Prognozy dla rynków rolnych UE: powolny i niepewny powrót do stabilizacji

Po okresie poważnych wstrząsów i dużej zmienności rynków rolnych, sektor rolny Unii Europejskiej zaczyna wykazywać oznaki stabilizacji. W ostatnich miesiącach spadły koszty produkcji, a inflacja cen żywności ustabilizowała się na umiarkowanym poziomie. Makroekonomiczne prognozy, w tym przewidywany wzrost PKB UE i stabilizacja inflacji, wskazują na możliwy wzrost popytu na produkty rolno-spożywcze. Niemniej jednak prognozy pozostają niepewne z uwagi na czynniki zewnętrzne, takie jak warunki pogodowe, konflikty geopolityczne oraz choroby roślin i zwierząt – jak wynika z jesiennej edycji krótkoterminowego raportu Komisji Europejskiej.

Stabilizacja cen żywności i nawozów

Według opublikowanego raportu, ceny żywności ustabilizowały się w ciągu ostatnich miesięcy, choć nadal są średnio o 32% wyższe niż w 2020 roku. Spadek inflacji oraz stabilizacja cen mogą sprzyjać wzrostowi popytu. Z drugiej strony, niekorzystne warunki pogodowe miały negatywny wpływ na plony głównych upraw w UE, co obniżyło jakość i ilość produkcji zbóż.

Równocześnie rynek nawozów w UE zaczyna się stabilizować, z normalizacją przepływów handlowych oraz odbudową produkcji krajowej. Jednak dla rolników problemem pozostaje ich dostępność, szczególnie w obliczu spadających cen zbóż. Mniejsze plony w 2024 roku mogą wpłynąć na decyzje rolników dotyczące zakupów nawozów na wiosnę 2025 roku.

Produkcja zbóż i nasion oleistych: zróżnicowane perspektywy

Prognozy dla sezonu 2024/2025 wskazują na produkcję zbóż na poziomie 260,9 mln ton, co jest o 7% poniżej średniej pięcioletniej i stanowi najniższy wynik od dekady. Niekorzystne warunki pogodowe, w tym nadmierne opady, wpłynęły na zmniejszenie powierzchni zasiewów, szczególnie w przypadku pszenicy i kukurydzy. Tymczasem produkcja owsa, jęczmienia i pszenicy durum wzrosła.

Zbiory nasion oleistych w sezonie 2024/2025 wyniosą 29,7 mln ton, co oznacza spadek o 8% rok do roku. Jest to skutek zmniejszenia powierzchni zasiewów rzepaku oraz niekorzystnych warunków pogodowych wpływających na słonecznik. W przeciwieństwie do tego, produkcja soi wzrośnie o 8% dzięki zwiększeniu obszaru upraw o 11%.

Sektor cukru i oliwy z oliwek na drodze do odbudowy

Produkcja cukru w UE w sezonie 2024/2025 wzrośnie o 1 mln ton w porównaniu do poprzedniego roku, co jest wynikiem wysokich cen cukru, które skłoniły rolników do przejścia na uprawy buraków cukrowych. Spożycie cukru pozostaje stabilne, co przyczyni się do zmniejszenia importu.

Produkcja oliwy z oliwek powróci do średniego poziomu 2 mln ton po dwóch latach niskich plonów i rekordowo wysokich cen. Większa dostępność oliwy z oliwek może doprowadzić do spadku cen i zwiększenia konsumpcji oraz eksportu, jednak sektor nadal boryka się z niepewnością co do szybkości dostosowywania się cen oraz reakcji konsumentów.

Wino i owoce: trudna sytuacja dla producentów

Produkcja wina w UE w 2024 roku ma nieznacznie spaść i pozostać o 7% poniżej średniej z pięciu lat. Konsumpcja wina w UE nadal spada, a eksport również odnotowuje spadek. W odpowiedzi na te wyzwania Komisja Europejska powołała w lipcu 2024 roku Grupę ds. Polityki Winiarskiej, aby znaleźć rozwiązania dla problemów sektora.

Zmienna pogoda wpłynęła również na produkcję owoców, takich jak jabłka, pomarańcze, brzoskwinie, nektarynki oraz pomidory. Stabilizacja inflacji cen żywności może przyczynić się do poprawy konsumpcji świeżych owoców i warzyw w nadchodzących miesiącach.

Produkty mleczne i mięsne: mieszane perspektywy

Dostawy mleka w UE mają wzrosnąć nieznacznie w 2025 roku, przy czym spadek liczby krów mlecznych (-0,7%) zostanie zrekompensowany przez wzrost wydajności mlecznej (+1%). Produkcja serów może dalej rosnąć, a konkurencyjne ceny mogą wspierać eksport. Jednak popyt na produkty mleczne pozostaje zróżnicowany, a ceny masła znacząco wzrosły z powodu ograniczonej podaży.

Produkcja wołowiny w UE spadnie o 1% w 2025 roku, co jest wynikiem zmian strukturalnych w sektorze. Konsumpcja wołowiny w UE w 2024 roku spadła o 1,7%, do 9,6 kg na osobę. Produkcja wieprzowiny ma spaść o 0,5% w 2024 roku i o 0,2% w 2025 roku, przy czym afrykański pomór świń pozostaje znaczącym ryzykiem. W 2025 roku konsumpcja wieprzowiny ma się ustabilizować na poziomie 30,9 kg na osobę, jednak niższe ceny eksportowe utrudniają konkurowanie na rynkach międzynarodowych.

Z kolei sektor drobiowy wykazuje dobre perspektywy, z 4% wzrostem produkcji i 3% wzrostem eksportu w 2024 roku. Tendencja wzrostowa ma utrzymać się w 2025 roku, a konsumpcja drobiu w UE ma osiągnąć 25,2 kg na osobę.

Zaktualizowane bilanse dla roku 2023/2024 są dostępne w najnowszym raporcie 

Źródło i raport do pobrania: Komisja Europejska