Oszustwa związane z żywnością – raport POSTnote

Dowody wskazują, że fałszowanie żywności nadal stanowi problem w globalnym łańcuchu dostaw żywności. Brytyjski raport POSTnote zawiera przegląd oszustw związanych z żywnością, w tym ich czynników i skutków. Omówiono w nim metody badania autentyczności żywności, szersze strategie zapobiegania oszustwom żywnościowym oraz skutki wyjścia Wlk. Brytanii z UE.

Brytyjskie Parlamentarne Biuro Nauki i Technologii (POST) opracowało raport POSTnote - w celu przedstawienia przeglądu oszustw związanych z żywnością w Wielkiej Brytanii i potencjalnych powiązanych skutków tego procederu. Raport współtworzyli specjaliści z: Food Standards Agency (FSA), Defra, British Retail Consortium, Food and Drink Federation, National Food Crime Unit, dr John Spink z Michigan State University, prof. Chris Elliott z Queen's University Belfast.

Fałszowanie żywności i przykłady

Oszustwa związane z żywnością obejmują szereg działań, w tym celowe zafałszowanie lub zastąpienie składników oraz błędne oznakowanie produktów spożywczych. Chociaż trudno jest oszacować wpływ oszustw na żywność, szacunki dotyczące rocznego światowego handlu podrobionymi artykułami spożywczymi i napojami wynoszą od 6,2 do 40 mld USD. Nowoczesne łańcuchy dostaw żywności i infrastruktura produkcyjna znacznie zwiększyły możliwości ich wystąpienia, skalę i wpływ.

Przykłady głośnych przypadków oszustw związanych z żywnością obejmują dodanie niezgłoszonej koniny do różnych produktów z mięsa wołowego w Wielkiej Brytanii i Europie w 2013 r.; dodanie melaminy do mieszanki dla niemowląt w Chinach w 2008 r. oraz obecność innych składników (w tym liści oliwek i barwinka pospolitego) w około jednej czwartej próbek oregano w Wielkiej Brytanii w 2016 r.

Kluczowe punkty związane z zafałszowaniami żywności z raportu POSTnote

• Żywność, która najczęściej bywa zafałszowana, to zioła i przyprawy, kawa, owoce morza, miód i oliwa z oliwek.
• Oprócz wpływu na wybór i zaufanie konsumentów oszustwa związane z żywnością mogą stanowić ryzyko dla zdrowia publicznego. W 2016 r. właściciel restauracji został skazany na karę więzienia po zastąpieniu proszku migdałowego mieszanym proszkiem orzechowym zawierającym orzeszki ziemne, co spowodowało śmierć klienta.
• Inne skutki dla konsumentów obejmują utratę wartości odżywczych i nieumyślne spożycie żywności, która jest zwykle ograniczona ze względów etycznych lub religijnych.
• Firmy mogą ponieść straty finansowe w wyniku incydentów związanych z oszustwem żywnościowym spowodowanych zamknięciem fabryki, wycofaniem produktu lub zniszczeniem skażonych składników lub produktów. Firmy mogą również ponieść szkodę reputacyjną.
• Szereg brytyjskich przepisów i regulacji przyczynia się do zapobiegania oszustwom żywnościowym. Większość przepisów dotyczących żywności w Wielkiej Brytanii opiera się na ustawie o bezpieczeństwie żywności z 1990 r., która zabrania wprowadzania do obrotu żywności, która nie ma charakteru, substancji lub jakości, jakiej oczekiwaliby konsumenci, a także jej etykieta opisuje lub przedstawia żywność w sposób fałszywy lub wprowadzający w błąd.
• Organami publicznymi odpowiedzialnymi za wykrywanie i ograniczanie oszustw związanych z żywnością są władze lokalne, departamenty rządowe i organy regulacyjne. W Anglii Defra jest odpowiedzialna za politykę i przepisy dotyczące etykietowania oraz składu żywności. Jest również odpowiedzialna za rządowy program badań autentyczności żywności, który identyfikuje zagrożenia dla autentyczności żywności oraz opracowuje i zatwierdza metody testowania żywności.
• Strategie wykrywania oszustw związanych z żywnością i zapobieganiu im można zasadniczo podzielić na dwie kategorie: analizy naukowe w celu przetestowania autentyczności żywności i szersze strategie łagodzenia, w tym gromadzenie danych wywiadowczych, oceny podatności na zagrożenia i strategie analizy ekonomicznej.
• Każda firma spożywcza ma swoje własne podejście do testowania autentyczności swoich produktów. Detaliści żywności często zawierają umowy z dostawcami, którzy wymagają od nich przeprowadzenia testów autentyczności ich składników. Duzi detaliści żywności, tacy jak supermarkety, zazwyczaj mają własne rutynowe programy monitorowania.
• Istnieje wiele technik analitycznych, które można wykorzystać do testowania zafałszowanej żywności i napojów, a często stosuje się kombinacje tych metod.
• Testowanie może być ukierunkowane (przy czym analiza poszukuje predefiniowanej cechy, takiej jak określone substancje fałszujące lub odcinek DNA), lub niedocelowe (przy czym wykonuje się wiele pomiarów próbki przy użyciu różnych technik w celu uzyskania próbki tzw. ”chemicznego odcisku palca”).
• Bariery w zwalczaniu oszustw związanych z żywnością dotyczą kosztów i możliwości testowania jej autentyczności; sprawców, którzy zmieniają sposób działania oraz złożonego systemu egzekwowania przepisów.
• Food Standards Agency (FSA) potwierdziła, że nie ma dowodów sugerujących, że Wielka Brytania będzie bardziej narażona na przestępstwa związane z żywnością po okresie przejściowym w związku z Brexitem. Niektóre zainteresowane strony zgłosiły jednak obawy, że wyjście z UE może wpłynąć na podatność Wielkiej Brytanii na oszustwa żywnościowe.
• Obawy dotyczą kontroli importu żywności, możliwości testowania żywności w Wielkiej Brytanii oraz zakresu dostępu Wielkiej Brytanii do unijnych sieci wywiadowczych dotyczących oszustw żywnościowych.

Pełny tekst raportu dostępny tutaj

COVID-19 a wzrost zafałszowań żywości

Załamanie łańcuchów dostaw, niedobory niektórych towarów, masowe marnotrawstwo żywności oraz załamanie światowych systemów kontroli pasz i żywności spowodowane pandemią koronawirusa zapewne odbiją się na jakości i bezpieczeństwie żywności.

Źródło: https://post.parliament.uk/research-briefings/post-pn-0624/?doing_wp_cron=1590746433.1893079280853271484375