Jak ochronić orzechy przed mykotoksynami?

Problemy producentów

Uprawa migdałów i pistacji sięga początków rolnictwa – przez setki lat produkty te uznawane były za luksusowe przysmaki, jednak ze względu na większą dostępność oraz na liczne walory zdrowotne w ciągu ostatnich dekad ich spożycie znacząco wzrosło. Niestety, producenci tych orzechów stale borykają się z problemami dotyczącymi bezpieczeństwa, które wynikają przede wszystkim z zanieczyszczenia aflatoksynami, rakotwórczymi substancjami wytwarzanymi przez grzyby takie jak Aspergillus flavus i Aspergillus parasiticus.

Rakotwórcze pleśnie

Pleśnie te bytują w glebie i atakują uprawy, żywiąc się tkankami roślinnymi. Uwalniają one zarodniki, które przemieszczając się w powietrzu osiadają na orzechach i, jeśli są one w choć niewielkim stopniu uszkodzone, docierają do nasienia, wywołując zanieczyszczenie. Ze względu na zagrożenie zdrowotne zawartość aflatoksyn w żywności oraz paszach jest dokładnie regulowana i monitorowana. Mimo że w migdałach i pistacjach kancerogeny te nie pojawiają się bardzo często, zatrucie może prowadzić do śmiertelnego raka wątroby.

Konkurencyjne zmutowane szczepy

Z tego powodu naukowcy biorący udział w międzynarodowym projekcie badawczym BIOCONTROL-A postanowili zastosować metody biokontroli upraw, by zredukować ryzyko związane z  aflatoksynami. Jak wyjaśnia kierownik badań, Juan Moral, głównym celem przedsięwzięcia jest wyizolowanie zmutowanych szczepów nie wytwarzających mykotoksyn i poddanie ich selekcji pod kątem zdolności rywalizacji z toksycznymi populacjami grzybów. Wybrane szczepy mogą być wówczas wykorzystane w miejscu uprawy, gdzie konkurują z innymi pleśniami. Jeśli zdołają one zdominować nowe środowisko, ryzyko zanieczyszczenia zostaje znacząco ograniczone.

Większe bezpieczeństwo upraw

Pierwsza faza projektu miała miejsce w Kalifornii, gdzie udało się zastosować szczep kontroli biologicznej zarejestrowany do użytku przy uprawie pistacji również do innych gatunków – migdałów, orzechów włoskich i fig. Naukowcy dowiedli również, że szczep ten nie stanowi zagrożenia dla pszczół, co budziło niepokój wielu rolników, jako że owady te odgrywają fundamentalną rolę w zapylaniu migdałowców.

Nowe perspektywy

BIOCONTROL-A otwiera przed producentami orzechów i badaczami liczne możliwości. Jedną z nich jest krzyżowanie szczepów o różnym genotypie w celu wyhodowania grzybów o pożądanych cechach. W ciągu najbliższych miesięcy planowane jest także opracowanie modelu matematycznego, który pozwoli przewidywać najkorzystniejszy moment zastosowania kontroli biologicznej w uprawach. Dokładne zrozumienie zachowania nietoksycznych szczepów w zależności od warunków środowiska to klucz do zwiększenia ich efektywności i zredukowania zagrożenia ze strony aflatoksyn.

Źródła:

• http://www.uco.es/investigacion/ucci/es/noticias-gen/item/2574-biocontrol-a-la-lucha-contra-las-aflatoxinas-el-peligroso-toxico-que-contamina-cultivos
• https://fundaciondescubre.es/noticias/estudian-como-impedir-la-contaminacion-de-los-frutos-de-almendro-y-pistacho-por-toxinas-producidas-por-varias-especies-de-hongo/