INFOSAN - Podsumowanie IV kwartału 2021 roku

Przypadki związane z bezpieczeństwem żywności

W czwartym kwartale 2021 r. Sekretariat INFOSAN zareagował na 64 przypadki dotyczące bezpieczeństwa żywności, w których uczestniczyło 86 państw członkowskich WHO i jedno Terytorium Missisipi. Odnotowano 33 zdarzenia związane z zagrożeniem biologicznym [Salmonella spp. (10), Listeria monocytogenes (10), Escherichia coli (3), Bacillus cereus (1), wirus zapalenia wątroby typu A (1), Vibrio spp. (1), Clostridium spp. (1), Clostridium botulinum (1), priony (1), Staphylococcus aureus (1), Shigella sonnei (1) oraz dwa przypadki o nieznanym zagrożeniu biologicznym]; osiemnaście obejmujących niezadeklarowany alergen/składnik [mleko (4), soja (4), jaja (3), orzeszki ziemne (3), migdały i pistacje (1), orzechy laskowe (1), skorupiaki (1), pszenica (1)]; sześć związanych z zagrożeniem fizycznym [szkło (2), plastik (2), ciało obce (1), metal (1)]; sześć związanych z zagrożeniem chemicznym [metanol (2), akrylamid (1), amygdalina (1), histamina (1) i patulina (1)] oraz jeden o nieznanym zagrożeniu.

Kategorie żywności, których najczęściej dotyczyły 64 przypadki w czwartym kwartale 2021 r., to: ryby i inne owoce morza (8), mięso i produkty mięsne (8), przekąski, desery i inne produkty spożywcze (8), orzechy i nasiona oleiste (8), warzywa i produkty roślinne (5), zioła, przyprawy i przyprawy (4), mleko i produkty mleczne (4), cukier i wyroby cukiernicze (4), zboża i produkty zbożowe (2), napoje alkoholowe (2), tłuszcze i oleje pochodzenia zwierzęcego i roślinnego (2), owoce i przetwory owocowe (2), żywność złożona (1), soki owocowe i warzywne (1), napoje bezalkoholowe (1), produkty specjalnego przeznaczenia żywieniowego (1) oraz trzy produkty o nieustalonym źródle pochodzenia.

W ostatnim kwartale, dzięki aktywnemu zaangażowaniu członków i partnerów INFOSAN, 42% tych zdarzeń zostało zgłoszonych Sekretariatowi przez państwa członkowskie za pośrednictwem systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności żywnościowych i paszach (RASFF) Komisji Europejskiej, 49% przez członków INFOSAN, a 9% przez różne kanały WHO. Ponadto Sekretariat INFOSAN odnotował znaczny wzrost liczby notyfikacji związanych z bezpieczeństwem żywności we wszystkich czterech kwartałach 2021 r.

W ciągu ostatnich kilku lat, w wyniku niedawnego badania doświadczeń członków INFOSAN z zastosowaniem metody mieszanej oraz drugiego spotkania globalnego uczestników, Sekretariat INFOSAN zwiększył zdolność do szerszego i skuteczniejszego reagowania na zdarzenia związane z bezpieczeństwem żywności. Sekretariat INFOSAN był w stanie lepiej dostosować się do wniosków i potrzeb państw członkowskich w miarę ich pojawiania się, co zaowocowało wzmocnieniem międzynarodowej sieci.

Zasięg geograficzny

64 przypadki dotyczyły 87 państw członkowskich i terytoriów WHO. Państwa członkowskie objęte zagrożeniami obejmowały 31 z 53 państw członkowskich z regionu europejskiego, 22 z 47 z Afryki, 11 z 35 z obu Ameryk, 9 z 21 ze wschodniej części Morza Śródziemnego, 10 z 27 z zachodniego Pacyfiku, a także 4 z 11 z Azji Południowo-Wschodniej.

AKTUALNOŚCI I DZIAŁANIA INFOSAN

• Grupa robocza INFOSAN ds. suplementów żywnościowych

Grupa robocza INFOSAN zebrała się online w dniach 22 i 24 listopada 2021 r. celem omówienia kwestii suplementów diety/środków spożywczych. Celem spotkania było podzielenie się najlepszymi praktykami i doświadczeniami krajowymi w zakresie różnych aspektów suplementów diety, w tym regulacji prawnych i dystrybucji za pośrednictwem handlu elektronicznego, a także różnych ról i obowiązków poszczególnych zaangażowanych stron.

W najbliższych miesiącach Sekretariat INFOSAN przekaże członkom INFOSAN dalsze informacje na temat poszczególnych sesji Grupy Roboczej INFOSAN.

