Ponad 20 przypadków zgonów i wykrycie niebezpiecznych produktów spożywczych w sklepach w RPA – rosnące obawy dotyczące bezpieczeństwa żywności

W Republice Południowej Afryki rosną obawy dotyczące bezpieczeństwa żywności, w związku z odnotowaniem od września prawie 900 przypadków chorób przenoszonych drogą pokarmową oraz śmiercią ponad 20 osób, w tym głównie dzieci w wieku od 6 do 9 lat. Przypadki te powiązano z żywnością pochodzącą z lokalnych sklepów.

Skala problemu i dotknięte rejony

Jak przekazał premier prowincji Gauteng, Panyaza Lesufi, działania podjęte przez Departament Zdrowia wykazały na chwilę obecną 23 przypadki zgonów. Niestety nie są to pierwsze przypadki zatruć w tym rejonie. W tym roku w prowincji odnotowano co najmniej 441 przypadków zatrucia pokarmowego, a wiele incydentów miało miejsce w pobliżu szkół. Innymi dotkniętymi rejonami są KwaZulu-Natal, a Limpopo, Free State oraz Mpumalanga, które także odnotowały dziesiątki incydentów.

Wyniki przeprowadzonych kontroli i źródło problemów

Aktualne zatrucia powiązano z wykrytymi substancjami chemicznymi w jedzeniu (przekąskach), które dzieci kupowały w lokalnych sklepach (tzw. „sklepach spaza”). W październiku minister zdrowia, Aaron Motsoaledi, przekazał informację o śmierci szóstki dzieci z Naledi, Soweto w wyniku zatrucia się pestycydem - Terbufosem. Pobrane 84 próbki ze sklepów spaza w rejonie Naledi wykazały obecność tej substancji w 3 z nich. Stwierdzono także obecność innych nielegalnych pestycydów. Produkty te skonfiskowano. Terbufos to substancja chemiczna stosowana w insektycydach fosforoorganicznych w celu zwalczania owadów i szkodników na niektórych uprawach. Choć obowiązuje zakaz jej sprzedaży do gospodarstw domowych, często używana jest do zwalczania szczurów na osiedlach. Pestycyd ten znaleziono na zewnątrz jak i wewnątrz opakowania chipsów, które spożyło jedno z dzieci. Inspektorzy stwierdzili także przechowywanie żywności razem z pestycydami i detergentami, brak odpowiednich, bezpiecznych miejsc do przechowywania żywności oraz wyposażenia higieniczno-sanitarnego.

Podjęte działania władz RPA

Do panującej sytuacji odniósł się także prezydent, Cyril Ramaphosa. Ogłosił on wprowadzenie natychmiastowych, zdecydowanych środków, które mają na celu rozwiązanie problemu nawracających chorób przenoszonych drogą pokarmową. Ogłoszono m.in. zamknięcie powiązanych z zatruciami sklepów spaza. Są to nieformalne sklepy spożywcze, które w świetle nowych przepisów będą musiały zostać ponownie zarejestrowane. Przewidziany czas na rejestrację w gminach wynosi 3 tygodnie (od 15 listopada) i odnosi się do wszystkich sklepów spaza, i innych zakładów zajmujących się przetwarzaniem żywności.

Kontroli zostaną także poddani wszyscy zarejestrowani producenci Terbufosu. Celem inspekcji jest upewnienie się, że żadne produkty zawierające tą substancję nie będą dystrybuowane na rynek pozarolniczy. Prezydent podkreślił także rolę rodziców w edukacji dzieci na temat bezpieczeństwa żywności. Wzmocnieniu ulegną także przepisy i protokoły odnoszące się do identyfikowalności, przepakowywania, niszczenia i sprzedaży pestycydów i artykułów spożywczych. W śledztwo w sprawie zatruć zaangażowani są m.in. detektywi z Południowoafrykańskiej Policji, przedstawiciele służby zdrowia, inspektorzy ochrony środowiska oraz pracownicy Departamentu Rolnictwa i urzędnicy Krajowej Komisji Konsumenckiej.

Wdrożenie nowej strategii obejmującej egzekwowanie wprowadzonych przepisów oraz edukowanie i szkolenie właścicieli i personelu sklepów spaza na temat bezpieczeństwa żywności powierzono gminom. Oczekuje się od nich wprowadzenia systemu regularnych inspekcji w celu zapewnienia zgodności z przepisami, a także podjęcia działań mających na celu rozwiązanie problemu inwazji szczurów.

Na specjalnym posiedzeniu gabinetu, wypracowano również utworzenie wspólnych struktur operacyjnych i wywiadowczych na szczeblu krajowym i prowincjonalnym w przypadku pojawienia się sytuacji kryzysowych. Jedną z takich powołanych instytucji jest Ministerialny Komitet Doradczy ds. Zdrowia, którego zadaniem jest opracowanie średnio- i długoterminowych środków zapobiegawczych. Wzmocniona zostanie także praca Biosecurity Hub, w celu lepszej kontroli w portach importu produktów, organizmów i szkodliwych produktów biologicznych. Zarządzono także przegląd i aktualizację wszystkich stosowanych przepisów odnoszących się do regulacji i autoryzacji pestycydów rolniczych stosowanych w RPA.

Prezydent RPA wprowadził także wspólny fundusz w wysokości 500 milionów randów (ok. 26 milionów euro) na wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw, w tym szczególnie sklepów typu convience w gminach i wsiach. Finansowanie to ma objąć niezbędne remonty, czy też szkolenia w zakresie bezpieczeństwa.

Źródło: https://www.sanews.gov.za/south-africa/spaza-shops-implicated-child-deaths-be-shut-down

Zespół FoodFakty na bieżąco prowadzi monitoring zafałszowań żywności, suplementów diety i opakowań w bazie Probase 360. Klienci bazy codziennie otrzymują alert o produktach zafałszowanych i mogą niezwłocznie podejmować działania prewencyjne oraz korzystać z modułu analitycznego bazy.

Dowiedz się więcej o Strefie Managera i narzędziach ProBase 360.