Wzrost spożycia oraz cen artykułów zbożowych

Spożycie artykułów zbożowych

Według badań budżetów gospodarstw domowych najwięcej pieczywa i produktów zbożowych, w przeliczeniu na 1 osobę, spożywają emeryci i renciści (w 2016 r. było to średnio 7,28 kg miesięcznie), oraz rolnicy – 6,99 kg. Przy czym w gospodarstwach rolników spożywa się najwięcej pieczywa – 4,51 kg miesięcznie w 2016 r. wobec 3,52 kg/osobę średnio w kraju. Konsumpcja makaronów jest najwyższa wśród rencistów – 0,48 kg/osobę wobec 0,38 kg/osobę przeciętnie w Polsce.  Z kolei płatki śniadaniowe spożywane są przede wszystkim w gospodarstwach domowych pracowników zatrudnionych na stanowiskach nierobotniczych – 0,18 kg/osobę miesięcznie, podczas gdy w gospodarstwach rolników jest to zaledwie 0,10 kg/osobę

Wzrost cen detalicznych artykułów zbożowych przyspieszył w II połowie 2017 r.

W 2017 r. ceny żywności w Polsce były przeciętnie ok. 4,8% wyższe niż w 2016 r. Odpowiadał za to przede wszystkim nabiał – masło na sklepowych półkach było średnio o 40% droższe niż rok wcześniej, sery dojrzewające o ok. 10%, zaś jaja o około 14% (choć już w listopadzie różnica w cenach w relacji rocznej wzrosła do 45%). 

Na tym tle pozytywnie, z punktu widzenia konsumentów, wyróżniały się artykuły zbożowe. W całym 2017 r. ceny tych produktów były przeciętnie o 2% wyższe niż rok wcześniej, przy czym I półrocze charakteryzowało się względną stabilizacją. Dopiero w drugiej połowie roku notowano wzrosty cen. I tak dla przykładu w okresie styczeń-czerwiec 2017 r. bochenek chleba pszenno-żytniego kosztował średnio 2,23 zł, tj. o niespełna 1% więcej niż w analogicznym okresie rok wcześniej. W II półroczu cena wzrosła do 2,28 zł, i była już o 3,3% wyższa w relacji rocznej. W nieco mniejszym stopniu podrożały kasze – w drugiej połowie roku były o ponad 2% droższe wobec II półrocza 2016 r., natomiast w całym 2017 r. – o 1,4%.

Przyczyny wzrostu cen zbóż

Lekkie wzrostowe tendencje cen w dużym stopniu były wynikiem coraz bardziej napiętego bilansu na rynku zbóż – opóźnionych zbiorów oraz wcześniejszego wysokiego eksportu pszenicy, co przełożyło się na jej niskie zapasy w kraju. W rezultacie w maju-lipcu ub. roku ceny pszenicy konsumpcyjnej były o kilkanaście procent wyższe w relacji rocznej, podczas gdy w pierwszych miesiącach 2017 r. były to zaledwie kilkuprocentowe zwyżki.

Prognozy

Jest bardzo prawdopodobne, że w kolejnych miesiącach ceny detaliczne artykułów zbożowych będą utrzymywały się na dość stabilnym poziomie. Produkcja zbóż w Polsce w 2017 r. była o około 8% wyższa niż rok wcześniej, wysoka jest ich podaż na rynku światowym, co sprawia, że ceny ziarna utrzymują się na relatywnie niskim poziomie, choć w Polsce wyższym niż rok wcześniej. Tym samym obecnie nie ma wyraźnych przesłanek (po stronie surowcowej) do wzrostów cen artykułów zbożowych w sklepach. Niemniej, rosnące koszty pracy i energii  mogą zmienić ten obraz.

Autor: Marta Skrzypczyk, ekspert rynków rolnych, BGŻ BNP Paribas