Od 1 października 2023 r. wejdą w życie dalsze zmiany dotyczące ograniczeń warunków sprzedaży produktów uznanych za „mniej zdrowe”. Tym razem ograniczenie dotyczyć będzie promocji  i obniżek cen związanych z liczbą zakupywanych produktów. 

Ogólny kontekst 

Od 2019 roku rząd Wielkiej Brytanii prowadzi działania zmierzające do wprowadzenia ograniczeń w zakresie sprzedaży produktów o wysokiej zawartości tłuszczu, cukru i soli (HFSS - ang. high in fat, salt or sugar), a także podobnych produktów, które można uznać za „mniej zdrowe”. Ograniczenia dotyczą różnych aspektów związanych ze sprzedażą ww. produktów zarówno w sklepach stacjonarnych jak i online. Od 1 października 2022 r. obowiązują ograniczenia związane z rozlokowaniem produktów w sklepie. Jako główne powody ograniczeń wskazano, że sposób rozmieszczenia produktów w sklepie ma bardzo duży wpływ na decyzje zakupowe klientów (np. konsumenci chętniej sięgają po produkty, które znajdują się przy kasach). Ponadto, promowanie mniej zdrowych produktów często utrudnia rodzinom podejmowanie dobrych decyzji związanych z żywieniem i utrzymywanie zdrowej diety. Rezygnacja z promowania w sklepach produktów typu HFSS ma przyczyniać się do zwiększania sprzedaży produktów uznawanych za bardziej zdrowe, a tym samym wspierać prawidłową dietę konsumentów.  

Treść przepisów 

Przepisy przewidują dalsze ograniczenia dotyczące promocji i umieszczania w sklepach detalicznych oraz ich internetowych odpowiednikach niektórych produktów spożywczych i napojów, które są bogate w tłuszcz, sól lub cukier. Od 1 października 2023 r. mają zacząć obowiązywać ograniczenia związane z uzależnieniem ceny od wielkości sprzedaży (ang. volume price). Pod tym pojęciem należy rozumieć:

-promocję typu tzw. multi-buy, stanowiącą zachętę finansową do zakupu wielu przedmiotów w porównaniu z zakupem każdego przedmiotu osobno (np. „3 w cenie 2”, „3 za 10 funtów” lub „kup 6 i zaoszczędź 25%”)

-promocję, która wskazuje, że przedmiot (lub jakakolwiek część przedmiotu) jest darmowa (w tym "50% dodatkowo za darmo" lub "kup jeden, a otrzymasz jeden za darmo”, a także "kup 300g i zaoszczędź 10%" i "50% dodatkowo za darmo przy zakupie 500g”. 

-promocję, która premiuje zakup wybranych produktów poprzez przyznanie punktów lojalnościowych np. "kup 3 produkty i zdobądź 1000 punktów lojalnościowych”. 

Przepisy będą mieć zastosowanie do produktów sprzedanych na terenie Anglii, a obowiązek ich przestrzegania spoczywa na m.in. wszystkich podmiotach zatrudniających co najmniej 50 osób oraz prowadzących swoją działalność w sklepach o powierzchni przekraczającej 185.8 metrów kwadratowych. Nieprzestrzeganie wymogów prawnych będzie skutkowało konsekwencjami prawnymi takimi jak np. kary pieniężne. 

Wytyczne 

Pomocny w kwestii interpretacji powyższych przepisów jest przewodnik pt. „Ograniczenie promocji produktów o wysokiej zawartości tłuszczu, cukru lub soli według lokalizacji i ceny ilościowej: wytyczne dotyczące wdrożenia” (ang. Restricting promotions of products high in fat, sugar or salt by location and by volume price: implementation guidance). Wytyczne określają takie kwestie jak m.in. interpretacja ograniczeń w przypadku uzależniania ceny od wielkości sprzedaży, a także wskazują jakie lokalizacje w sklepie należy uznać za kluczowe, zarówno w przypadku sklepów online jak i stacjonarnych (w sytuacji, gdy sklep posiada powierzchnię większą niż 185.8 metrów kwadratowych). Wytyczne określają również takie kwestie jak m.in. przykładowy katalog produktów podlegających ograniczeniom (wraz z wyłączeniami); podmioty, które są zobowiązane do przestrzegania przepisów oraz sposób obliczania liczby pracowników zatrudnionych w danym podmiocie. 

