Polscy konsumenci coraz częściej „głosują widelcami”, wybierając ryby i owoce morza ze zrównoważonych źródeł, a troska o nasz ocean napędza nową falę aktywizmu konsumenckiego. Wyniki badania przeprowadzonego przez agencję GlobeScan pokazują, że na przestrzeni ostatnich lat wzrosły obawy Polaków o środowisko, ale także ich chęć do działania na rzecz ochrony zasobów morskich.

Niezależna agencja badawcza GlobeScan od 2016 r. prowadzi na zlecenie MSC (Marine Stewardship Council) cykliczne międzynarodowe badania konsumenckie. Są to jedne z największych na świecie badań konsumentów ryb i owoców morza, przeprowadzane w 23 państwach – w tym w Polsce, obejmujące ponad 26 tys. respondentów z całego świata^[1].

W trosce o ekosystemy morskie

Niepokój o stan zasobów morskich jest widoczny wśród konsumentów na całym świecie, jednak/a w szczególności w Polsce. Aż 40% polskich konsumentów ryb i owoców morza obawia się, że do 2040 roku ich ulubiona ryba na zawsze zniknie z naszego menu.

Optymizmem napawa fakt, że konsumenci gotowi są do zmiany swoich nawyków, aby działać na rzecz ochrony mórz i oceanów. W ciągu ostatniego roku co piąty Polak (22%) zdecydował się na zmianę marki lub produktu na takie, które są bardziej przyjazne ochronie oceanów i stad ryb. Tyle samo osób zaczęło wybierać inne niż dotychczas gatunki ryb oraz zmieniło miejsce, w którym kupuje się ryby lub owoce morza np. inny supermarket lub sklep rybny.

W sumie aż 65% polskich konsumentów deklaruje, że kierując się dobrem środowiska morskiego w minionym roku wprowadziło zmiany w sposobie wybierania ryb i owoców morza, a 88% chce to zrobić w najbliższej przyszłości.

Czym kierują się konsumenci w sklepie?

Zapytani o to jaki rodzaj produktów rybnych kupują, konsumenci najczęściej wskazują na ryby w puszkach (70%), mrożone (62%) oraz świeże ryby na stoisku rybnym (59%). Na kolejnych pozycjach uplasowały się paluszki rybne, ryby przyrządzone, gotowe do spożycia oraz świeże ryby w opakowaniach jednostkowych.

Głównymi czynnikami motywującymi do zakupu ryb i owoców morza pozostają jakość oraz to, czy produkt jest dobry dla zdrowia. Jednak w stosunku do 2018 r. coraz większe znaczenie zyskują czynniki skoncentrowane na zrównoważonym rozwoju. W 2020 r. roku konsumenci o wiele chętnie niż 2 lata wcześniej wskazywali, że przy wyborze kierują się tym, czy produkt pozyskiwany jest w sposób zrównoważony i przyjazny dla środowiska oraz czy jest on objęty certyfikacją przez niezależną stronę trzecią. Spadek w rankingu odnotowały z kolei takie czynniki motywacyjne jak cena, przyzwyczajenia dotyczące gatunku czy preferowana marka.

4 na 10 konsumentów kupuje certyfikowane ryby i owoce morza (często lub okazjonalnie). Badania przeprowadzone przez GlobeScan pokazują także postawy konsumentów dotyczące pochodzenia ryb i owoców morza ze zrównoważonych połowów:

• 68% polskich konsumentów ryb i owoców morza uważa, że aby chronić oceany, musimy jeść ryby i owoce morza pochodzące wyłącznie ze zrównoważonych połowów.
• 81% sądzi, że deklaracje producentów i supermarketów dotyczące zrównoważonego rozwoju i środowiska powinny być potwierdzone przez niezależne organizacje.
• Dla blisko 2/3 konsumentów (66%) ekocertyfikat na produktach rybnych zwiększa zaufanie do marki.
• 60% polskich konsumentów deklaruje, że są gotowi zapłacić więcej za produkty pochodzące ze zrównoważonych certyfikowanych połowów.

Certyfikat MSC

Niebieski certyfikat MSC na produkcie oznacza, że ryby i owoce morza pochodzą z odpowiedzialnych i dobrze zarządzanych połowów, spełniających najbardziej rygorystyczne światowe normy środowiskowe. Zrównoważone połowy w mniejszym stopniu wpływają̨ na ekosystem morski i nie zaburzają̨ jego równowagi, pozostawiając więcej ryb oraz nie zagrażając innym zwierzętom morskim, takim jak żółwie, delfiny, morświny czy ptaki morskie.

