Czy podatek cukrowy jest korzystny dla mniej zamożnych gospodarstw domowych?

Źródło problemów zdrowotnych

Słodzone cukrem napoje przyczyniają się do rozwoju wielu problemów zdrowotnych, w tym nadwagi oraz cukrzycy. Przeprowadzone dotychczas badania wskazują, że nakładanie na tego typu produkty specjalnego opodatkowania znacząco ogranicza ich nabywanie przez konsumentów. Do tej pory nie było jednak wiadomo czy tego typu praktyki fiskalne nie odbijają się negatywnie na gorzej usytuowanych gospodarstwach domowych. Naukowcy z Uniwersytetu Waszyngtońskiego postanowili więc przeanalizować skutki ekonomiczne tzw. podatku cukrowego w trzech amerykańskich miastach: Seattle, San Francisco oraz Filadelfii.

1141 gospodarstw domowych w 3 miastach

Badacze przyjrzeli się danym dotyczącym liczby słodzonych napojów kupowanych w sklepach przez członków 1141 gospodarstw domowych w wymienionych miastach, co pozwoliło ustalić wysokość zapłaconych podatków w okresie pierwszych pięciu lata obowiązywania nowych przepisów. Następnie wykorzystali informacje o liczbie ludności poszczególnych miast w celu obliczenia wielkości opłaconego podatku cukrowego per capita w zależności od dochodów danego gospodarstwa domowego. Naukowcy przeanalizowali również publiczne dokumenty, na podstawie których oszacowali roczne wpływy z podatku oraz ilość pieniędzy przeznaczoną na programy socjalne skierowane do osób o niższym statusie ekonomicznym.

Redystrybucja funduszy

Rezultaty analiz pokazały, że podatek cukrowy stanowił większy odsetek całkowitych dochodów uboższych gospodarstw domowych w porównaniu z gospodarstwami zamożniejszymi, choć wartość ta była stosunkowo niewielka i mieściła się w przedziale 0,01-0,05%. Roczna suma przeznaczana na podatek wynosiła od 5,5$ do 31$ per capita i nie była zależna od sytuacji finansowej mieszkańców. Naukowcy zaobserwowali również, że podatek cukrowy spowodował redystrybucję pieniędzy z zamożniejszych do mniej zamożnych gospodarstw domowych. W programy społeczne skierowane do uboższych obywateli zainwestowano stosunkowo większe fundusze niż płacili oni w podatkach.

„Element progresywnej polityki ekonomicznej”

W trzech amerykańskich miastach zysk netto z podatku cukrowego dla mniej zamożnych gospodarstw domowych oszacowano na 5,3$ do 19,1$ w skali roku. Badanie to wskazuje więc, że tego typu rozwiązania fiskalne „mogą stanowić element progresywnej polityki ekonomicznej”, mówi prof. James Krieger z Uniwersytetu Waszyngtońskiego. „Przynoszą one korzyści osobom w gorszej sytuacji finansowej w proporcjonalnie większym stopniu niż zamożniejszym mieszkańcom, ponieważ wpływy z podatku cukrowego przeznaczane są na programy socjalne skierowane do uboższych społeczności”, podsumowuje naukowiec.

Źródła:

1. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0306919222000574#
2. https://www.newfoodmagazine.com/news/166434/are-sugary-drink-taxes-economically-beneficial-for-lower-income-communities/?fbclid=IwAR0IUXr3o4nEug7jwd9yRR2-5EWXh7wSAs-IEApUwSL1QTLpFUSvt3qJeYM