Opłacalność produkcji rolnej jest warunkiem powodzenia transformacji systemów żywnościowych i zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego

W Berlinie, równolegle z targami Zielony Tydzień, odbyło się po raz 14 Globalne Forum Żywności i Rolnictwa (GFFA), w którym udział wzięli ministrowie ds. rolnictwa z ponad 70 państw z całego świata oraz przedstawiciele kilkunastu organizacji międzynarodowych. Polskę reprezentował minister rolnictwa i rozwoju wsi Czesław Siekierski. Tegoroczne hasło Forum to „Systemy żywnościowe dla naszej przyszłości: połączenie sił na rzecz wyeliminowania głodu na świecie”. 

Opłacalność produkcji rolnej warunkiem bezpieczeństwa żywnościowego

– Przejście na zrównoważoną produkcję musi być odpowiednio kompensowane producentom rolnym. Opłacalność produkcji rolnej jest warunkiem powodzenia transformacji systemów żywnościowych i zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego – podkreślił szef polskiego resortu rolnictwa podczas sesji 1 "Promowanie zrównonoważaonej produkcji".

Równowaga i wydajność w rolnictwie

Minister Siekierski zauważył, że w ostatnich latach mieliśmy do czynienia z serią nieprzewidzianych, silnych wstrząsów na globalnym rynku żywności, spowodowanych pandemią COVID-19, wystąpieniem ekstremalnych zjawisk pogodowych oraz wojnami.

– Zakłócenia funkcjonowania rynków rolnych, będące konsekwencją tych wydarzeń, zagrażają utrzymaniu równowagi w systemie żywnościowym, stwarzają ryzyko dla zapewnienia globalnego bezpieczeństwa żywnościowego i ograniczają możliwości włączania się sektora rolnego w realizację ambitnych celów środowiskowych i klimatycznych – powiedział polski minister i dodał, że należy pamiętać, iż nadrzędnym celem rolnictwa jest zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego dla rosnącej populacji świata. Oznacza to, że potrzebne jest nam zrównoważone, a jednocześnie wysoce wydajne rolnictwo, które z jednej strony chroni zasoby naturalne, a z drugiej wykorzystuje możliwości oferowane przez bioenergię i biogospodarkę.

– W podejmowanych działaniach musimy jednak zadbać o równowagę między celami środowiskowo-klimatycznymi a odpowiednim poziomem produkcji żywności. Działania na rzecz klimatu są niezbędne, ale nie mogą doprowadzić do spadku wydajności produkcji rolnej, a w konsekwencji braku możliwości zapewnienia żywności dla ludzi, w szczególności tych, których już dziś dotyka problem głodu – powiedział minister Siekierski.

Konkurencyjność i innowacyjność rolnictwa

Szef polskiego resortu rolnictwa zaznaczył, że zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego nie będzie możliwe, jeśli rolnictwo nie będzie efektywnym dostawcą wysokiej jakości żywności oraz jeżeli nie będzie konkurencyjne i innowacyjne. W świetle tych wyzwań konieczne jest umieszczenie rolnictwa i bezpieczeństwa żywnościowego wśród najwyższych priorytetów światowych i unijnych.

– W dążeniu do tego celu istotne jest wykorzystanie innowacji, nowych technologii oraz lepszych praktyk produkcji rolnej, które mogą zmniejszyć presję na środowisko, zwiększając zdolności produkcyjne i wydajność. W rozwoju i adaptacji nowych technologii możemy upatrywać szans na godzenie często sprzecznych celów ekonomicznych, środowiskowych i społecznych – stwierdził minister Siekierski i dodał, że w obliczu rosnącej częstotliwości i powagi wyzwań, z którymi się mierzymy, powinniśmy dążyć do wypracowania instrumentów zarządzania kryzysem i ryzykiem, które przyczyniają się do zapewnienia stabilności rynku rolno-spożywczego na poziomie globalnym. Mechanizmy te powinny być uruchamiane w sposób przejrzysty, oparty na jasnych zasadach i analizie danych, przy jednoczesnym uwzględnieniu lokalnych uwarunkowań.

