UE zaostrza limity azotanów i azotynów w żywności

UE obniża dopuszczalne wartości azotanów i azotynów w żywności. W przyszłości żywność w UE będzie zawierać mniej azotanów i azotynów. Komisja Europejska zdecydowała się na znacznie niższe wartości dopuszczalne dla tych dodatków. Te obniżenie limitów ma na celu ochronę przed bakteriami chorobotwórczymi, takimi jak Listeria, Salmonella i Clostridia, a jednocześnie zmniejszają narażenie na nitrozoaminy, z których niektóre są uważane za rakotwórcze.

Decyzja ta jest następstwem dogłębnej oceny naukowej przeprowadzonej przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). Która uzyskała jednomyślne poparcie państw członkowskich UE na początku tego roku.

Nowe przepisy mają na celu obniżenie wartości dopuszczalnych dla obu substancji o około 20 proc.

Podstawą nowych wartości dopuszczalnych jest ocena Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). Azotany i azotyny wykorzystuje się w przetwarzaniu żywności między innymi w celu zwiększenia jej trwałości. Nitrozoaminy można zatem znaleźć w szerokiej gamie produktów spożywczych, m.in. wędlinach, wędlinach i serach, olejach czy produktach roślinnych, ale także w piwie czy innych napojach alkoholowych. Nitrozoaminy są produktami reakcji azotynów lub tlenków azotu z aminami i są uważane za potencjalnie rakotwórcze.

Nowe limity uwzględniają zróżnicowaną gamę produktów i warunki ich wytwarzania na terenie Unii Europejskiej. Dając jasny sygnał zarówno przemysłowi spożywczemu, jak i mniejszym producentom, Komisja zamierza stawić czoła wyzwaniom związanym z obecnością azotynów i azotanów w całym łańcuchu żywnościowym UE.

W przypadku azotynów Urząd ustalił dopuszczalne dzienne spożycie (ADI) na poziomie 0,07 mg jonu azotynowego/kg masy ciała dziennie. W przypadku azotanów Urząd utrzymał ADI na poziomie 3,7 mg jonu azotanowego/kg masy ciała dziennie i oszacował, że narażenie
wynikające z jego stosowania jako dodatku do żywności nie przekroczyło tego ADI. 

Środki wdrożone przez Komisję nie obejmują całkowitego zakazu stosowania azotynów i azotanów jako dodatków, ponieważ badania naukowe wykazały, że obniżenie najwyższych dopuszczalnych poziomów jest rozwiązaniem wykonalnym.

Podmioty działające na rynku spożywczym będą miały dwa lata na dostosowanie się do tych nowych limitów.

Większa pewność co do bezpiecznej żywności

Unijna komisarz ds. zdrowia i bezpieczeństwa żywności Stella Kyriakides z zadowoleniem przyjęła nowe wartości dopuszczalne i podkreśliła, że „obywatele oczekują pewności, że mogą spożywać bezpieczną żywność”. Nowe limity stanowią „kolejny krok w tym kierunku” i „ważny środek w ramach europejskiego planu walki z rakiem”.

Kyriakides wezwał firmy z branży spożywczej do „szybkiego wdrożenia tych przepisów opartych na podstawach naukowych i, tam gdzie to możliwe, dalszego zmniejszania limitów w celu ochrony zdrowia obywateli”. Firmy z branży mają dwa lata na wdrożenie wytycznych dotyczących nowych wartości dopuszczalnych.

Źródło: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=OJ:L_202302108