EFSA rozpoczęła przegląd oceny odnowienia glifosatu

Komisja Europejska przyznała pięcioletnią zgodę na glifosat w 2017 r. Obecnie jest on dopuszczony do stosowania w UE do 15 grudnia 2022 r. Oznacza to, że do tego dnia może być stosowany jako substancja czynna w środkach ochrony roślin, pod warunkiem że każdy produkt zostanie dopuszczony do obrotu przez organy krajowe po przeprowadzeniu oceny bezpieczeństwa.

Prawodawstwo UE dotyczące pestycydów wymaga okresowego przeglądu wszystkich substancji czynnych. Proces ten rozpoczyna się od oceny naukowej dokonywanej przez państwo członkowskie pełniące rolę sprawozdawcy, po której następuje proces wzajemnej oceny nadzorowany przez EFSA. W przypadku glifosatu proces oceny rozpoczął się w grudniu 2019 r., a decyzja ma zostać podjęta przed wygaśnięciem obecnego zatwierdzenia w grudniu 2022 r. Do oceny wyznaczono cztery państwa członkowskie (Francję, Węgry, Niderlandy i Szwecję), które tworzą grupę oceniającą glifosat (AGG).

15 czerwca 2021 r. grupa oceniająca ds. glifosatu AGG złożyła projekt sprawozdania. Co dalej?

EFSA i Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA) otrzymały wstępną ocenę glifosatu przeprowadzoną przez AGG, która przeanalizowała wszystkie dowody przedłożone przez firmy, które ubiegają się o ponowne zatwierdzenie do obrotu substancji w UE. Raport AGG liczy około 11 tys. stron.

EFSA i ECHA zorganizują teraz równoległe konsultacje dotyczące projektu sprawozdania. Konsultacje te będą otwarte dla społeczeństwa i rozpoczną się w pierwszym tygodniu września br.

Konsultacje są pierwszym krokiem w ocenie. Następnie Komitet ds. Oceny Ryzyka (RAC) ECHA dokona  przeglądu klasyfikacji glifosatu  zgodnie z rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania (CLP). Klasyfikacja chemikaliów opiera się wyłącznie na niebezpiecznych właściwościach substancji i nie uwzględnia prawdopodobieństwa  narażenia  na działanie substancji. Narażenie jest uważane za część   procesu oceny ryzyka prowadzonego przez EFSA.

Glifosat posiada obecnie zharmonizowaną klasyfikację jako powodujący poważne uszkodzenie oczu oraz jako działający toksycznie na organizmy wodne i powodujący długotrwałe skutki. Nie uzasadniono klasyfikacji pod kątem mutagenności komórek rozrodczych, rakotwórczości ani szkodliwego działania na rozrodczość. Ocena dokonana przez AGG nie przewiduje zmian w istniejącej klasyfikacji.

Grupa oceniająca AGG stwierdza, że glifosat spełnia określone kryteria zatwierdzenia substancji czynnej i jest bezpieczny dla zdrowia ludzkiego (na podstawie wytycznych rozporządzenia (WE) nr 1107/2009). Ocena przygotowana była na postawie ponad 7 tysięcy badań naukowych pochodzących z poprzednich procesów zatwierdzania w UE glifosatu, a także z nowych badań w tym temacie. Dokonano także przeglądu literatury, dotyczącej np. innych korzyści stosowania glifosatu w środowisku rolniczym. Wg oceny AGG:

• Glifosat spełnia kryteria substancji czynnej do zatwierdzenia.
• Biorąc pod uwagę wszystkie dowody, tj. doświadczenia na zwierzętach, badania epidemiologiczne i analizy statystyczne klasyfikacja glifosatu pod kątem rakotwórczości nie jest uzasadniona.
• Klasyfikacja glifosatu jako toksycznego dla reprodukcji nie jest uzasadniona.
• Klasyfikacja glifosatu jako genotoksycznego lub mutagenne działania na komórki zarodkowe nie jest uzasadniona.
• Klasyfikacja pod kątem działania toksycznego na narządy docelowe nie jest uzasadniona, ani w przypadku narażenia jednorazowego, ani powtarzanego.
• Nie oczekuje się chronicznego lub ostrego ryzyka dla konsumentów w wyniku traktowania upraw glifosatem zgodnie z reprezentatywnymi zastosowaniami w obecnym procesie odnowienia.

Po przyjęciu opinii przez ECHA EFSA zakończy wzajemną ocenę i opublikuje wnioski, nastąpi to pod koniec 2022 r. Na podstawie tej oceny ryzyka Komisja Europejska podejmie decyzję o odnowieniu glifosatu.

Szczegółowe informacje można znaleźć na stronie Komisji Europejskiej

Źródło: EFSA