Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) przedstawił najnowszą opinię naukową dotyczącą srebra (E 174) jako dodatku do żywności. Dokument stanowi kontynuację wcześniejszych ocen i analizuje nowe dane dostarczone przez przemysł w odpowiedzi na wcześniejsze zastrzeżenia.
Łotwa: ponad 70 zakażeń E. coli w placówkach edukacyjnych
Na Łotwie potwierdzono ognisko zakażeń wywołane patogennymi szczepami Escherichia coli, które objęło co najmniej 77 osób – w tym 41 dzieci oraz 5 dorosłych pracowników placówek edukacyjnych. Analiza genomowa ujawniła obecność dwóch serotypów: E. coli O26:H11 i O103:H2. Źródłem zakażeń prawdopodobnie były produkty mleczne firmy PKS „Straupe”, dostarczane do wszystkich instytucji objętych dochodzeniem epidemiologicznym.
Analiza ogniska zakażeń i wyniki sekwencjonowania
Zgodnie z informacjami opublikowanymi przez łotewskie Centrum Prewencji i Kontroli Chorób (SPKC), między 19 marca a 16 kwietnia 2025 roku potwierdzono 77 przypadków zakażeń E. coli. W 57 przypadkach wykonano sekwencjonowanie genomów bakterii – 46 z nich zostało powiązanych z ogniskiem i wykazało obecność dwóch serotypów: E. coli O26:H11 (enterohemorrhagic) oraz O103:H2 (enteropathogenic).
Zakażenia dotyczyły głównie dzieci uczęszczających do przedszkoli i szkół – odnotowano 41 przypadków wśród dzieci oraz 5 u dorosłych pracowników placówek edukacyjnych. Łącznie 22 osoby wymagały hospitalizacji, a u 14 dzieci rozwinął się zespół hemolityczno-mocznicowy (HUS) – poważne powikłanie związane z infekcjami STEC (Shiga toxin-producing E. coli).
Dodatkowo w 21 placówkach edukacyjnych zidentyfikowano 12 kolejnych przypadków zakażeń dzieci, których próbek nie udało się zsekwencjonować, ale które zostały uznane za powiązane z ogniskiem ze względu na wspólny kontekst epidemiologiczny.
Źródło zakażeń: mleczne produkty od PKS „Straupe”
SPKC we współpracy z łotewską inspekcją weterynaryjno-sanitarną (PVD) przeanalizowało łańcuch dostaw do placówek edukacyjnych objętych ogniskiem. Jedynym wspólnym dostawcą była mleczarnia PKS „Straupe”, która bezpośrednio (lub pośrednio) zaopatrywała wszystkie instytucje, w których wystąpiły przypadki zakażeń.
Sekwencjonowanie wykazało także genetycznie identyczny szczep E. coli O26:H11 u dziecka, które nie uczęszczało do placówki edukacyjnej, ale spożywało produkty tej samej firmy – co dodatkowo wzmocniło podejrzenie dotyczące źródła zakażeń.
Dalsze ustalenia i testy w firmie
W trakcie dochodzenia wykonano badania pracowników PKS „Straupe”. Choć nie wykryto u nich głównych serotypów odpowiedzialnych za ognisko, to u czterech z nich potwierdzono obecność E. coli O75:H38. Ten sam serotyp wykryto również w czterech placówkach edukacyjnych, które korzystały z produktów firmy, ale nie były objęte pierwotnym ogniskiem. Łącznie przypadki te tworzyły spójny klaster epidemiologiczny.
Instytut BIOR wykrył również obecność genów vtx, kodujących toksyny Shiga, w sześciu próbkach żywności – głównie w surowym mleku, zarówno pochodzącym z produktów gotowych, jak i z trzech gospodarstw mlecznych. Wyniki te potwierdzają skażenie żywności szczepami enterohemorrhagic E. coli (EHEC)
Trudności i ograniczenia w dochodzeniu
SPKC zwróciło uwagę na kilka wyzwań w trakcie prowadzenia dochodzenia epidemiologicznego:
niemożność przeprowadzenia ankiet z wszystkimi rodzinami,
długi okres inkubacji E. coli, co utrudniło pobranie reprezentatywnych próbek produktów,
techniczne trudności w izolacji czystych kultur bakterii do dalszej charakterystyki,
Wnioski SPKC
Potwierdzono ognisko zakażeń wywołane przez serotypy E. coli O26:H11 i O103:H2.
Wszystkie przypadki powiązano z placówkami korzystającymi z produktów PKS „Straupe”.
Nie zidentyfikowano innych wspólnych czynników ryzyka poza konsumpcją produktów tej firmy.
Potwierdzenie obecności patogenów w surowym mleku i gotowych produktach mlecznych.
Zidentyfikowano osobny klaster przypadków E. coli O75:H38 u pracowników i dzieci – również powiązany z produktami PKS „Straupe”.
Znaczenie dla branży spożywczej
Sprawa zakażeń E. coli na Łotwie pokazuje, jak istotne jest skuteczne monitorowanie łańcucha dostaw oraz szybkie wdrażanie badań genetycznych (WGS) w analizie przypadków zatrucia pokarmowego. Przykład ten może stanowić sygnał ostrzegawczy również dla producentów mleka i jego przetworów w całej Europie – szczególnie w kontekście produktów dostarczanych do placówek opieki nad dziećmi.
Źródło: SPKC
Przeczytaj także
-
17.06.2025
Rekordowy wybuch zakażeń Salmonellą zdominował dane o chorobach przenoszonych przez żywność w Norwegii
W 2024 roku Norwegia odnotowała największy od dekad wybuch salmonellozy, który znacząco wpłynął na ogólną liczbę zachorowań związanych z żywnością. Mimo spadku liczby ognisk, wzrosła liczba hospitalizacji i zakażeń wewnątrzkrajowych. Opublikowany przez FHI raport rzuca światło na kluczowe zagrożenia mikrobiologiczne i wyzwania stojące przed branżą spożywczą.
-
12.06.2025
Australia decentralizuje nadzór nad Listerią: szybsza analiza genomu, większa skuteczność działań
W ostatnich latach Australia przeszła znaczącą transformację w sposobie monitorowania Listeria monocytogenes – jednego z najgroźniejszych patogenów przenoszonych przez żywność.
-
12.05.2025
EFSA aktualizuje ocenę srebra (E174) jako dodatku do żywności