Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności doradza w sprawie spożywania cukrów dodanych

EFSA w odpowiedzi na wspólny wniosek Danii, Finlandii, Szwecji oraz dwóch krajów spoza UE – Islandii i Norwegii, radzi w sprawie spożywania cukrów dodanych. W swoim oświadczeniu informuje, że ma na celu ustalenie dziennych limitów spożycia cukrów dodanych, które zostaną opublikowane w opinii na początku 2020 roku.

EFSA wyjaśnia również, czym są cukry dodane oraz zwraca uwagę na niepożądane skutki zdrowotne, związane z nadmiernym ich spożywaniem. Wśród nich wymienia: nadwagę, nietolerancje glukozy, insulinooporność, cukrzycę typu 2, obecność i wzrost czynników ryzyka sercowo-naczyniowego, a także próchnicę.

Porady mają pomóc państwom członkowskim oraz innym krajom, w sporządzaniu zaleceń żywieniowych, dotyczących cukrów dodanych oraz w ustalaniu wytycznych diet.

W planach jest również utworzenie grupy, specjalizującej się w epidemiologii, żywieniu człowieka, a także dietozależnych chorobach przewlekłych i stomatologii. Pięć krajów, które otrzymały upoważnienie, zostanie zaproszonych do tej grupy, w charakterze obserwatorów.

W oświadczeniu podano, że EFSA wykorzysta swoją ustaloną metodologię do opracowania protokołu oceny znaną jako „PROMETHEUS” (PROmoting METHods for Evidence Use in Scientific assessments). Metoda pokazuje, w jaki sposób EFSA wybiera dowody, w jaki sposób dowód ten przyczynia się do oceny ryzyka oraz jak EFSA raportuje cały proces i jego wyniki.

EFSA w oświadczeniu zobowiązała się współpracować z branżą spożywczą, organizacjami pozarządowymi, naukowcami i organami regulacyjnymi podczas trwania oceny. Planowane są dwie konsultacje publiczne. Pierwsza, w sprawie projektu protokołu, ma odbyć się w pierwszej połowie 2018 r, a następna w sprawie projektu opinii pod koniec 2019 r. Drugie konsultacje obejmą również spotkanie z zainteresowanymi stronami.

W 2010 r. EFSA opublikowała opinię dotyczącą referencyjnych wartości spożycia dla węglowodanów i błonnika pokarmowego, w tym cukru. W oświadczeniu zauważono, że dostępne wtedy dowody były niewystarczające, aby ustalić górną granicę dziennego spożycia cukrów ogółem lub cukrów dodanych. Jednak od tamtej pory pojawiły się nowe dowody naukowe, a zainteresowanie opinii publicznej skutkami zdrowotnymi, związanymi ze spożywaniem słodkich potraw i napojów, wciąż rośnie.

Nowe dowody naukowe

Szwecja koordynuje wniosek w imieniu pięciu krajów pozostałych krajów. Annica Sohlström, dyrektor generalna Szwedzkiej Narodowej Agencji ds. Żywności, wystosowała pismo do Dyrektora Wykonawczego EFSA, Bernharda Url’a, w którym zauważa, że kilka państw członkowskich UE i organizacji międzynarodowych, znalazło podstawy naukowe sugerujące ustalenie zalecenia dietetycznego dla cukrów dodanych, do maksymalnie 10% całkowitego spożycia energii.

W piśmie, wskazano również na niedawno opublikowane wyniki badań, wskazujące, że ograniczenie spożycia cukrów dodanych jest skuteczną metodą przeciwdziałania ich negatywnym skutkom zdrowotnym i zwraca się do EFSA z prośbą o ustalenie referencyjnych wartości spożycia dla cukru, ze szczególnym uwzględnieniem cukrów dodanych.

Ponadto w piśmie zauważono, że opinia EFSA z 2010 r. opiera się na badaniach opublikowanych do 2009 r. Od tamtej pory, kilka organizacji opublikowało raporty przedstawiające wyniki późniejszych badań, m.in. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w 2015 r. Wszystkie z później opublikowanych badań zalecają, aby spożycie cukrów dodanych nie przekraczało 10% całkowitego spożycia energii, a niektóre organizacje zalecają redukcję ich spożycia poniżej 5% całkowitego spożycia energii.

Organizacja SAFE (ang. Safe Food Advocacy Europe) popiera pomysł EFSA jednak nalega na dokładniejsze wskazanie różnic między cukrami naturalnymi, a dodanymi. Działanie to ma na celu uświadomić konsumentów jak dużym zagrożeniem są cukry dodane szczególnie dla młodszych konsumentów. SAFE zwraca również uwagę na potrzebę zminimalizowania występowania cukru „ukrytego” w produktach takich jak np. sosy pomidorowe.