Regularne uzupełnianie diety o produkty, które są źródłem karotenoidów, korzystnie wpływa na prawidłowe funkcjonowanie organizmu i pomaga w walce z wolnymi rodnikami. Może także przyczyniać się do zmniejszenia ryzyka rozwoju wybranych chorób na przykład miażdżycy, a nawet niektórych rodzajów nowotworów. Czym są karotenoidy, gdzie ich szukać i dlaczego są cenne w codziennej diecie? Wyjaśnia ekspert, dr hab. Dariusz Włodarek ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.

– Karotenoidy to substancje, które między innymi nadają roślinom barwę od żółtej do czerwonej. Zidentyfikowano ponad 600 karotenoidów, jednak do najbardziej znanych zaliczyć można – beta-karoten, luteinę, zeaksantynę, beta-kryptoksantynę, likopen. Posiadają one wiele korzystnych dla zdrowia właściwości, a przede wszystkim działanie antyoksydacyjne. Dzięki walce z wolnymi rodnikami chronią organizm przed wieloma przewlekłymi chorobami. Regularne uzupełnianie diety o produkty, które są źródłem karotenoidów – przede wszystkim warzyw i owoców – zmniejsza ryzyko wystąpienia m.in. niektórych nowotworów oraz miażdżycy[1]. Luteina i zeaksantyna są bardzo ważne dla prawidłowego funkcjonowania siatkówki oka i mają znaczenie w zmniejszaniu ryzyka wystąpienia zwyrodnienia plamki żółtej (AMD), choroby będącej częstą przyczyną utraty wzroku u osób starszych. Bardzo dobrym źródłem karotenoidów są warzywa i owoce na przykład: jarmuż, szpinak, czerwona papryka, pomidory i marchew, a także niektóre soki – wyjaśnia dr hab. Dariusz Włodarek ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.

Zdrowa cera cały rok

Chcąc zadbać o zdrowie, warto spożywać na przykład marchew, jarmuż, czerwoną paprykę, a także soki marchwiowe. Produkty te są bowiem bogatym źródłem beta-karotenu (prowitaminy A), który bardzo dobrze wpływa na koloryt skóry, pomagając zachować również jej zdrowy i młody wygląd. Wspiera on także właściwe funkcjonowanie błon śluzowych oraz narząd wzroku. Pomaga w prawidłowej pracy układu odpornościowego, jak też przyczynia się do utrzymania właściwego metabolizmu żelaza. – Warto wiedzieć, że jedna szklanka (ok. 200 ml) soku marchwiowego pokrywa dzienne zapotrzebowanie na witaminę A, która powstaje z beta-karotenu – podkreśla dr hab. Włodarek.

Moc z likopenu nie tylko na wiosnę!

Produktem bogatym w cenny karetonoid – likopen – są pomidory i soki z nich powstałe. Likopen to jeden z najsilniejszych przeciwutleniaczy. Jak potwierdzają badania, jego wysokie spożycie może wpływać zapobiegawczo na ryzyko zachorowania m.in. na raka szyjki macicy i prostaty[2]. – Co ciekawe pod wpływem obróbki termicznej zwiększa się jego biodostępność, dlatego na przykład w pasteryzowanych sokach pomidorowych jest nawet lepiej przyswajany Warto także wspomnieć, że charakterystyczną cechą karotenoidów jest ich fotolabilność, co oznacza, że ulegają przemianom w obecności światła, a opakowanie kartonowe, w których często dostępne są soki, chronią je przed wpływem czynników zewnętrznych między innymi właśnie światła – wyjaśnia dr hab. Włodarek.

Beta-kryptoksantyna - warto zapamiętać tę nazwię

Produktem zawierającym wiele wartościowych składników, na przykład witaminę C czy foliany jest sok pomarańczowy. To też bardzo dobre źródło beta-kryptoksantyny, która należy do grupy karotenoidów i również ma działanie antyoksydacyjne. Chroni przed skutkami stresu oksydacyjnego, a także ma znaczenie dla prawidłowej komunikacji międzykomórkowej. Badania wykazały, że beta-kryptoksantyna jest lepiej przyswajana przez organizm z poddanego pasteryzacji soku pomarańczowego niż ze świeżych owoców[3].

Karotenoidy korzystanie wpływają na prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Dlatego codzienna dieta bogata warzywa, owoce, a także soki, może w realny sposób polepszyć stan zdrowia oraz skutecznie przeciwdziałać rozwojowi wielu poważnych chorób – podsumowuje dr hab. Włodarek.

Źródła:

[1] Borgis - Postępy Fitoterapii 2/2011, s. 127-143 (http://www.czytelniamedyczna.pl/3847,karotenoidy-naturalne-zrodla-biosynteza-wplyw-na-organizm-ludzki.html)

[2] Ibidem

[3] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26114420 

Program sfinansowany ze środków Funduszu Promocji Owoców i Warzyw. Organizator Stowarzyszenie Krajowa Unia Producentów Soków.