Eurostat - Kluczowe dane dotyczące europejskiego łańcucha żywnościowego z uwzględnieniem Polski

Eurostat w grudniu 2023 r. opublikował raport z kluczowymi danymi dla europejskiego łańcucha żywnościowego (edycja 2023). Opracowanie zawiera wybór najnowszych danych statystycznych, dotyczących rolnictwa i rybołówstwa oraz szerszego łańcucha „od pola do stołu”.

Publikacja podzielona jest na dziesięć rozdziałów, przedstawiających fakty i liczby dotyczące gospodarstw rolnych, rolników, produkcji rolnej i cen, wyników ekonomicznych sektora rolnego, rybołówstwa, przetwórstwa żywności i napojów, handlu, dystrybucji, działalności hurtowej oraz spożycia żywności i napojów. Całość kończy rozdział poświęcony kwestiom środowiskowym, związanym z niektórymi etapami łańcucha żywnościowego. Informacje uwzględniają Unię Europejską (UE) i jej państwa członkowskie, a także są uzupełniane danymi członków EFTA (o ile były dostępne).

W przypadku większości zbiorów danych statystyki są dostępne do 2021 lub 2022 r. (w niektórych przypadkach do 2020 r.). W artykule przedstawiamy wyróżnione dane ogólne dla UE i wybrane dotyczące Polski.

Wyróżnione dane dotyczące UE

• W całej UE było 9,1 miliona gospodarstw rolnych w 2020 r.; zajmowały one 38,4% powierzchni lądowej UE i zatrudniały 8,7 mln osób.
• UE wyprodukowała 271 mln ton zbóż w 2022 r., 160 mln ton mleka surowego, 22,1 mln ton wieprzowiny, 13 mln ton mięsa drobiowego.
• Rolnictwo odpowiadało za 1,4% PKB UE w 2022 r.
• W UE było zarejestrowanych 72 600 statków rybackich w 2022 r.; całkowity połów ryb przez flotę rybacką UE w 2021 r. wyniósł 3,5 mln ton.
• W 2020 r. w UE było 291 000 przedsiębiorstw przetwarzających żywność i napoje, które zatrudniały 4,6 mln osób, a ich wartość dodana stanowiła 227 mld euro.
• UE wypracowała nadwyżkę w handlu poza UE produktami rolnymi, rybołówstwa oraz żywnością i napojami w 2022 r.: eksport wyceniono na 222 mld euro, a import na 192 mld euro.
• W 2022 r. pojazdami ciężarowymi zarejestrowanymi w UE przewieziono około 1,3 mld ton produktów rolnych, leśnych i rybołówstwa oraz 1,6 mld ton żywności, napojów i wyrobów tytoniowych.
• W 2020 r. w UE było 2,6 mln przedsiębiorstw specjalizujących się w sprzedaży hurtowej, detalicznej oraz w serwowaniu żywności i napojów; przedsiębiorstwa te zatrudniały 15,7 mln osób, a ich wartość dodana to 400 mld euro.
• W 2021 r. każdy mieszkaniec UE wydał średnio 3470 euro na żywność, napoje i usługi cateringowe.
• Rolnictwo stanowiło 10,7% udziału w UE emisji gazów cieplarnianych w 2021 roku.

Wybrane dane dotyczące Polski

• W całej UE było 9,1 miliona gospodarstw rolnych w 2020 r., z czego 14,4% w Polsce.
• Na przestrzeni lat 2010-2020 r. w całej UE nastąpiło zauważalne przesunięcie z gospodarstw zajmujących się hodowlą zwierząt i gospodarstw mieszanych w kierunku gospodarstw specjalizujących się w uprawach, a szczególne wzrosty udziału w uprawach zaobserwowano na Węgrzech oraz w Szwecji, Łotwie i Polsce.
• W latach 2012-2021 udział użytków rolnych wykorzystywanych pod rolnictwo ekologiczne wzrósł we wszystkich państwach członkowskich UE z wyjątkiem Polski.
• W 2022 r. Polska odpowiadała za 12,9% produkcji zbóż w UE. Więcej wyprodukowały tylko Niemcy (16,1%) i Francja (22,1%).
• W 2022 r. w UE wyprodukowano 47,5 mln ton ziemniaków (zbiory obejmują również sadzeniaki), a najwięcej wyprodukowały Niemcy (22,5%), Francja (17%), Holandia (14,6%) i Polska (12,7%).
• W 2022 r. głównymi producentami owoców, jagód i orzechów w UE były Włochy (21,6 %), Polska (20,3 %), Hiszpania (13,9 %) i Francja (11,2 %).
• Najwyższy poziom produkcji mięsa drobiowego w 2022 r. odnotowano w Polsce (21% ogółem w UE, czyli 2,7 mln ton), Hiszpanii (12,6 %), Niemczech (11,9%) i Francji (11,6%).
• Polska znalazła się wśród głównych producentów sera w 2022 r. odpowiadając za 9% produkcji – tyle samo co Holandia, ale mniej w porównaniu do Niemiec, Francji i Włoch.
• Polska była trzecim krajem pod względem produkcji serwatki - 6,9 mln ton (12,3%).
• W latach 2007–2022 wzrosła wartość dodana ogółem w unijnym przemyśle rolnym o 44,4 % w cenach bieżących, a Polska znalazła się wśród siedmiu krajów, gdzie wzrost ten był co najmniej dwukrotny.
• W 2020 r. przetwórcy żywności i napojów w całej UE zatrudniali 4,6 mln osób. Spośród nich najwyższy udział miały Niemcy (21,1%), a następnie Francja (15,7%), Włochy (10,2%), Hiszpania (10,1%) i Polska (9,9%). Należy zauważyć, że choć Polska zatrudniała blisko jedną dziesiątą siły roboczej w UE, jej udział w wartości dodanej był znacznie niższy i wyniósł 5,7%.
• W 2022 r. kiełbasy miały najwyższą wartość produkcji w Polsce (2,4 mld euro), dalej Austria (1,1 mld), Rumunia (0,9 mld).
• Wśród państw UE w 2022 r. największymi eksporterami netto produktów rolnych, rybołówstwa oraz produktów spożywczych i napojów były Holandia (z nadwyżką handlową w wysokości 35,5 mld euro), Hiszpania (15,1 mld), Polska (12,5 mld) i Francja 10,1 mld).
• W latach 2020-2021 udział żywności i napojów bezalkoholowych w całkowitych wydatkach konsumpcyjnych gospodarstw domowych spadł w każdym z krajów UE z wyjątkiem Polski.
• W 2021 r. Polska, Łotwa i Litwa odnotowały większy udział wydatków na napoje alkoholowe, a Polska także na napoje bezalkoholowe.
• W 2021 r. Niemcy miały 18,1% udziału w całkowitych wydatkach konsumpcyjnych gospodarstw domowych w UE na usługi gastronomiczne. Francja (16,9%), Włochy (15,2%) i Hiszpania (11,8%) to pozostałe państwa członkowskie UE, które odnotowały dwucyfrowy udział w całkowitej wartości UE, a za nimi w pewnym dystansie uplasowała się Polska (5,3%).

W artykule przedstawiliśmy wyróżnione dane ogólne dla UE oraz wybrane dane dotyczące Polski. Szczegółowe statystyki znajdują się w raporcie.

Źródło: Eurostat