Wspólny komunikat ministrów ds. rolnictwa

Spotkanie zakończyło się wydaniem wspólnego komunikatu. Ministrowie określili w nim swoją postawę wobec problemu głodu na świecie.

W kwestii promowania zrównoważonej produkcji ministrowie zobowiązali się do:

• kontynuowania transformacji w kierunku zrównoważonego, odpornego rolnictwa i systemów żywnościowych oraz do wdrożenia Agendy 2030 dla osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju, w szczególności celu 2 „Zero głodu";
• dążenia do zmniejszenia negatywnego wpływu rolnictwa i produkcji żywności na środowisko, klimat i różnorodność biologiczną oraz do zwiększenia jego pozytywnego wpływu;
• promowania korzystnych dla zdrowia wyborów w zakresie konsumpcji żywności, zdrowej diety oraz ograniczenia strat i marnotrawstwa żywności;
• promowania zrównoważonych praktyk zarządzania produkcją zwierzęcą w celu zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych w sektorze rolnym;
• promowania uczciwego i sprawiedliwego podziału korzyści wynikających z wykorzystania zasobów genetycznych;
• promowania skutecznego zarządzania wodą, glebą i nawozami;
• wspierania badań i innowacji w rolnictwie.

W kwestii wspierania odpornych i zrównoważonych łańcuchów dostaw ministrowie zobowiązali się do:

• wspierania wielostronnego systemu handlowego opartego na otwartych, bezpiecznych i przejrzystych zasadach, którego podstawą będzie WTO;
• wzmocnienia pozycji rolników, w szczególności drobnych i średnich, w celu ułatwienia ich udziału w rynkach i produkcji;
• dbania o dostępność i przystępność cenową bezpiecznej i pożywnej żywności dla wszystkich.

W kwestii ograniczenia strat i marnotrawstwa żywności ministrowie zobowiązali się do:

• ograniczenia strat i marnotrawstwa żywności w całym łańcuchu wartości (Celem do osiągnięcia jest zmniejszenie o połowę globalnego marnotrawstwa żywności na mieszkańca, na poziomie detalicznym i konsumenckim oraz zmniejszenie strat żywności w łańcuchach produkcji i dostaw do 2030 r.);
• zwiększenia inwestycji w badania i rozwój, w szczególności w zakresie zapobiegania i ograniczania strat żywności po zbiorach oraz podczas przechowywania i transportu;
• dążenia do promowania przekazywania resztek żywności lub żywności zbliżającej się do końca okresu przydatności do spożycia;
• wspierania rozwoju gospodarki o obiegu zamkniętym;
• promowania edukacji konsumentów i inicjatyw informujących na temat sposobów zapobiegania i ograniczania marnowania żywności.

W kwestii wzmocnienia grup szczególnie wrażliwych społecznie ministrowie zobowiązali się do:

• działań na rzecz zapewnienia dostępnej i przystępnej cenowo żywności dla wszystkich, szczególnie grup wrażliwych: kobiet, dzieci, osób zagrożonych marginalizacją, dyskryminacją i ubóstwem;
• opracowania polityk mających na celu przyciągnięcia młodzieży, kobiet i nowych pracowników do sektora rolno-spożywczego oraz do wzmocnienia współtworzenia i transferu wiedzy i umiejętności w celu zaspokojenia zmieniających się potrzeb wszystkich osób pracujących w tym sektorze oraz wzmocnienia globalnego i lokalnego bezpieczeństwa żywnościowego;
• dążenia do poprawy dostępu do zasobów produkcyjnych, takich jak ziemia, woda, finansowanie, nasiona, nawozy i zasoby genetyczne, w szczególności dla grup wrażliwych.

Minister Czesław Siekierski, podsumowując obrady dzisiejszego Forum, podkreślił, że wobec wydarzeń wojennych toczących się za naszą wschodnią granicą i na Bliskim Wschodzie oraz niepokojów wzbudzanych w innych rejonach świata walka z głodem i zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego jest sprawą kluczową. Aby je zapewnić, należy zapewnić opłacalność produkcji rolniczej gospodarstwom rolnym. Rolnicy powinni otrzymać należyte wsparcie w ramach WPR UE, a także działań krajowych.

Źródło: MRiRW