Na początku roku Narodowy Instytut Leków (NIL) poinformował o wynikach swoich badań dotyczących jakości suplementów diety. Jak wynika z doniesień przedmiotem badań było 50 ze 100 najczęściej kupowanych w Polsce suplementów diety. W przypadku 25% stwierdzono nieprawidłowości polegające głównie na rozbieżności pomiędzy deklarowanymi w oznakowaniu poziomami zawartości składników aktywnych (np. pochodzenia roślinnego) a ich rzeczywistą zawartością w produkcie. Raport nie został jeszcze opublikowany.

Wyniki badań realizowanych w innych krajach unijnych wskazują na nieprawidłowości sięgające nawet 60%. Jednak należy podkreślić, że metodyka i kategorie badanych suplementów diety mogą być różne.

Do grupy suplementów diety o wyższym ryzyku zafałszowań zalicza się te dedykowane sportowcom, wzmacniające libido i wspomagające kontrolę masy ciała oraz produkty zawierające składniki pochodzenia roślinnego.

Z raportu Unijnej Sieci ds. Oszustw Związanych z Żywnością (EU Food Fraud Network) za 2018 r. wynika, że suplementy diety wraz z żywnością wzbogaconą i „dietetyczną” znajdują się na 5 miejscu (na 10) kategorii środków spożywczych, w odniesieniu do których najczęściej popełniane są oszustwa. Przypadki zidentyfikowanych w skali UE nieprawidłowości dotyczyły:

• w 58% oznakowania,
• w 19% zastąpienia deklarowanego składnika (innym lub o niższej jakości), niższą zawartością substancji „aktywnej” od deklaracji w oznakowaniu oraz zawartością nieautoryzowanych substancji,
• w 12% nieprawidłowości związanych z dokumentami (brak, sfałszowane, podrabiane,)  
• w 8% zastosowanie niedozwolonych procesów przetwarzania,
• w 4% to naruszenia w zakresie własności intelektualnej.

Cennym uzupełnieniem pełnego obrazu jakości suplementów diety w Polsce byłoby zestawienie wyników z Raportu NIL z wynikami urzędowej kontroli jakości handlowej suplementów diety, za które zgodnie z kompetencjami odpowiada Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (od lipca 2020 r. jako jedyna inspekcja). Konieczne byłoby porównanie nie tylko wybieranych do badań produktów, ale też zastosowanej metodyki i kryteriów oceny.

Działania takie jak inicjatywa NIL są niezbędne do wyeliminowania nieuczciwych praktyk i zapewnienia bezpieczeństwa konsumentom. W Polsce brakuje laboratorium referencyjnego ds. zafałszowań suplementów diety, więc może NIL tę lukę skutecznie wypełni.

ZNACZENIE DLA FIRM

Suplement diety to środek spożywczy (def. z rozp. 178/2002) a każdy środek spożywczy to artykuł rolno-spożywczy (def. ustawa o jhar-s). Tym samym również w przypadku suplementów diety mają zastosowanie przepisy dotyczące artykułów rolno-spożywczych zafałszowanych. Przykładem zafałszowania nie jest tylko zaniżona zawartość składnika aktywnego w stosunku do deklaracji na etykiecie, ale może być także wskazanie (niezgodne z prawdą), że składnik pochodzi z rolnictwa ekologicznego co zdarza się w przypadku takich składników jak MACA czy Acai i wielu innych.

Firmy z branży suplementowej jako podmioty profesjonalnie działające w branży są zobligowanie do przestrzegania przepisów dotyczących jakości handlowej. Tymczasem, praktyka pokazuje, że część producentów nie jest nawet świadoma podstawowego obowiązku rejestracji działalności we właściwym inspektoracie.