Znaczenie soków w żywieniu osób starszych

Prawidłowa dieta jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na zdrowie w każdym wieku, również osób starszych. Zalecenia prawidłowego żywienia przewidują spożywanie codziennie przynajmniej pięciu porcji warzyw i owoców, z czego jedną porcję może stanowić szklanka soku. W miarę starzenia się może dochodzić do zmian w organizmie (dotyczących również przewodu pokarmowe­go), które mogą wymagać zmian w diecie co do jej składu jakościowego i ilościo­wego. 100% soki mogą być tym składnikiem diety, który pozwoli na utrzymanie lub poprawę jej jakości u osób starszych. Badania pokazują, że spożywanie soku pomarańczowego wpływało na polepszenie jakości diety u osób dorosłych. War­to zaznaczyć, że umiarkowane spożycie soków nie wykazuje wpływu na niepożą­dane zwiększenie masy ciała. U osób starszych często dochodzi do wystąpienia schorzeń, które mogą wymagać modyfikacji diety. Braki w uzębieniu, trudności w połykaniu mogą wpływać na znaczne ograniczenie ilości spożywanych warzyw i owoców, zwłaszcza surowych. U takich osób soki mogą uzupełniać skład die­ty, a modyfikacja ich konsystencji pozwoli na dobre ich tolerowanie przez osoby z dysfagią. Z kolei u osób z zaparciami, soki, zwłaszcza zawierające błonnik, mogą wpływać na regulację pracy przewodu pokarmowego. Problemem w wieku pode­szłym jest zmniejszone odczuwanie pragnienia. Wykorzystanie soków, łączenie ich z wodą, może pomagać w zwiększeniu ilości wypijanych płynów i zmniejszać ryzyko wystąpienia odwodnienia. Należy zaznaczyć, że ostrożność w stosowaniu soków należy zachować u osób z nadmierną masą ciała, jak również u chorujących na cukrzycę, gdyż spożywane w bardzo dużych ilościach będą stanowiły istotne źródło węglowodanów. Jednocześnie u osób chudnących i spożywających małe ilości pożywienia, soki jak i przeciery warzywne i owocowe mogą stanowić dodatkowe źródło energii i składników pokarmowych.

Niezaprzeczalny jest wpływ regularnego spożycia warzyw i owoców na zdrowie osób starszych, stwierdzany w badaniach epidemiologicznych, w których jednak soki nie są analizowane jako oddzielny składnik diety. Dlatego mało jest badań oceniających wpływ samych soków na zdrowie osób w wieku podeszłym. Stwierdza się, że spożywanie soków może wpływać na zmniejszenie stresu oksydacyjnego, poprawę profilu lipidowego, generalnie korzystnie wpływać na układ krążenia, zmniejszać ryzyko wystąpienia demencji, w tym choroby Alzheimera, zwyrodnienia plamki żółtej (AMD), mieć działanie przeciwnowotworowe, wpływać na przebieg astmy. Warto zaznaczyć, że soki z owoców cytrusowych (sok pomarańczowy) są jednymi z częściej ocenianych pod względem ich wpływu na zdrowie. Wraz z sokami dostarczane są związki bioaktywne obecne w warzywach i owocach, co nabiera szczególnego znaczenia dla osób, które z różnych przyczyn nie spożywają wystarczającej ilości owoców i warzyw.

Autor: Dariusz Włodarek Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa

Źródło: Materiały prasowe IŻŻ, III Narodowy Kongres Żywieniowy