Kategorie produktów objęte ograniczeniami 

Produkty, których dotyczą ograniczenia zostały podzielone na 13 kategorii takich jak:

1. gotowe napoje bezalkoholowe zawierające dodane składniki cukru;
2. pikantne przekąski i przekąski na bazie skórki wieprzowej, niezależnie od tego, czy są przeznaczone do spożycia w pojedynkę, czy jako część pełnego posiłku;
3. płatki śniadaniowe w tym płatki gotowe do spożycia, granola, musli, owsianka owsiana i inne płatki zbożowe na bazie owsa;
4. wyroby cukiernicze, w tym czekoladki i słodycze;
5. lody, mrożony jogurt, lody wodne i podobne mrożone produkty;
6. ciasta i babeczki;
7. słodkie herbatniki i batony na bazie jednego lub więcej orzechów, nasion lub płatków śniadaniowych;
8. rogaliki i podobne wypieki, naleśniki, bułeczki, herbatniki, bułeczki, gofry, duńskie wypieki i bochenki owocowe;
9. desery i puddingi, w tym ciasta, tarty i flany, sernik, desery mleczne, puddingi biszkoptowe, pudding ryżowy, kruszonki, nadzienia owocowe, desery w proszku, kremy, galaretki i bezy;
10. słodzony (cukrem lub w inny sposób) jogurt i fromage;
11. pizza (z wyłączeniem bazy do pizzy);
12. pieczone ziemniaki, chipsy ziemniaczane i słodkie ziemniaki, frytki, gofry ziemniaczane, nowatorskie kształty ziemniaków (takie jak buźki), placki ziemniaczane, chrupiące plastry ziemniaków, krokiet ziemniaczany;
13. pozostałe (np. panierowane warzywa, ryby, skorupiaki). 

Przykładowe produkty objęte regulacją 

Wśród przykładowych produktów wymienionych w wytycznych, które zostały objęte ograniczeniami w przypadku np. gotowych napoi bezalkoholowych zawierających dodane składniki cukru należy wymienić m.in.:

• napoje bezalkoholowe z dodatkiem cukru, w tym lemoniady, cola i napoje typu „squash” na bazie owoców;
• napoje na bazie mleka z dodatkiem cukru lub słodzików oraz napoje zastępujące mleko z dodatkiem cukru lub słodzików (na przykład soja, migdały, owies, konopie, orzech laskowy lub ryż i tak dalej);
• napoje na bazie soków z dodatkiem cukru;
• soki owocowe lub koktajle (w tym koktajle z nabiałem) z dodatkiem cukru;
• fermentowane (jogurtowe) napoje z dodatkiem cukru, definiowane jako złożony produkt mleczny otrzymywany przez zmieszanie jogurtu z płynem (mleko, woda lub sok owocowy) z innymi składnikami lub bez nich w celu wytworzenia napoju (na przykład kefiry oraz napoje pre i probiotyczne);
• napoje śniadaniowe z dodatkiem cukru;
• gotowa do picia herbata i kawa z dodatkiem cukru przed sprzedażą;
• kawa lub herbata w proszku z dodatkiem cukru (saszetki, strąki lub syropy);
• 2 w 1 (kawa i mleko w proszku) lub 3 w 1 (kawa, mleko w proszku i cukier) zawierające dodatek cukru;
• gorące czekoladowe proszki, syropy i gotowe do spożycia produkty zawierające dodatek cukru
• napoje słodowe w proszku z dodatkiem cukru;
• proszki do koktajli mlecznych i syropy do koktajli mlecznych z dodatkiem cukru;
• aromatyzowane i niesmakowane mleczne napoje zastępcze z dodatkiem cukru;
• chai latte z dodatkiem cukru;
• kombucha z dodatkiem cukru;
• napoje energetyczne z dodatkiem cukru;
• proszki białkowe z dodatkiem cukru. 

Wyłączenia 

Przepisy uwzględniają jednak pewne wyłączenia od ogólnych restrykcji. Wśród najważniejszych wykluczeń w kategorii gotowych napoi bezalkoholowych zawierających dodane składniki cukru wskazać należy m.in.:

• napoje bez dodatku cukru, w tym mleko (zgodnie z odpowiednią definicją), napoje na bazie mleka niesłodzonego oraz koktajle niesłodzone;
• napoje bez dodatku cukru i słodzone wyłącznie naturalnym sokiem owocowym lub warzywnym, w tym sokami owocowymi;
• napoje alkoholowe i napoje zastępcze alkoholu o objętości przekraczającej 1,2% alkoholu;
• preparaty do początkowego żywienia niemowląt i preparaty do dalszego żywienia niemowląt, produktów zbożowych przetworzonych oraz żywność dla dzieci w rozumieniu zachowanego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 609/2013;
• środki spożywcze zastępujące całodzienną dietę zgodnie z definicją zawartą w rozporządzeniu (UE) nr 609/2013;
• żywność specjalnego przeznaczenia medycznego w rozumieniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 609/2013. 

Więcej na ten temat dowiesz się z oficjalnego przewodnika dostępnego pod adresem: 

https://www.gov.uk/government/publications/restricting-promotions-of-products-high-in-fat-sugar-or-salt-by-location-and-by-volume-price/restricting-promotions-of-products-high-in-fat-sugar-or-salt-by-location-and-by-volume-price-implementation-guidance#enforcement