Bakterie oporne na powszechnie stosowane środki przeciwdrobnoustrojowe wciąż często spotykane u ludzi i zwierząt

Oporność Salmonelli i Campylobacter na powszechnie stosowane środki przeciwdrobnoustrojowe jest często obserwowana u ludzi i zwierząt, ujawnia raport opublikowany przez ECDC oraz EFSA. Jednak równoczesna oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe o krytycznym znaczeniu dla ludzi była generalnie wykrywana na niskim poziomie, z wyjątkiem niektórych rodzajów Salmonelli i Campylobacter coli w kilku krajach.

Co ujawnia raport?

Oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe jest obecnie jednym z największych światowych zagrożeń, wpływającym na ludzi, zwierzęta i środowisko. Współpraca pozostaje kluczem do rozwiązania tego złożonego problemu. W kilku krajach zaobserwowano obiecujące tendencje, w których rosnący odsetek bakterii pochodzących od zwierząt służących do produkcji żywności był wrażliwy na wszystkie badane środki przeciwdrobnoustrojowe. Ponadto zmniejsza się częstość występowania beta-laktamaz o rozszerzonym spektrum (ESBL) i beta-laktamaz AmpC (AmpC) wytwarzających E. coli.

Spadek oporności Salmonelli na ampicylinę i tetracyklinę zaobserwowano również u ludzi w kilku krajach w latach 2013–2021. Było to szczególnie widoczne u S. Typhimurium, typ Salmonelli powszechnie łaczony ze świniami i cielętami, który często jest wielolekooporny. Dane pokazują również tendencje malejące w oporności Campylobacter jejuni na erytromycynę u ludzi i brojlerów. Ten rodzaj antybiotyku jest bardzo ważny w leczeniu kampylobakteriozy.

Jednak raport pokazuje również tendencję wzrostową w tym samym okresie w oporności S. Enteritidis i C. jejuni na cyprofloksacynę u ludzi. S. Enteritidis i C. jeuni powodują większość przypadków zakażeń salmonellozą i kampylobakteriozą u ludzi.

Podobne tendencje zaobserwowano u C. jejuni u brojlerów w latach 2009-2020, gdzie w kilku krajach wzrosła oporność na cyprofloksacynę. Poziom oporności Campylobacter na ciprofloksacynę jest obecnie tak wysoki, że ten środek przeciwdrobnoustrojowy nie może być już zalecany w leczeniu ciężkich zakażeń Campylobacter u ludzi.

Oporność E. coli  na karbapenemy pozostaje rzadka u zwierząt i ludzi służących do produkcji żywności. Ponieważ karbapenemy są klasą środków przeciwdrobnoustrojowych ostatniej szansy, wszelkie odkrycia wykazujące oporność na nie u bakterii odzwierzęcych stanowią problem. Dlatego należy monitorować i badać oporność na karbapenemy.

EFSA publikuje również kilka interaktywnych narzędzi komunikacyjnych (kliknij w zdjęcie):

 

 

 Interaktywne  narzędzie do wizualizacji danych  pokazuje poziomy odporności u ludzi, zwierząt i żywności w poszczególnych krajach w latach 2020 i 2021. 

Podobnie jak w poprzednich latach, dane dotyczące oporności ludzi na antybiotyki przenoszone przez żywność i wodę są publikowane w  atlasie nadzoru nad chorobami zakaźnymi ECDC  (w ramach chorób odpowiednio kampylobakterioza, salmonelloza i szigeloza). 

Źródło: EFSA