Organizacja pozarządowa Marine Stewardship Council (MSC) działa w Polsce już 10 lat, promując zrównoważone rybołówstwo, by morza i oceany pozostały zdrowe i pełne ryb. W tym czasie wielkość produkcji przetwórstwa rybnego w naszym kraju wzrosła o ponad 38%[1], a liczba certyfikowanych produktów zaliczyła blisko 14-krotny wzrost[2].

Średnia roczna konsumpcja ryb i owoców morza w naszym kraju od wielu lat utrzymuje się na stabilnym poziomie i oscyluje wokół 12-13 kg na osobę[3]. Pod tym względem Polska wciąż znacząco odbiega od liderów rankingu, takich jak Portugalia, w której zjada się 57 kg ryb na głowę rocznie czy Hiszpania ze spożyciem 44 kg na osobę[4]. Mimo tego polscy przetwórcy znaleźli się w czołówce krajów Unii Europejskiej produkujących ryby na rynki europejskie i światowe. Warto przypomnieć, że rodzime firmy z branży nie przetwarzają tylko bałtyckich ryb. Większą część stanowią ryby z akwenów z całego świata. Dziś wartość polskiego przemysłu rybnego szacowana jest na 15,8 mld zł[5].

Zrównoważony biznes

Wraz z rozwojem branży rosła również świadomość dotycząca wpływu rybołówstwa na planetę i ekosystemy morskie. Kluczową rolę odegrała w tym niezależna, międzynarodowa organizacja pozarządową MSC, która wraz z naukowcami, rybakami oraz organizacjami ekologicznymi opracowała standardy środowiskowe w zakresie zrównoważonego rybołówstwa.

W 2013 roku, kiedy MSC rozpoczynało swoją działalność w Polsce, poza dużymi międzynarodowymi firmami, niewielu przedstawicieli branży rybnej rozumiało Program MSC. Nie wszyscy wiedzieli, co stoi za certyfikatem MSC, jaki ma on wpływ na środowisko naturalne i jak może kształtować wybory konsumenckie Polaków – mówi Anna Dębicka, dyrektor Programu MSC w Polsce i Europie Centralnej – Dużą rolę odegrały spotkania z przedstawicielami branży, w tym: z przetwórcami, jednostkami certyfikującymi, organizacjami pozarządowych, pracownikami naukowymi i przedstawicielami uczelni wyższych oraz mediów, a także Ministerstwa Rolnictwa. W ciągu 10 lat odbyliśmy ponad 100 różnych spotkań, szkoleń, warsztatów czy konferencji. Dzięki temu Program MSC stał się powszechnie rozpoznawalnym certyfikatem dla produktów rybnych w Polsce.

Obecnie w Program MSC zaangażowanych jest już ponad 120 polskich firm w łańcuchu dostaw, które w ciągu dekady dostarczyły na rynki na całym świecie blisko 800 tys. ton certyfikowanych produktów. Dziś produkują one blisko 24 tys. ton rocznie na polski rynek. To ponad 14 razy więcej niż 10 lat temu[6]. Dzięki temu do polskich domów trafiło już 400 mln sztuk produktów z niebieskim logo MSC, gwarantującym, że pochodzą one ze stabilnych i dobrze zarządzanych łowisk.

Coraz bardziej świadomy klient

Oczekiwania konsumentów wobec producentów nieustannie rosną, dlatego z roku na rok obserwujemy coraz większe zainteresowanie produktami certyfikowanymi. Cykliczne badania, przeprowadzone przez agencję badawczą GlobeScan[7] na zlecenie MSC, pokazują rosnący niepokój Polaków kondycją naszych mórz i oceanów. Jednocześnie czują się oni coraz bardziej zaangażowani i zmotywowani, by podejmować działania, które zmniejszą negatywny wpływ na środowisko. Większość konsumentów (74%) uważa, że aby chronić oceany musimy jeść ryby i owoce morza pochodzące wyłącznie ze zrównoważonych źródeł. Certyfikat MSC jest rozpoznawalny wśród blisko 1/3 Polaków (32%) i cieszy się ich dużym zaufaniem.

Obecnie klienci mogą wybierać spośród 400 certyfikowanych produktów z ponad 40 różnych gatunków ryb. Dla porównania, w 2013 r. było to zaledwie 5 gatunków, z czego 60% stanowił śledź.

Produkty z certyfikatem MSC znajdują się na półkach sklepowych w 25 tys. lokalizacjach w kraju – zarówno w popularnych sieciach handlowych, jak i osiedlowych sklepikach. Są̨ to zarówno produkty chłodzone, mrożone, puszki, słoiczki, potrawy z dodatkiem ryb, jak i certyfikowane suplementy diety czy karmy dla zwierząt.

Nagrody na 10-lecie MSC

Świętując 10-lecie „wypłynięcia” na polski rynek, organizacja MSC pragnie docenić podmioty, które w ciągu ostatniej dekady wyróżniły się największym zaangażowaniem w rozwój Programu MSC w naszym kraju. Wyróżnienia zostaną przyznane zarówno przez konsumentów w Plebiscycie na Najlepszy Certyfikowany Produkt MSC, jak i przez samą organizację. Nagroda MSC Awards 2023 dedykowana jest sieciom handlowym i przetwórcom, a MSC Ocean Heros 2023 organizacjom, instytucjom i osobom wspierającym MSC. Zwycięzców poznamy podczas uroczystej gali 10-lecia MSC, która odbędzie się 7 września 2023 r. w Warszawie.

Więcej informacji: www.msc.org/pl/10-lat

[1] Wielkość produkcji przetwórstwa rybnego w 2012 r. wynosiła 423,2 tys. ton (Rynek Ryb Nr 22/2014, IERIGŻ, str. 25), a w 2022 r. szacowana była na 584,3 tys. ton (Rynek Ryb Nr 33/2022, IERIGŻ, str. 26).

[2] Porównanie wolumenu sprzedaży certyfikowanych produktów MSC w Polsce w latach 2012 (1664 ton rocznie) i w 2022 (23182 ton rocznie). Dane Marine Stewardship Council.

[3] Rynek Ryb Nr 22/2014, IERIGŻ, str. 28; Rynek Ryb Nr 28/2018, IERIGŻ, str. 27; Rynek Ryb Nr 33/2022, IERIGŻ, str. 29;

[4] Raport EUMOF, The EU Fish Market, listopad 2022, s.38

[5] Rynek Ryb Nr 33/2022, IERIGŻ, str. 26

[6] Dane MSC Polska - 1664 ton (2012/13) do blisko 24 tys. ton (2021/22)

[7] Dane na podstawie badania przeprowadzonego na zlecenie MSC przez niezależną agencję badawczą GlobeScan od stycznia do marca 2022 r. Cykliczne badania przeprowadzane w 23 państwach przez GlobeScan to jedne z największych na świecie badań konsumentów ryb i owoców morza, obejmujące ponad 25 tys. respondentów z całego świata, w tym ponad 20 tys. konsumentów ryb i owoców morza. Powyższe dane dotyczą wyników dla Polski, gdzie przebadanych zostało 734 respondentów, w tym 610 konsumentów ryb i owoców morza.