Organizacje pozarządowe wzywają UE do wstrzymania eksportu zakazanych pestycydów

Pomimo zakazu w UE europejskie firmy nadal produkują i sprzedają pestycydy do krajów trzecich, w których obowiązują bardziej liberalne przepisy dotyczące zdrowia ludzi i ochrony środowiska. Ostatnie badania autorstwa szwajcarskiego NGO – Public Eye i zespołu dziennikarzy śledczych Unearthed z Greenpeace wykazały, że 41 zakazanych pestycydów zostało zgłoszonych do wywozu z UE w 2018 r., głównie z siedmiu krajów. Sytuacja ta ma miejsce nadal ze względu na zobowiązanie UE do ograniczenia stosowania niebezpiecznych pestycydów w uprawach na terenie UE, co podważa zielone ambicje UE.

W ramach sztandarowej polityki żywnościowej UE, strategii „od pola do stołu” (F2F), UE zobowiązała się do ustanowienia polityki handlowej, która wspiera europejską transformację ekologiczną, jednocześnie promując globalne przejście na zrównoważone systemy rolno-spożywcze. „Polityka handlowa UE powinna wzmacniać współpracę z krajami trzecimi i uzyskać od nich ambitne zobowiązania w kluczowych obszarach” – zapisano w strategii F2F, podając jako przykład stosowanie pestycydów.

Organizacje pozarządowe podkreślają, że pestycydy uznane za niebezpieczne w UE niosą ze sobą takie same ryzyko gdzie indziej. Wpływ niebezpiecznych pestycydów na zdrowie ludzi i różnorodność biologiczną ma charakter globalny, a UE musi odgrywać wiodącą rolę w powstrzymywaniu wszelkich praktyk, które zagrażają zdrowiu ludzkiemu i różnorodności biologicznej – uważa Angelika Lysimachou, urzędnik ds. polityki naukowej w Pesticide Action Network (PAN) Europa. Dodała, że chodzi nie tylko o ochronę zdrowia i środowiska, ale także o prawa społeczne i etyczne, wskazując, że pracownicy rolni w wielu z tych krajów mają niewłaściwy sprzęt ochronny do oprysków.

Baskut Tuncak, były specjalny sprawozdawca ONZ ds. praw człowieka oraz niebezpiecznych substancji i odpadów, podkreślał, że przepisy UE dotyczące stosowania pestycydów są najbardziej rygorystyczne na świecie, dodał, że stworzono „niestety dużą lukę” w odniesieniu do eksportu pestycydów do krajów, w których przepisy te są bardziej liberalne.

Juergen Helbig, koordynator ds. międzynarodowej polityki chemicznej w DG ENV, podkreślił jednak, że Konwencja Rotterdamska, wielostronny traktat mający na celu promowanie wspólnej odpowiedzialności w odniesieniu do importu niebezpiecznych chemikaliów, ma na celu promowanie wymiany informacji między krajami, umożliwiając im podejmowanie decyzji na podstawie własnych szczególnych okoliczności. Zakaz eksportu może nie być najskuteczniejszą strategią, a egzekwowanie bardziej rygorystycznych kontroli importu żywności lub rozważenie zastosowania sankcji może być lepszym sposobem na zniechęcenie do ich stosowania.

Stanowisko firm agrochemicznych

W swoim oświadczeniu CropLife International (międzynarodowe stowarzyszenie handlowe firm agrochemicznych) podkreśliło, że zdrowie i bezpieczeństwo konsumentów oraz użytkowników pestycydów pozostaje „najwyższym priorytetem” branży, ale niektóre pestycydy, które są zakazane w UE, mają ważne zastosowania gdzie indziej.

Wg CropLife „jeden rozmiar nie pasuje dla wszystkich” – rolnictwo, szkodniki i choroby są różne w różnych regionach i krajach; pestycydy nie są automatycznie bardziej niebezpieczne lub mniej potrzebne, ponieważ nie są dopuszczone do obrotu w Europie.

Organizacje pozarządowe są jednak zdania, że żywność uprawiana przy użyciu tych pestycydów jest importowana z powrotem do UE. Kiedy pestycyd jest zakazany, określa się „tolerancje importowe” maksymalny limit pozostałości ustalony dla produktów importowanych w celu zaspokojenia potrzeb handlu międzynarodowego.

Zakazane pestycydy w żywności w UE

Niedawno opublikowany raport opracowany przez Pesticide Action Network EU (PAN) wykazał, że 74 zakazane pestycydy znaleziono jako pozostałości w 5811 próbkach żywności w UE, w tym toksyczny fungicyd karbendazym wykryto w 1596 próbkach.

Jednak Klaus Berend, szef działu pestycydów i biocydów w DG SANTE, zasugerował, że pestycydy zakazane ze względów środowiskowych mogą wkrótce zostać uwzględnione w imporcie w ramach Zielonego Ładu UE.

Źródło: https://www.euractiv.com/section/agriculture-food/news/campaigners-call-on-eu-to-halt-export-of-banned-pesticides/