INFOSAN – podsumowanie II kw. 2020 r.

Incydenty związane z bezpieczeństwem żywności

W drugim kwartale 2020 r. sekretariat INFOSAN poinformował o 29 incydentach związanych z bezpieczeństwem żywności, w 59 państwach członkowskich WHO i na dwóch terytoriach państw członkowskich WHO. Wystąpiło 13 incydentów biologicznych (Salmonella [5], Listeria monocytogenes [3], Clostridium botulinum [2], Vibrio cholerae [1] i dwa z nieokreślonym zagrożeniem biologicznym), sześć z zagrożeniem chemicznym (metanol [3], histamina [2] i patulina [1]), pięć z niezadeklarowanym alergenem (orzechy nerkowca i pistacje [1], sezam [1], pszenica [1], gorczyca [1] i orzeszki ziemne [1]), trzy z nich stanowią zagrożenie fizyczne (szkło [3]) i dwa z nieokreślonymi zagrożeniami.

Kategorie żywności, które najczęściej uczestniczyły w 29 incydentach w II kw. 2020 r. to: ryby i inne owoce morza (5), napoje alkoholowe (3), mięso i przetwory mięsne (3), żywność złożona (3), owoce i przetwory owocowe (3), mleko i przetwory mleczne (3), zboża i produkty zbożowe (2), żywność dla niemowląt i małych dzieci (1), zioła, przyprawy i przyprawy (1), orzechy i nasiona oleiste (1), produkty specjalne wartości odżywcze (1), przekąski, desery i inne produkty (1), produkty roślinne i warzywne (1) oraz rośliny strączkowe i rośliny strączkowe (1).

Podczas takich międzynarodowych incydentów związanych z bezpieczeństwem żywności sekretariat INFOSAN polega na szybkim działaniu krajowych awaryjnych punktów kontaktowych INFOSAN w odpowiedzi na prośby o informacje. Szybkie udostępnianie informacji za pośrednictwem INFOSAN umożliwia członkom wdrażanie odpowiednich środków zarządzania ryzykiem w celu zapobiegania chorobom.

Zakres geograficzny

Incydenty związane z bezpieczeństwem żywności w II kw. br. dotyczyły krajów ze wszystkich regionów WHO: Europy (34), zachodniego Pacyfiku (11), obu Ameryk (6), Afryki (5), Azji Południowo-Wschodniej (2) i wschodniej części Morza Śródziemnego (2).

Ognisko listeriozy obejmujące wiele krajów związane z grzybami enoki

W II kw. 2020 r. INFOSAN kontynuował działania następcze w związku z incydentem związanym z bezpieczeństwem żywności po zgłoszeniach przypadków listeriozy związanych ze spożyciem grzybów enoki z Republiki Korei: w USA (36) oraz w Kanadzie (6), które są powiązane przez sekwencjonowanie całego genomu (WGS) z grupą przypadków w USA. Ponadto Kanadyjska Agencja Kontroli Żywności (CFIA) przeprowadziła dochodzenie w sprawie bezpieczeństwa żywności i zebrała dodatkowe próbki grzybów enoki, w których wykryto Listeria monocytogenes. Odkrycia te spowodowały następnie wycofanie podejrzanych produktów w Kanadzie w marcu 2020 r. Izolaty L. monocytogenes z tych próbek były również genetycznie powiązane z grupą przypadków.

W kwietniu 2020 r. INFOSAN został poinformowany o sześciu przypadkach listeriozy w Australii, zgłoszonych między październikiem 2017 r. a marcem 2020 r. Przypadki te zostały połączone poprzez analizę filogenetyczną WGS z wybuchem listeriozy w USA, która była związana ze spożyciem grzybów enoki importowanych z Republiki Korei (przypadki w USA zgłoszono między 2016 a 2019 r.). Dochodzenia w Australii zidentyfikowały grzyby enoki importowane od jednego koreańskiego dostawcy, które również zidentyfikowano jako eksportowane do USA. Potwierdzono, że są one skażone Listeria monocytogenes na podstawie analizy filogenetycznej. W rezultacie wycofanie wskazanych grzybów enoki zostało wdrożona w Australii 10 kwietnia 2020 r. Australia przypomniała również konsumentom o zagrożeniach związanych z listeriozą, a dokładniej zaleciła gotowanie grzybów enoki przed spożyciem.

