierzętach”.

„ADI to próg, poniżej którego wiemy, że dzienne spożycie jest bezpieczne. Kiedy istnieją dowody na szkodliwe skutki, ale niewystarczające, abyśmy mogli potwierdzić, ile jest bezpieczne, MOE mówi nam, czy obecne spożycie może być szkodliwe”.

MOE to stosunek najniższej oszacowanej dawki, przy której obserwuje się działanie niepożądane, do poziomu narażenia na substancję. W przypadku siarczynów stosunek poniżej 80 może wskazywać na zagrożenie bezpieczeństwa.

Ekspozycja dla grupy high consumers

Dr Matthew Wright, przewodniczący grupy roboczej EFSA ds. dwutlenku siarki-siarczynów, powiedział: „Wyliczone przez nas MOE wynosiły poniżej 80 dla wysoce narażonych konsumentów we wszystkich grupach populacji z wyjątkiem nastolatków. Oznacza to, że szacunkowe spożycie dla tych konsumentów potencjalnie przekracza to, co można by uznać za bezpieczne, nawet o 12,5% dla dzieci (w wieku 3-10 lat) i do 60% dla dorosłych”.

Wysoce narażonymi konsumentami mogą być osoby, które spożywają:

• dużo żywności jednego rodzaju, która zawiera interesującą nas substancję chemiczną
• mniejsze ilości wielu różnych produktów spożywczych, które zawierają tę samą substancję chemiczną
• małe ilości żywności, która zawiera wysokie stężenie substancji chemicznej.

Panel znalazł dowody na niekorzystne skutki zdrowotne dla ośrodkowego układu nerwowego, takie jak opóźniona reakcja komórek nerwowych na bodźce, wczesna oznaka dysfunkcji układu nerwowego. Naukowcy z EFSA powtórzyli również swoje poprzednie zalecenie dotyczące dalszego badania nadwrażliwości lub nietolerancji wśród niektórych wrażliwych konsumentów z powodu luk w wiedzy.

Kontekst zaktualizowanej opinii

W 2016 roku EFSA dokonała ponownej oceny bezpieczeństwa siarczynów w ramach programu ponownej oceny dodatków do żywności dopuszczonych w UE przed 20 stycznia 2009 roku. W tamtym czasie Panel ustalił tymczasową ADI dla grupy na 0,7 mg/kg mc dziennie do czasu udostępnienia nowych danych wymaganych do wyciągnięcia wniosków dotyczących ich bezpieczeństwa.

Chociaż Komisja Europejska wystosowała wezwanie do przedstawienia danych w celu wyjaśnienia wątpliwości opisanych w poprzedniej ponownej ocenie EFSA, informacje dostarczone przez branżę i dostępne w ogólnodostępnej literaturze były niewystarczające do ustalenia ADI.

Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA) oddzielnie oceniła dwutlenek siarki zgodnie z rozporządzeniem UE w sprawie produktów biobójczych, w szczególności pod kątem jego zastosowania do dezynfekcji beczek z winem oraz jako środka konserwującego zapobiegającego rozwojowi drobnoustrojów w pudełkach po butach podczas przechowywania i transportu.

Źródło: EFSA