Działania INFOSAN w zakresie budowania potencjału

• Wspieranie inicjatyw związanych z budowaniem potencjału w regionie Azji Południowo-Wschodniej

W czwartym kwartale 2021 roku Sekretariat INFOSAN wspierał szereg inicjatyw w Regionie Azji Południowo-Wschodniej WHO mających na celu wzmocnienie INFOSAN i reagowania kryzysowego w zakresie bezpieczeństwa żywności w regionie.

W dniach 18-22 października 2021 r. Mekong Institute zorganizował regionalny program szkoleniowy na temat sytuacji kryzysowych związanych z bezpieczeństwem żywności w łańcuchu dostaw. Celem tego szkolenia było zwiększenie zrozumienia zarządzania kryzysowego w zakresie bezpieczeństwa żywności, dostarczenie praktycznych narzędzi i metod poprawy reagowania na sytuacje kryzysowe w zakresie bezpieczeństwa żywności oraz zachęcenie do opracowania krajowego planu reagowania kryzysowego w zakresie bezpieczeństwa żywności. Sekretariat INFOSAN zapewnił wsparcie podczas szkolenia, przedstawiając przegląd globalnych ognisk i incydentów związanych z bezpieczeństwem żywności oraz podkreślając znaczenie aktywnego uczestnictwa państw członkowskich w INFOSAN w celu szybkiego rozpowszechniania informacji umożliwiających wdrażanie środków zarządzania ryzykiem w innych krajach.

W dniach 25-28 października 2021 r. Sekretariat INFOSAN uczestniczył w wirtualnym spotkaniu Regionalnego Okrągłego Stołu, którego tematem było przyspieszenie wdrażania ramowego programu działań na rzecz bezpieczeństwa żywności w regionie Azji Południowo-Wschodniej. Sekretariat INFOSAN przedstawił przegląd systemu ostrzegania i powiadamiania o zdarzeniach związanych z bezpieczeństwem żywności w regionie, w tym przykład z życia wzięty, aby podkreślić znaczenie współpracy międzynarodowej w zarządzaniu międzynarodowymi ogniskami chorób przenoszonych drogą pokarmową.

Sekretariat INFOSAN z niecierpliwością oczekuje dalszego wspierania państw członkowskich w regionie Azji Południowo-Wschodniej w celu wzmocnienia sieci w regionie.

• Szkolenie subregionalne na temat wykorzystania analizy ryzyka w reagowaniu na sytuacje kryzysowe związane z bezpieczeństwem żywności na Bałkanach Zachodnich, 25-26 listopada 2021 r.

Aby zwiększyć potencjał państw członkowskich na Bałkanach Zachodnich w zakresie lepszego reagowania na sytuacje kryzysowe związane z bezpieczeństwem żywności, w dniach 25-26 listopada 2021 r. w Durres w Albanii przeprowadzono dwudniowe warsztaty, których głównym celem było wsparcie krajów/terytoriów w stosowaniu zasad i procedur analizy ryzyka w reagowaniu na sytuacje nadzwyczajne związane z bezpieczeństwem żywności.

Podczas warsztatów każdy kraj/terytorium przedstawił swoje aktualne systemy bezpieczeństwa żywności, w tym wyzwania i luki. Następnie odbyły się prezentacje techniczne przygotowane przez Europejskie Biuro Regionalne WHO, Sekretariat INFOSAN, Kanadyjską Agencję Inspekcji Żywności, Federalny Urząd Ochrony Konsumentów i Bezpieczeństwa Żywności w Niemczech (BVL) oraz Dyrekcję Generalną ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności Komisji Europejskiej, podczas których podzielono się doświadczeniami, najlepszymi praktykami i narzędziami dotyczącymi stosowania zasad analizy ryzyka w sytuacjach kryzysowych związanych z bezpieczeństwem żywności. Zdrowie i Bezpieczeństwo Żywności Komisji Europejskiej, aby wymienić się doświadczeniami, najlepszymi praktykami i narzędziami w zakresie stosowania zasad analizy ryzyka w sytuacjach kryzysowych związanych z bezpieczeństwem żywności.

Szkolenie zakończyło się indywidualnymi dyskusjami dla każdego kraju/terytorium na temat określenia działań mających na celu usprawnienie reagowania na sytuacje kryzysowe związane z bezpieczeństwem żywności. Uczestnicy uznali znaczenie INFOSAN dla szybkiej wymiany informacji w sytuacjach kryzysowych związanych z bezpieczeństwem żywności oraz znaczenie wyznaczenia członków INFOSAN w różnych agencjach zaangażowanych w reagowanie na sytuacje kryzysowe związane z bezpieczeństwem żywności.

