Spór pomiędzy konkurującymi ze sobą firmami właśnie zakończył się wyrokiem TSUE.

We wczorajszym wyroku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej potwierdził, że w przypadku stosowania odniesień do ogólnych, nieswoistych korzyści (tzw. oświadczeń niespecyficznych lub nieswoistych) na froncie opakowania nie jest wystarczające, jeśli oświadczenie specyficzne je uzasadniające znajduje się z tyłu opakowania i nie ma pomiędzy nimi wyraźnego połączenia.

Gwiazdka lub inny odsyłacz możliwe, ale tylko w szczególnych przypadkach.

Warto wskazać, że w Niemczech, skąd wpłynęło zapytanie do TSUE, przepisy zakazują nie tylko praktyk mogących wprowadzać konsumenta w błąd, ale zakazują wprost sprzedaży żywności pod wprowadzającą w błąd nazwą lub z wprowadzającym w błąd przedstawieniem lub oznaczeniem oraz promowanie jej w sposób ogólny lub w konkretnym przypadku poprzez prezentowanie lub inne wprowadzające w błąd oświadczenia. Do wprowadzenia w błąd przez umyślne działanie dochodzi w szczególności: […] w przypadku gdy żywność, nazwa, oznaczenie, prezentacja, opis lub inne oświadczenia mogą wprowadzać w błąd co do jej cech charakterystycznych, w szczególności rodzaju, jakości, składu, ilości, terminu ważności, pochodzenia, metody wytwarzania lub produkcji;

WPROWADZENIE

TSUE stwierdza, że nie można uznać, że wymóg „towarzyszenia”, o którym mowa w art. 10 ust. 3 rozporządzenia nr 1924/2006, jest skutecznie spełniony przez sam fakt, iż istnieje wyraźny związek pod względem treści pomiędzy „ogólnym” oświadczeniem zdrowotnym a konkretnym oświadczeniem zdrowotnym, które ma na celu jego poparcie, niezależnie od miejsca, w którym dane oświadczenie jest umieszczone na opakowaniu, a tym samym od wizualnego wymiaru tego wymogu.

Ponadto, podkreśla, że aby zagwarantować, że oświadczenia zdrowotne będą zgodne z prawdą, zrozumiałe, rzetelne i przydatne dla konsumenta przy wyborze zdrowego sposobu żywienia, należy uwzględnić sposób ich formułowania i przedstawiania. Zatem umiejscowienie, w sensie wizualnym, różnych informacji na opakowaniu danego produktu jest czynnikiem, który należy wziąć pod uwagę w celu oceny czy wymóg „towarzyszenia” może być uznany za spełniony.

Wizualny wymiar wymogu „towarzyszenia” w rozumieniu art. 10 ust. 3 rozporządzenia nr 1924/2006 należy rozumieć jako odnoszący się do bezpośredniego spostrzeżenia przez przeciętnego konsumenta, odpowiednio poinformowanego i dostatecznie uważnego, bezpośredniego związku wizualnego pomiędzy odniesieniem do ogólnych, niespecyficznych korzystnych skutków dla stanu zdrowia a konkretnym oświadczeniem zdrowotnym, co wymaga, co do zasady, bliskości przestrzennej lub bezpośredniego sąsiedztwa pomiędzy odniesieniem a oświadczeniem.

Jednakże w szczególnym przypadku, gdy konkretne oświadczenia zdrowotne nie mogą być umieszczone w całości po tej samej stronie opakowania co stwierdzenie, które mają uzasadniać, z uwagi na ich dużą liczbę lub długość, należy uznać, że wymóg dotyczący bezpośredniego związku wizualnego mógłby zostać spełniony w drodze wyjątku poprzez wyraźną wskazówkę, jak odsyłacz w postaci gwiazdki, w wypadku gdy zapewnia to, w sposób jasny i doskonale zrozumiały dla konsumenta, zgodność treści, w sensie przestrzennym, pomiędzy oświadczeniami zdrowotnymi a odniesieniem.

Podsumowując za wyrokiem TSUE należy stwierdzić, że art. 10 ust. 3 rozporządzenia nr 1924/2006 należy interpretować w ten sposób, że ustanowiony w nim wymóg, zgodnie z którym wszelkim odniesieniom do ogólnych, nieswoistych korzyści wynikających ze stosowania danego składnika odżywczego lub danej żywności musi towarzyszyć konkretne oświadczenie zdrowotne zawarte w wykazach, o których mowa w art. 13 lub 14 tego rozporządzenia, nie jest spełniony w wypadku, gdy na opakowaniu suplementu żywnościowego, na jego przedniej stronie, znajduje się odniesienie do ogólnych, nieswoistych korzyści wynikających ze stosowania danego składnika odżywczego lub danej żywności dla ogólnego stanu zdrowia, podczas gdy konkretne oświadczenie zdrowotne, które ma mu towarzyszyć, znajduje się tylko na odwrocie opakowania, a między nimi nie jest ustanowiony wyraźny związek, jak na przykład poprzez zastosowanie odsyłacza w postaci gwiazdki.

Wyrok odnosi się także do innej kwestii a mianowicie do tego, czy oświadczenia nieswoiste muszą być uzasadnione dowodami naukowymi. W tej sprawie TSUE uznaje, że fakt połączenia oświadczenia ogólnego z oświadczeniem szczególnym, dla którego jest uzasadnienie jest wystarczającym i nie są wymagane dodatkowe uzasadnienia naukowe

ZNACZENIE DLA FIRM

Wyrok potwierdza wcześniejsze stanowisko Komisji Europejskiej wyrażone w Decyzji wykonawczej 2013/63/UE. Jednak wprowadza również opcję (wyłącznie w szczególnych przypadkach) zastosowania odsyłacza.

Konsekwencje wyroku są takie same dla wszystkich firm w całej UE.

Ponadto, interpretacja dotycząca tego jak należy rozumieć pojęcie „towarzyszenia” różnych treści, w pewnym stopniu będzie miała zastosowanie również do innych przepisów dotyczących znakowania i reklamy, gdzie ten zapis został zastosowany.

Firmy, które stosują oświadczenia nieswoiste powinny szczególnie przyjrzeć się etykietom i reklamom. Dotyczy to również tych opakowań i etykiet, w przypadku których nazwa marketingowa, znak towarowy, nazwa brandowa mają charakter nieswoistej korzyści. Takich jest bardzo dużo na rynku polskim. Ten wyrok, potwierdza również, że aktualnie nie ma miejsca na nazwy marketingowe sugerujące korzystny wpływ działania składników, dla których nie ma oświadczeń zdrowotnych np. kolagen, luteina itp.

Oczywiście nie ma żadnego okresu przejściowego na dostosowanie. Wyrok TSUE jest interpretacją przepisów stosowanych od 2007 r. 

Konsekwencje tego wyroku dla firm przedstawimy omawiając przykłady z rynku na najbliższym szkoleniu już 5 lutego w Warszawie.
Odniesiemy się również do tego, czy oświadczenia z listy pending mogą być oświadczeniami uzasadniającymi.

5 lutego 2020 r.

ZNAKOWANIE ŻYWNOŚCI 1169/2011
aktualności, interpretacje, podejście inspekcji, przegląd orzecznictwa, SKŁADNIK PODSTAWOWY na podstawie przykładów z rynku

Warszawa, Sala Konferencyjna w Hotelu InterContinental Warsaw