Ogólny kontekst 

W Rządowym Centrum Legislacji opublikowano projekt ustawy o z mianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (numer z wykazu UD 147). Głównym problemem, którego dotyczy projekt jest dostępność napojów alkoholowych, przejawiająca się w wielu aspektach takich jak np. promocje przy zakupie kilku sztuk, opakowania i sposób prezentacji alkoholu oraz weryfikacja wieku kupującego. 

Kluczowe zmiany - forma opakowania 

Jednym z głównych obszarów mających podlegać nowelizacji są wymogi dotyczące pakowania napojów alkoholowych. Zgodnie z treścią projektu, opakowania o ilości nominalnej do 300 ml mogły by być wykonane wyłącznie ze szkła lub metalu. Takie rozwiązanie dotyczące wyglądu i materiału, z jakiego są wykonane opakowania będzie stanowić rozszerzenie na wszystkie napoje alkoholowe podobnych przepisów przepisów zawartych w już obowiązującym rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 stycznia 2025 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej opakowań niektórych napojów spirytusowych, na mocy którego nakazano sprzedaż napojów spirytusowych wyłącznie w opakowaniach jednostkowych o nominalnej wielkości do 200 mililitrów, wyłącznie w puszkach lub butelkach. Więcej na ten temat dowiesz się z artykułu: 

https://foodfakty.pl/napoje-spirytusowe-zmiany-w-opakowaniach-do-200-ml 

W myśl projektowanej ustawy, napoje alkoholowe będą mogły być sprzedawane wyłącznie w postaci płynnej. W efekcie sprzedaż alkoholu w formie np. proszku, kryształu, żelu lub pasty byłoby zakazane. 

Weryfikacja wieku 

Kolejną zmianą jest wprowadzenie obowiązku odmowy sprzedaży lub podania napoju alkoholowego w przypadku nieokazania przez nabywcę dokumentu stwierdzającego wiek nabywcy. Zgodnie z treścią projektu sprzedający lub podający napoje alkoholowe, w przypadku wątpliwości co do ukończenia przez nabywcę 18. roku życia, będzie obowiązany do żądania okazania dokumentu stwierdzającego wiek nabywcy. W obecnym brzmieniu przepisu art. 15 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, sprzedawca lub podający alkohol jest uprawniony do żądania okazania dokumentu stwierdzającego wiek nabywcy - nie jest to jednak jego obowiązek. 

Ograniczenie promocji

Projekt zakłada również rozszerzenie definicji „promocji napojów alkoholowych” o: sprzedaż napojów alkoholowych z zastosowaniem upustów, rabatów, bonifikat, pakietów i programów lojalnościowych, darowizn, nagród, wycieczek, gier losowych, zakładów wzajemnych, wszelkich form użyczeń, transakcji wiązanych, wszelkiego rodzaju talonów i bonów oraz udzielania innych niewymienionych z nazwy korzyści majątkowych lub osobistych dla nabywcy napojów alkoholowych. 

Kolejnym założeniem projektu jest także ograniczenie promocji napojów alkoholowych. Zdaniem autorów projektu „Pojawiające się koncepcje dotyczące promocji napojów alkoholowych, które wpływają na cenę jednostkową tych napojów, a także wywołują poczucie niezwykłej okazyjności transakcji, mogą wpływać na proces zakupowy w sposób niekorzystny z punktu widzenia zdrowia publicznego, przyczyniając się do impulsywnych zakupów, w efekcie których ilość nabytego alkoholu znacznie przewyższa tę pierwotnie planowaną.”. Zmiany mają na celu m.in. ujednolicenie możliwości promocji wszystkich napojów alkoholowych przez uzupełnienie generalnej zasady zakazującej promocji napojów alkoholowych o promocję piwa, a także wykluczenie wątpliwości interpretacyjnych w zakresie definicji promocji napojów alkoholowych oraz wyeliminowanie negatywnych oddziaływań, w których konsekwencji spożycie alkoholu może się zwiększać. Jednocześnie, zmianie ma ulec przepis wprowadzający wyjątek od generalnej zasady zakazu promocji napojów alkoholowych poprzez wykreślenie z niego wydzielonych stoisk.

Zmiana sankcji 

Oprócz tego zaproponowano zaostrzenie sankcji karnej, którą zagrożone jest prowadzenie reklamy i promocji niezgodnie z przepisami ustawy. Obecnie jest ono zagrożone grzywną w wysokości od 10 000 do 500 000 złotych, która miałaby zostać podniesiona odpowiednio do kwot od 20 000 do 750 000 zł. Jednocześnie katalogu kar miałby zostać uzupełniony o ograniczenie wolności, z możliwością zastosowania obu kar łącznie.

Przebieg prac legislacyjnych można śledzić pod adresem: 

https://legislacja.gov.pl/projekt/12395551