Ogniska zatrucia metanolem związane ze spożywaniem podrobionych napojów alkoholowych

Wybuchy zatrucia metanolem często występują, gdy metanol jest używany do fałszowania nielegalnie produkowanych napojów alkoholowych. W II kw. 2020 r. INFOSAN został poinformowany o trzech takich ogniskach w: Meksyku, Republice Dominikany i Kambodży. Chociaż zdarzenia wydają się być zlokalizowane i niezwiązane ze sobą pod względem zafałszowanych produktów, wskazują one na powszechny problem, w wyniku którego oszuści mogą wykorzystywać okazje, w których legalna sprzedaż alkoholu została ograniczona w celu zwiększenia własnej sprzedaży. Takie możliwości zdarzają się częściej podczas pandemii COVID-19, kiedy sprzedaż alkoholu została zmniejszona lub ograniczona w niektórych jurysdykcjach.

W maju i czerwcu 2020 r. ponad 100 zgonów w Meksyku było związanych ze spożyciem zafałszowanych napojów alkoholowych z domieszką metanolu. Sekretariat INFOSAN współpracował z awaryjnym punktem kontrolnym w Meksyku i został poinformowany, że powiązane napoje alkoholowe nie są rozprowadzane na arenie międzynarodowej. Trwają dochodzenia w celu zidentyfikowania dalszych fałszywych napojów alkoholowych, które mogą mieć związek z wybuchem epidemii.

Ponadto awaryjny punkt kontaktowy w Republice Dominikany powiadomił INFOSAN o wybuchu zatrucia metanolem w tym kraju w czerwcu, w związku ze spożyciem podrobionych napojów alkoholowych. Poinformowano, że w Dominikanie zarejestrowano 215 ofiar śmiertelnych i 340 przypadków zatrucia metanolem.

Władze Republiki Dominikany przeprowadziły operację we współpracy z Biurem Prokuratora Generalnego ds. Przestępstw i Przestępstw przeciwko Zdrowiu, Dyrekcji Generalnej ds. Narkotyków, Żywności i Produktów Zdrowotnych, Policji Krajowej oraz Prowincjonalnej Dyrekcji Zdrowia Santiago. W rezultacie na terenie tajnych fabryk aresztowano trzy osoby i skonfiskowano 2864 butelki. 

Również w czerwcu 2020 r. INFOSAN został poinformowany o wybuchu zatrucia metanolem w Kambodży, podejrzewanego o związek ze spożyciem wina. W sumie zgłoszono 43 przypadki i 7 zgonów w związku z wybuchem epidemii. Sekretariat INFOSAN skontaktował się z awaryjnym punktem kontaktowym INFOSAN w Kambodży w celu uzyskania informacji na temat możliwej międzynarodowej dystrybucji produktów, których dotyczy problem. Dochodzenia trwają.

Sektor spożywczy a pandemia COVID-19

COVID-19 i środki podjęte w celu złagodzenia globalnego wpływu pandemii zakłóciły produkcję żywności i łańcuchy dostaw żywności na całym świecie. Jednak zapewnienie ciągłych i bezpiecznych dostaw żywności ma kluczowe znaczenie dla zdrowia wszystkich ludzi na całym świecie. FAO / WHO we współpracy z Sekretariatem INFOSAN opracowały wytyczne i opublikowano je w kwietniu 2020 br. Są to: COVID-19 i Bezpieczeństwa Żywności: Wytyczne dla właściwych organów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo krajowych systemów kontroli żywności i COVID-19 i bezpieczeństwo żywności: wytyczne dla przedsiębiorstw spożywczych. Dokumenty te zawierają porady i zalecenia dla krajowych organów ds. bezpieczeństwa żywności, aby zoptymalizować funkcje kontroli żywności i nadać priorytet krytycznym usługom, które zachowują integralność systemów bezpieczeństwa żywności, a także podkreślają dodatkowe środki, które przedsiębiorstwa spożywcze muszą podjąć, aby zachować integralność łańcucha żywnościowego, aby konsumenci mieli dostęp do odpowiednich i bezpiecznych dostaw żywności. Sekretariat INFOSAN współpracował z partnerami, aby wspierać członków sieci podczas pandemii COVID-19 i przeprowadził wiele seminariów internetowych w różnych językach, aby omówić zalecenia zawarte w niniejszych wytycznych.

Źródło: https://www.who.int/news-room/detail/29-07-2020-infosan-quarterly-summary-2020-2