Czy spożycie nabiału może wiązać się z zachorowaniem na nowotwór?

Nowotwór złośliwy jest jedną z głównych przyczyn śmiertelności wśród dorosłych na świecie. Do głównych czynników wpływających na zachorowalność na raka należy palenie tytoniu, przewlekłe infekcje, spożywanie alkoholu, czynniki związane z rozrodczością kobiet a także spożycie określonych grup produktów np. owoców, warzyw, przetworzonego mięsa.

Wcześniejsze badania, głównie w populacjach zachodnich, wykazały przeciwstawne powiązania spożycia nabiału z niektórymi nowotworami, w tym pozytywny związek z rakiem prostaty i odwrotny związek z rakiem jelita grubego oraz rakiem piersi przed menopauzą. Istnieją jednak ograniczone dane pochodzące z Chin, gdzie zachorowalność na raka i poziom spożycia produktów mlecznych znacznie różnią się od tych w populacjach zachodnich. Aby lepiej poznać powiązanie spożycia produktów mlecznych z ryzykiem zachorowania na raka naukowcy z Oxford Population Health, Uniwersytetu w Pekinie, Chińskiej Akademii Nauk Medycznych w Pekinie opublikowali badanie w czasopiśmie BMC Medicine.

Badanie trwało od 2004 do 2008 roku, a udział w nim wzięło pół miliona dorosłych ze zróżnicowanych obszarów (wiejskich i miejskich) w całych Chinach. Nikt z badanych przed jego wykonaniem nie chorował na raka. Na podstawie odpowiednich ankiet monitorowano historię medyczną, cechy socjodemograficzne, czynniki związane ze stylem życia, a także częstotliwość spożycia różnych grup produktów, w tym nabiału.

Obserwacje

Analiza spożycia nabiału przez uczestników badania wykazała regularną konsumpcję produktów mlecznych, głównie mleka (tj. jeden dzień w tygodniu lub więcej) przez 20,4% osób. 11% uczestników badania spożywało produkty mleczne co miesiąc, a 69% nie spożywało ich nigdy. Wyniki analizy przypadków zachorowań na raka wyniki zostały skorygowane o wykształcenie, historię zachorowań na raka w rodzinie, dochody, spożycie alkoholu, palenie tytoniu, spożycie soi, aktywność fizyczną, spożycie soi i świeżych owoców oraz wskaźnik BMI.

Podczas obserwacji zarejestrowano 29 277 zachorowań na raka wśród badanych – po uwzględnieniu korekty spożycie nabiału było istotne i związane z ryzykiem zachorowania na raka przy porównaniu z osobami niekonsumującymi nabiału. Regularne jego spożycie było istotnie związane z wyższym ryzykiem raka wątroby oraz piersi u kobiet w porównaniu z kobietami, które nabiału nie spożywały. Wystąpiło tez zwiększone ryzyko zachorowania na chłoniaka, jednak nie uznano go jako statystycznie istotne.

Mechanizmy biologiczne

Kilka mechanizmów biologicznych może wyjaśniać wyniki badania. Wyższe spożycie nabiału może prowadzić do wyższych poziomów insulinopodobnego czynnika wzrostu I (IGF-1), co odgrywa kluczową rolę w proliferacji komórek i rozwoju raka.

Co więcej, istnieją dowody sugerujące, że stosunkowo wysoka zawartość aminokwasów rozgałęzionych występujących w laktozie (czyli cukrze występującym w mleku) oraz IGF-1 co może prowadzić do kancerogenezy (poprzez proces proliferacji komórek).

Nasycone kwasy tłuszczowe oraz tłuszcze trans z produktów mlecznych powiązano z insulinoopornością i zwiększoną ilością prozapalnych cytokin, co jest możliwym czynnikiem ryzyka rozwoju raka wątroby.

Kolejnym mechanizmem są występujące w mleku krowim hormony płciowe rozpuszczalne w tłuszczach – estrogeny oraz progesteron, które wpływają na występowanie nowotworów złośliwych piersi u kobiet.

Podsumowanie

Spożycie nabiału wśród Chińczyków jest niskie, stąd większość tej populacji nie produkuje wystarczającej ilości laktazy, czyli enzymu trawiącego laktozę z mleka. Stąd produkty mleczne mogą być rozkładane na produkty, które zwiększają ryzyko zachorowania na raka.

Podsumowując, w populacji dorosłych Chińczyków spożycie nabiału wiązało się z wyższym ryzykiem raka wątroby, chłoniaka i raka piersi u kobiet. Wyniki w połączeniu z przyszłymi badaniami mogą dostarczyć ważnych informacji dla opartych na dowodach zaleceń dietetycznych dotyczących profilaktyki raka w Chinach.

Należy pamiętać, że mimo sugestii istnienia związku między spożyciem regularnym nabiału a niektórymi nowotworami, produkty mleczne stanowią źródło białka, witamin oraz minerałów.

Źrodło: BMC Medicine