Ocena ryzyka alergenów pokarmowych – raport FAO/WHO

Znakowanie alergenów pokarmowych na etykietach żywności paczkowanej odgrywa kluczową rolę w ochronie osób z alergią pokarmową. Lista głównych pokarmów i składników, o których wiadomo, że mogą powodować nadwrażliwość, została włączona do Ogólnego Standardu Kodeksu Znakowania Żywności Paczkowanej (GSLPF) w 1999 r. (sekcja 4.2.1.4). Od czasu opracowania GSLPF nastąpił znaczny postęp naukowy w zakresie rozumienia alergenów pokarmowych i postępowania z nimi. Dlatego też, w odpowiedzi na prośbę Kodeksu o porady naukowe, w tym o aktualne dowody zrozumienia alergenów przez konsumentów, FAO i WHO zwołały serię trzech spotkań ekspertów w celu zapewnienia porad naukowych na ten temat.

Ocena ryzyka alergenów pokarmowych – raport konkluzje i rekomendacje

Opublikowany niedawno raport pt. Ocena ryzyka alergenów pokarmowych. Część 1 – Przegląd i walidacja listy priorytetowych alergenów Codex Alimentarius poprzez ocenę ryzyka jest podsumowaniem serii spotkań ekspertów Komisji Kodeksu Żywnościowego.

1. Pierwsze z serii trzech spotkań odbyło się listopadzie 2020 r. Jego celem było dokonanie przeglądu i zatwierdzenie listy priorytetowych alergenów poprzez ocenę ryzyka. Spotkanie doprowadziło do identyfikacji kryteriów oceny dodatków i wykluczeń z listy alergenów.

Po długiej dyskusji na temat kryteriów włączenia alergenów pokarmowych do globalnej listy priorytetów, Komitet Ekspertów osiągnął konsensus co do znaczenia czynników rozpowszechnienia, siły działania i ciężkości. Wszystkie alergeny pokarmowe stanowiące potencjalne zagrożenie zostały ocenione przy użyciu tych kryteriów w oparciu o dyskusję Komitetu Ekspertów i zalecanymi priorytetowymi alergenami pokarmowymi są:

• Zboża zawierające gluten (tj. pszenica i inne gatunki Triticum, żyto i inne gatunki Secale, jęczmień i inne gatunki Hordeum oraz ich odmiany hybrydowe)
• Skorupiaki
• Jaja
• Ryby
• Orzeszki ziemne
• Mleko
• Orzechy drzewne (orzechy laskowe, nerkowce, orzechy włoskie, pistacje, pekany, migdały)
• Sezam

Alergeny pokarmowe uwzględnione w ocenie Komitetu Ekspertów to wszystkie te, które wymienione są w sekcji 4.2.1.4 GSLPF, a także inne alergeny pokarmowe znajdujące się na regionalnych lub krajowych listach priorytetów oraz inne pojawiające się alergeny pokarmowe. Komitet Ekspertów ocenił również gorczycę, soję, łubin, orzechy brazylijskie, kiwi, orzechy piniowe, skorupiaki mięczaki, orzechy kokosowe, kasztany, seler, orzechy makadamia i grykę, ale postanowił nie włączać ich do globalnej listy priorytetowej z powodów przedstawionych w niniejszym raporcie. Jednakże, Komitet osiągnął również konsensus, że niektóre alergeny, jak: gorczyca, łubin, soja, orzechy drzewne (brazylijskie makadamia, piniowe), owies, seler i gryka mogą wymagać rozważenia na poziomie regionalnym.

Drugie spotkanie odbyło się w marcu 2021 r. w ramach opracowanego przez Codex Committee on Food Hygiene (CCFH) postępowania z alergenami w całym łańcuchu dostaw. Zaowocowało to ustaleniem wstępnych poziomów progowych dla priorytetowej żywności alergennej, a także zaleceniem stosowania metod analitycznych do wykrywania alergenów w żywności i przetwórstwie żywności. Uznali oni, że zasada dawki referencyjnej (bez stosowania marginesu narażenia) oraz podejście oparte na probabilistycznej ocenie zagrożeń są jak najbardziej odpowiednimie.

Celem trzeciego spotkania, które odbyło się w październiku 2021 r. był przegląd i ocena sposobu informowania o ostrożnościowym znakowaniu alergenów (zwykle określanych jako PAL – ang. precautionary allergen labeling). Eksperci zgodzili się co do uznania PAL za skuteczny sposób ochrony konsumentów przed niezamierzoną obecnością alergenów. System PAL oparty na dawkach referencyjnych opartych na ryzyku (RfD) chroniłby większość alergików. Jednak w obecnym kształcie system nie zawsze spełnia swoje zadania, dlatego powinien koniecznie być wspierany przez odpowiednie zarządzanie alergenami i używać jednego, jasnego i niedwuznacznego stwierdzenia. Eksperci zauważyli również, że PAL jest obecnie dobrowolny w większości aktów prawnych, co powoduje, że informacje z nim związane są przedstawiane w sposób niespójny lub są całkowicie nieobecne w przypadkach, w których powinny być przekazywane. Po przeprowadzonych analizach eksperci uznali, że system PAL w obecnym kształcie może być dla konsumentów mylący. Przykładowo może spowodować błędną interpretację zagrożeń związanych z niezamierzoną obecnością alergenów.

>>POBIERZ RAPORT<<

Źródło: FAO