Certyfikat MSC jest coraz bardziej rozpoznawalny wśród Polaków. W 2020 r. blisko jedna trzecia Polaków (32%) deklarowała, że spotkała się z certyfikatem MSC (widziała certyfikat MSC często lub czasami). To wzrost aż o 6 punktów procentowych w porównaniu z badaniem z 2018 r. (26%). Warto zwrócić uwagę, że odsetek ten jest zdecydowanie wyższy wśród młodszych konsumentów w Polsce: aż 49% w grupie wiekowej 18-34 lata.

MSC cieszy się także coraz większym zaufaniem konsumentów: w 2018 r. deklarowało je 69% osób znających certyfikat MSC, w 2020 r. było to już 81% – jest to jeden z najlepszych wyników na świecie. Warto dodać, że aż 7 na 10 konsumentów zarekomendowałoby produkty z logo MSC swojej rodzinie i znajomym.

– Certyfikat MSC cieszy się coraz większym uznaniem wśród polskich konsumentów. Cieszę się, że towarzyszy temu także rosnąca liczba certyfikowanych produktów dostępnych na polskim rynku. Dzięki zaangażowaniu przetwórców i sieci handlowych, w ostatnim roku w Polsce dostępnych było blisko 400 różnych produktów z logo MSC. Można je znaleźć zarówno w najpopularniejszych sieciach handlowych, takich jak ALDI, Biedronka, Lidl, Kaufland czy Makro, jak i innych sieciach oraz mniejszych osiedlowych sklepikach, gdzie znajdziemy produkty tak wielu znanych marek jak FRoSTA – powiedziała Anna Dębicka, Dyrektor Programu MSC w Polsce i Europie Centralnej.

Webinar „Understanding seafood consumers”

Dla firm, instytucji i osób zainteresowanych wynikami badania konsumentów ryb i owoców morza, organizacja MSC wraz z agencją GlobeScan organizuje cykl webinarów online „Understanding seafood consumers. The rise of the conscious food consumer: Covid, climate and conservation”. W dniach 10–12 listopada zostaną zorganizowane trzy spotkania dotyczące wyników badań w poszczególnych regionach świata. Będzie to także okazja do debaty na temat obecnych trendów oraz tego, jak zmienią się zachowania konsumentów w świecie po pandemii Covid-19. Spotkanie dotyczące Europy odbędzie się 12 listopada o godz. 10:00. Udział w wydarzeniach jest bezpłatny, obowiązuje jednak wcześniejsza rejestracja.

Więcej informacji o webinarach na stronie: www.msc.org/understanding-seafood-consumers

Informacje o programie MSC: www.msc.org/pl

*          *          *

MSC (Marine Stewardship Council) jest niezależną, międzynarodową organizacją pozarządową. Wraz z naukowcami, rybakami oraz organizacjami ekologicznymi MSC opracowało standardy środowiskowe w zakresie zrównoważonego rybołówstwa, aby promować przyjazne środowisku praktyki rybackie wśród konsumentów i partnerów na całym świecie. Działania MSC obejmują wyróżnianie odpowiedzialnych praktyk rybackich certyfikatem MSC, certyfikację w łańcuchu dostaw, współpracę z partnerami biznesowymi oraz programy edukacyjne wpływające na decyzję zakupowe konsumentów na całym świecie.

Niebieski certyfikat MSC znajdujący się na produktach rybnych i owocach morza pochodzących ze zrównoważonych połowów, gwarantuje, że pochodzą one ze stabilnych i dobrze zarządzanych łowisk, a produktami rybnymi i owocami morza będziemy cieszyć się zarówno my jak i przyszłe pokolenia.

W program MSC zaangażowanych jest obecnie już ponad 400 rybołówstw, co przekłada się na ponad 17% światowych połowów dzikich ryb i owoców morza. Dzięki temu na pólkach sklepowych na całym świecie dostępnych jest już ponad 18 000 różnych produktów z niebieskim certyfikatem MSC (dane za brytyjski rok finansowy 2019-20). W Polsce to blisko 400 certyfikowanych produktów, które można znaleźć zarówno w największych sieciach handlowych, jak i osiedlowych sklepikach

^[1] Badanie przeprowadzone na zlecenie MSC przez niezależną agencję badawczą GlobeScan od stycznia do marca 2020. W badaniu wzięło udział 26 535 respondentów (w tym 20 876 konsumentów ryb i owoców morza) z 23 krajów: Australia, Austria, Belgia, Chiny, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Japonia, Kanada, Niemcy, Nowa Zelandia, Norwegia, Polska, Portugalia (kraj dołączony do badania w 2020), RPA, Singapur, Szwajcaria, Szwecja, USA, Wielka Brytania, Włochy. W Polsce przebadanych zostało 714 respondentów (w tym 632 konsumentów ryb i owoców morza).