REGIONALNE SPOTKANIA ONLINE

• Wzmocnienie INFOSAN w Afryce, 10-11 listopada 2021 r.

Sekretariat INFOSAN we współpracy z regionalnymi biurami WHO i FAO w Afryce wspólnie zorganizował po raz pierwszy regionalne spotkanie online członków INFOSAN w Afryce w dniach 10-11 listopada 2021 r.

Podczas spotkania członkowie INFOSAN z 47 państw członkowskich Regionu Afrykańskiego WHO mieli wyjątkową okazję zapoznać się z aktualnymi informacjami na temat różnych działań podejmowanych w celu wzmocnienia INFOSAN w regionie oraz otrzymali dalsze wskazówki dotyczące jak najlepszego wykorzystania sieci, w tym nowej strony internetowej INFOSAN Community. Spotkanie stanowiło również forum, na którym członkowie mogli podzielić się swoimi uwagami z Sekretariatem INFOSAN. Na koniec państwa członkowskie omówiły kluczowe bariery zidentyfikowane podczas Drugiego Globalnego Spotkania INFOSAN oraz dokonały przeglądu wyzwań, które nadal utrudniają aktywne uczestnictwo w INFOSAN.

Spotkanie pozwoliło określić i uzgodnić praktyczne działania mające na celu wzmocnienie INFOSAN w Afryce, w tym sposoby ulepszenia afrykańskiej sieci członków INFOSAN. W konsekwencji państwa członkowskie zgodziły się także na opracowanie kluczowych działań mających na celu wzmocnienie INFOSAN na poziomie krajowym w latach 2022-2023.

• Wzmacnianie INFOSAN w Azji, 7-8 grudnia 2021 r.

W dniach 7-8 grudnia 2021 r. odbyło się wirtualne regionalne spotkanie INFOSAN w celu wzmocnienia INFOSAN w Azji, zorganizowane wspólnie przez FAO, centralę WHO i Biuro Regionalne WHO ds. Zachodniego Pacyfiku przy wsparciu Ministerstwa Bezpieczeństwa Żywności i Leków Republiki Korei. W spotkaniu wzięli udział członkowie INFOSAN z 16 państw członkowskich regionu, aby omówić sposoby zwiększenia uczestnictwa w sieci w regionie. Państwa członkowskie omówiły również zagadnienia techniczne i podzieliły się swoimi krajowymi spostrzeżeniami na temat nadzoru nad chorobami przenoszonymi drogą pokarmową.

Podczas spotkania przeanalizowano również wyzwania związane z aktywnym uczestnictwem w INFOSAN w regionie Azji. W tym kontekście spotkanie posłużyło także do przedstawienia Planu strategicznego INFOSAN i Przewodnika dla członków w Azji, opracowanego wspólnie przez członków INFOSAN w regionie i Sekretariat INFOSAN. Dokument ten ma służyć jako funkcjonalny przewodnik dla członków w regionie, zawierający także aktualne wyzwania i strategiczne działania mające na celu ich rozwiązanie. Państwa członkowskie w regionie zostały zachęcone do opracowania kluczowych działań w celu wdrożenia planu strategicznego w 2022 roku.

• Wzmocnienie INFOSAN w obu Amerykach, 15-16 grudnia 2021 r.

Zgodnie z Regionalną Strategią Wzmocnienia w obu Amerykach, w dniach 15-16 grudnia 2021 r. odbyło się ósme Regionalne Spotkanie w celu Wzmocnienia INFOSAN w obu Amerykach. Spotkanie zostało zorganizowane wspólnie przez WHO i Panamerykańską Organizację Zdrowia (PAHO), we współpracy z FAO. W spotkaniu wzięły udział punkty kontaktowe i punkty centralne INFOSAN z 30 krajów regionu. 

Podczas spotkania członkowie INFOSAN w obu Amerykach mieli okazję zapoznać się z aktualnymi informacjami na temat różnych działań prowadzonych przez sieć w ciągu ostatniego roku. Przedstawiono szczegółowy przegląd realizacji regionalnej strategii dla obu Ameryk, w tym wskaźniki dotyczące reagowania na sytuacje kryzysowe związane z bezpieczeństwem żywności oraz uczestnictwa państw członkowskich w INFOSAN w tym regionie. Zachęcano państwa członkowskie do dalszego wdrażania strategii regionalnej i szukania wsparcia w Sekretariacie INFOSAN, aby osiągnąć cele wyznaczone w strategii.

Państwa członkowskie zapoznały się z krajowymi doświadczeniami w zakresie nadzoru nad chorobami przenoszonymi drogą pokarmową i zastanowiły się nad wzajemnym oddziaływaniem tego tematu z INFOSAN w regionie.

Źródło: WHO